Bình luận
0
Đầu Thế kỷ 19, khi người Pháp chiếm được Nam Kỳ, họ quyết tâm xây dựng một trung tâm hành chính, quân sự, kinh tế, văn hóa… để phục vụ chiến lược khai thác thuộc địa ở vùng đất giàu có này. Và một đô thị hiện đại, “Hòn Ngọc Viễn Đông” dần hình thành. Tạp chí Khám phá trân trọng giới thiệu đến quý độc giả loạt bài tổng hợp, nghiên cứu về quá trình hình thành đô thị Sài Gòn của Cổng Thông tin Điện tử Chính phủ Thành phố Hồ Chí Minh.
Để phục vụ cho công cuộc cai trị và khai thác thuộc địa, người Pháp đã cho xây dựng tại Sài Gòn hàng loạt các công trình tiêu biểu như:
Dinh Thống đốc Nam Kỳ (nay là Bảo tàng Cách mạng) xây dựng xong vào năm 1864, phỏng theo kiến trúc của Bảo tàng hội họa Munich do kiến trúc sư Foulhou thiết kế. Trước năm 1879, Nam Kỳ đặt dưới quyền cai trị của các đô đốc hải quân nên dinh Thống đốc được gọi là dinh Đề đốc hay dinh Phó soái.
Dinh Toàn quyền (nay là Hội trường Thống Nhất): Lễ đặt viên đá đầu tiên cho công trình kiến trúc đồ sộ này được cử hành vào ngày 23.2.1868. Viên đá đầu tiên hình lập phương, mỗi cạnh 50 cm, bên trong có chứa các đồng tiền vàng, bạc, đồng. Công trình hoàn tất vào năm 1873. Đồ án do kiến trúc sư Hermitte vẽ.
Dinh toàn quyền (nay là Hội trường Thống Nhất).
Dinh Xã Tây (nay là Ủy ban Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh), còn gọi là Sở Xã Tây. Lễ đặt viên đá đầu tiên vào năm 1873 nhưng vì thiếu ngân sách nên mãi đến năm 1898 mới thực sự được xây dựng. Năm 1909, nhân kỷ niệm 50 năm (1859-1909) thiết lập chính quyền thực dân, dinh Xã Tây được khánh thành. Họa đồ kiến trúc do kiến trúc sư P.Gardès vẽ.
Nhà hát Tây (Nhà hát thành phố bây giờ) xây dựng năm 1898 theo đồ án của kiến trúc sư Berger và được khánh thành vào ngày 1.1.1900.
Đầu thế kỷ XX, các đoàn hát Tây thường từ chính quốc sang Sài Gòn biểu diễn vào tháng 5 đến tháng 1 và vào các ngày thứ ba, thứ năm, thứ bảy và tối chủ nhật.
Nhà hát Tây (giờ là Nhà hát Thành phố)
Bưu điện Sài Gòn: Người dân đương thời quen gọi là Nhà dây thép, Sở dây thép, được khởi công xây dựng năm 1886 và hoàn thành vào năm 1891. Dịch vụ bưu điện là dịch vụ mới lạ và rất gây ấn tượng đối với người dân.
Nhà thờ Thiên chúa (Nhà thờ Đức Bà hay Vương cung Thánh đường) được khởi công xây dựng ngày 1.10.1877 và khánh thành vào ngày 11.4.1880 với tổng kinh phí 2,5 triệu franc theo thời giá lúc bấy giờ. Hai tháp chuông nhọn, cao 57 m được xây thêm vào năm 1895.
Chợ Bến Thành (cũ): Chợ Bến Thành ở vị trí ngày nay, mới được xây dựng vào năm 1911. Trước đó chợ Bến Thành nằm ở mé sông, đầu các con đường lớn, ghe thuyền có thể cập bến, thuận tiện bốc hành lên chợ. Chung quanh chợ có nhiều cửa hiệu của người Việt, Hoa, Ấn, Pháp... Hàng hóa phong phú. Các cửa hàng ăn lúc nào cũng tấp nập đông đúc.
Các đường phố như Catinat (Đồng Khởi), Bonard (Lê Lợi), Charner (Nguyễn Huệ), De La Somme (Hàm Nghi)... là các đường phố lớn ở khu trung tâm tiêu biểu cho thành phố Sài Gòn. Đầu thế kỷ XX, Catinat là trung tâm sinh hoạt, mua bán của giới thượng lưu thuộc địa, nổi tiếng thanh lịch.
Trong quyển Nam kỳ phong tục nhơn vật diễn ca xuất bản năm 1909 tại Sài Gòn, tác giả Nguyễn Liên Phong đã mô tả khung cảnh náo nhiệt trên đường Catinat: Nhứt là đường Ca-ti-na/Hai bên lầu các, phố nhà phân minh/ Bực thềm lót đá sạch tinh/ Các cửa hàng bán lịch thanh tốt đều/ Máy may mấy chỗ quá nhiều/ Các tiệm tủ ghế dập dìu phô trương/ Đồ sành, đồ cẩn, đồ đương/ Đồ thêu, đồ chạm trữ thường thiếu chi...
Đường Catinat (nay là đường Đồng Khởi) đầu Thế kỷ 20
Do hoàn cảnh lịch sử, chữ quốc ngữ được phổ biến sớm nhất ở nước ta trước hết là tại Sài Gòn. Trước khi Pháp xâm lược, chữ quốc ngữ chỉ dùng trong phạm vi truyền bá đạo Thiên Chúa. Chiếm Sài Gòn và các tỉnh Nam Kỳ, người Pháp không muốn duy trì nền giáo dục Hán học vì họ xem là nguồn đào tạo những sĩ phu yêu nước.
Chữ Quốc ngữ dần thay thế chữ Hán.
Lấy chữ quốc ngữ thay chữ Hán, người Pháp muốn cắt đứt truyền thống yêu nước, xem chữ quốc ngữ như là một vũ khí xâm lược về tinh thần. Cũng chính vì thế lúc đầu nhân dân Sài Gòn và lục tỉnh tẩy chay không chịu học chữ quốc ngữ.
Nhưng trái với mục đích của thực dân Pháp, chữ quốc ngữ đóng một vai trò quan trọng trong việc phổ cập kiến thức cho đông đảo quần chúng, làm cho báo chí có điều kiện phát triển và vào đầu thế kỷ, chữ quốc ngữ đã chuyển tải tư tưởng yêu nước đến với đồng bào qua báo chí và văn thơ. Chữ quốc ngữ trong tay những sĩ phu yêu nước trở thành một vũ khí đấu tranh như Trần Quý Cáp nhận định: "Chữ quốc ngữ là hồn trong nước".
Mười bốn năm sau khi đánh chiếm Gia Định, người Pháp mới mở ngôi trường đầu tiên lại là trường Hậu bổ (Collège des Stagiaires) để đào tạo những viên chức trong bộ máy hành chính thuộc địa
Cầu mây Việt Nam giành chiếc HCV SEA Games lịch sử khi đánh bại người Thái ở bán kết và khuất phục đối thủ Myanmar trong trận chung kết nội dung nam 4 người.
Chia sẻ
ĐT futsal nữ Việt Nam đánh bại Indonesia 5-0 trong trận chung kết để lên ngôi vô địch SEA Games 33. Đây là lần đầu tiên futsal Việt Nam lên ngôi ở một kỳ SEA Games.
Chia sẻ
Theo tử vi ngày mai, tháng 1/2026, 4 con giáp sẽ gặp gỡ nhiều đối tác cùng chí hướng và khách hàng quan trọng, đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển kinh doanh.
Chia sẻ
"Chúng tôi không thể sống bằng kéo co, nên tất cả thành viên trong đội đều phải có một công việc khác" - VĐV Trần Ngọc Thanh, thành viên đội tuyển kéo co nữ Việt Nam tại SEA Games 33 chia sẻ với Dân Việt.
Chia sẻ
Ghi nhận của Phóng viên Báo điện tử Dân Việt các ngày 16 và 18/12, hai xưởng dệt trên đường Ỷ La, phường Dương Nội, TP. Hà Nội đang xả khói có dấu hiệu ô nhiễm ra môi trường.
Chia sẻ
Trong lúc tuần tra trên tuyến ĐT602, lực lượng CSGT Đà Nẵng đã kịp thời sử dụng xe đặc chủng mở đường đưa một học sinh lớp 1 bị rắn cắn trong tình trạng nguy kịch đến bệnh viện cấp cứu an toàn.
Chia sẻ
Quân đội Ukraine thông báo thành lập Harpies, một đơn vị dùng drone và robot chiến đấu nơi các nữ quân nhân sẽ toàn quyền thực hiện các cuộc tấn công gây sát thương nhắm vào lực lượng Nga, trong bối cảnh Ukraine triển khai hơn 70.000 phụ nữ trong lực lượng vũ trang, tăng 40% kể từ năm 2021.
Chia sẻ
Thời gian qua, phường Trà Lý, tỉnh Hưng Yên mới (địa phận TP Thái Bình, tỉnh Thái Bình trước thời điểm sáp nhập, hợp nhất) đang có bước chuyển rõ nét nhờ tập trung đầu tư đồng bộ hệ thống hạ tầng giao thông và dân sinh. Hàng loạt công trình trọng điểm được triển khai không chỉ cải thiện diện mạo đô thị mà còn mở ra cơ hội thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao chất lượng đời sống Nhân dân.
Chia sẻ
Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa vừa nối thành công cổ tay đứt lìa cho bệnh nhân (31 tuổi, xã Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa).
Chia sẻ
Mẹ rapper Low G viết thư dài hơn 1.000 chữ gửi con trai và con dâu tương lai sau màn cầu hôn gây sốt mạng.
Chia sẻ
Nông nghiệp Quảng Trị đang có bước chuyển mạnh mẽ từ tư duy “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp”, thay vì chạy theo sản lượng, ngành nông nghiệp và nông dân địa phương đang hướng đến làm “tinh”, làm có giá trị gia tăng cao, gắn sản xuất với khoa học công nghệ, liên kết chuỗi và thị trường tiêu thụ bền vững.
Chia sẻ
ĐT futsal nữ Việt Nam đã có màn trình diễn áp đảo trước Indonesia trong trận chung kết, giành chiến thắng đậm đà với tỷ số 5-0 để lần đầu tiên bước lên ngôi vô địch tại SEA Games.
Chia sẻ
Trước đây, nông dân xã Sín Chải, tỉnh Điện Biên chủ yếu sống dựa vào nương rẫy, thu nhập thấp và bấp bênh. Thế nhưng vài năm trở lại đây, nhờ thay đổi nếp nghĩ, cách làm và mạnh dạn áp dụng mô hình sản xuất kinh doanh, nhiều hộ dân đã vươn lên làm giàu, với thu nhập từ 50 đến 100 triệu đồng/năm, trở thành tấm gương tiêu biểu trong phát triển kinh tế địa phương.
Chia sẻ
Từ tình huống đá phạt ở khoảng cách hơn 20m, Yotsakorn Burapha đã găm trái bóng vào góc xa, đánh bại thủ môn Trần Trung Kiên, mở tỷ số trận đấu.
Chia sẻ
Kết phiên 18/12, nhóm cổ phiếu bất động sản diễn biến giằng co với sắc đỏ chiếm ưu thế. Các mã trụ phân hóa rõ nét khiến chỉ số ngành giảm nhẹ, trong khi một số cổ phiếu midcap vẫn ghi nhận nhịp hồi tích cực.
Chia sẻ
Ông Nguyễn Văn Truyền, Tổ nhân dân tự quản số 7, ấp Tân Hòa Trong, xã Tân Phú Tây, huyện Mỏ Cày Bắc, tỉnh Bến Tre (nay là tỉnh Vĩnh Long) gắn bó công việc nuôi rắn ri (rắn ri cá, rắn ri voi-rắn ri tượng) hơn 5 năm, tạo thu nhập tốt cho gia đình. Hiện ông Truyền không còn nuôi rắn ri cá do giá bán của rắn ri voi gấp đôi rắn ri cá (con rắn ri cá giống và rắn ri cá thương phẩm)...
Chia sẻ
Dù Hòa Thân có là sủng thần hàng đầu của Càn Long thì khi đứng trước Lưu Dung cũng phải lùi một bước vì tài trí hơn người của vị nguyên lão hai triều này.
Chia sẻ
Qua mỗi trận đấu ở SEA Games 33, U22 Việt Nam càng thi đấu tốt hơn, chắc chắn và hiệu quả hơn. Liệu trước U22 Thái Lan, các học trò của HLV Kim Sang-sik có tiếp tục thể hiện bản lĩnh?
Chia sẻ
Ở trận chung kết môn futsal nữ SEA Games 33, ĐT futsal nữ Việt Nam thi đấu lấn lướt và dễ dàng giành chiến thắng 5-0 trước ĐT futsal nữ Indonesia để đoạt HCV.
Chia sẻ
UBND xã Mỹ Thiện, tỉnh Đồng Tháp (địa phận huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang trước đây) đang rất đắn đo về giá sầu riêng. Cụ thể, trước đây khoảng hơn 10 ngày, giá sầu riêng Monthong Thái loại 1 từ 100.000-110.000 đồng/kg, sau khi người dân ký một số hợp đồng tiêu thụ với thương lái. Tới thời điểm này, sầu riêng đang mùa thu hoạch rộ, với giá sầu riêng giảm xuống chỉ còn 70.000-75.000 đồng/kg, thương lái chậm cắt trái sầu riêng...
Chia sẻ
Xã Chiềng Sinh, tỉnh Điện Biên hôm nay đã khác nhiều so với vài năm trước. Những quả đồi từng chỉ trồng ngô, sắn nay phủ xanh bằng mắc ca, cà phê. Dưới chân đồi, chuồng trại chăn nuôi được dựng lên gọn gàng; trâu, bò, dê, lợn sinh sản phát triển ổn định. Cuộc sống của người dân từng bước khấm khá hơn, dù điểm xuất phát của Chiềng Sinh là một xã còn nhiều khó khăn.
Chia sẻ
Ngày 17/12, ông Michael Peter - Tổng Giám đốc Toàn cầu của Siemens Mobility đã đích thân đến Hà Nội để ký kết Thỏa thuận hợp tác chiến lược toàn diện và chuyển giao công nghệ với VinSpeed (Tập đoàn Vingroup). Dưới sự chứng kiến của bà Helga Margarete Barth, Đại sứ CHLB Đức tại Việt Nam, hai bên đã mở ra một bước ngoặt cho sự phát triển của đường sắt tốc độ cao tại Việt Nam.
Chia sẻ
Bóng bàn Việt Nam đang "xây kim tự tháp", Singapore thì đã “mua đỉnh kim tự tháp”, còn Trung Quốc thì có cả dãy núi.
Chia sẻ
Sở GDĐT TP.HCM khẳng định các hoạt động liên kết phải dựa trên tinh thần tự nguyện, trường học không phải đơn vị kinh doanh để ép buộc phụ huynh đóng tiền.
Chia sẻ
Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên vừa tuyên án đối với 110 bị cáo trong vụ án "Đánh bạc" và "Tổ chức đánh bạc" gây rúng động trên địa bàn. “Tuấn chợ Gốc” – kẻ cầm đầu đường dây lô đề nghìn tỷ ở địa bàn Thái Bình (cũ) bị tuyên phạt 6 năm tù.
Chia sẻ
Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2025, UBND xã Cẩm Trung vừa phối hợp với Công ty TNHH MTV Nông lâm nghiệp Duy Tân tỉnh Hà Tĩnh tổ chức lễ bàn giao dự án “Mô hình chăn nuôi bò” cho các hộ dân tham gia mô hình phát triển sinh kế giảm nghèo trên địa bàn xã.
Chia sẻ
Việc cố gắng đẩy nhanh tiến trình Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU) nằm trong khuôn khổ các nỗ lực do Mỹ bảo trợ nhằm chấm dứt cuộc chiến tranh với Nga. Nhưng có hai rào cản lớn khiến điều này khó xảy ra vào năm 2027: Ukraine chưa sẵn sàng, và không phải tất cả các thành viên EU đều ủng hộ. Câu hỏi đặt ra là vì sao Mỹ vẫn "treo mồi"? - theo Responsiblestatecraft.
Chia sẻ
Dự án cao tốc Quy Nhơn - Pleiku dài 125km kết nối 2 trung tâm kinh tế của tỉnh Gia Lai mới (Bình Định và Gia Lai cũ) với tổng vốn đầu tư 43.734 tỷ đồng sẽ khởi công sáng mai (ngày 19/12). Đây là một trong những dự án khởi công chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Chia sẻ
Khi ăn mừng bàn thắng nâng tỷ số lên 4-1 trong trận đấu giữa Thép xanh Nam Định và Bangkok United tối qua, Nguyễn Xuân Son đã cởi áo ăn mừng, khoe thân hình "6 múi" khiến NHM phải trầm trồ.
Chia sẻ
Trong lúc vận chuyển thiết bị để lắp đặt thang nâng hàng tại Nhà thi đấu Phú Thọ, nhóm công nhân gặp sự cố khiến 1 người tử vong, 1 người bị thương.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
PV
