Lo ngại gia tăng trẻ rối loạn cảm xúc mùa thi

Bệnh nhân Trương Quang Đ. (16 tuổi, Bắc Giang) luôn là học sinh giỏi, bố mẹ rất tự hào và lấy con là tấm gương sáng cho con em trong dòng họ. Nhưng hai năm gần đây, gia đình bỗng nhiên thấy Đ. trở nên xa lánh mọi người, không muốn giao tiếp với mọi người xung quanh. Đ. lơ là và không muốn học nữa,. Cháu sợ đi học, mở sách ra là cháu thấy như bị áp lực đè lên người nên hay bị đau đầu, bố mẹ động viên thì cháu bực tức khóc lóc. Kết quả học tập những năm gần đây giảm sút.

Gia đình thấy cháu có nhiều sự thay đổi rõ rệt như ăn kém, cơ thể gầy đi, giấc ngủ hay có ác mộng, cháu thường giật mình vào ban đêm, lúc tỉnh dậy cháu bàng hoàng như qua cơn ác mộng. Cảm xúc cháu thay đổi, hay cáu giận vô cớ. Gia đình cho đó là sự thay đổi của tuổi học trò, nhưng đến khi thấy cháu không muốn đến trường nữa thì bố mẹ mới tá hỏa đưa con đến Viện.

TS Nguyễn Văn Dũng - Phó Viện trưởng Viện Sức khoẻ Tâm thần đang khám cho bệnh nhân bị rối loạn cảm xúc do học nhiều: Ảnh BSCC

Tại Viện Sức khoẻ Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai), cháu Trương Quang Đ. được các bác sỹ chẩn đoán: Rối loạn cảm xúc trẻ em cần phải điều trị. Theo TS Nguyễn Văn Dũng - Phó viện trưởng Viện Sức khoẻ Tâm thần, ở trẻ em (dưới 22 tuổi) sự phát triển về cơ thể cũng như về tinh thần chưa được hoàn thiện đầy đủ. Các cháu rất dễ bị tác động về mặt tinh thần nên cảm xúc và hành vi của các cháu cũng thay đổi bởi các tác nhân gây nên các stress này.

Bệnh nhân Đ. là con một trong gia đình trí thức. Từ nhỏ cháu đã được bố mẹ đặt rất nhiều kỳ vọng và luôn cho rằng đó là động lực cho con mình cố gắng. Bố mẹ thường mong mỏi con mình phải học thật giỏi, đứng thứ hạng cao trong lớp, nhưng bố mẹ đâu biết rằng những mong mỏi quá cao đó đồng nghĩa với việc đã tạo cho các em một áp lực lớn. Không chỉ học ở trường, em còn phải học thêm nhiều kiến thức nâng cao khác ở ngoài, rồi khi về nhà là hàng tá bài tập đang chờ em giải quyết và hầu như không có thời gian vui chơi và nghỉ ngơi.

Một bệnh nhân khác là Lê Ngọc Q. (20 tuổi, Thanh Hóa) cũng đang phải điều trị vì học quá nhiều. Q. cho biết sau khi học xong phổ thông, em có nguyện vọng đi du học nước ngoài. Do mong muốn của em quá mãnh liệt mà bản thân không đáp ứng được nên em đã bị rối loạn lo âu: Sợ hãi việc học, lúc nào cũng lo lắng, bồn chồn, rối loạn giấc ngủ, khó duy trì giấc ngủ, ngủ không ngon giấc, cảm giác mệt mỏi “kiệt sức”, khó tập trung, đầu óc như trống rỗng, tính tình thay đổi, căng cơ, đi học thì xin cô về…

Theo TS Dũng, nhiều trẻ bị áp lực vì chạy theo sự thúc giục, ép buộc phải học giỏi, phải đi đỗ của bố mẹ, thầy cô. Cũng có trường hợp bệnh nhân bị rối loạn cảm xúc do chính bản thân các em tạo áp lực cho mình. Các em luôn trong trạng thái học tập căng thẳng, tâm trạng lo sợ thi rớt, sợ thua kém bạn bè. Nhiều em không biết cách sắp xếp, phân bổ thời gian học tập và nghỉ ngơi hợp lý, còn giành nhiều thời gian chơi game, vào mạng Internet. Nhiều em đến gần ngày thi mới học dồn, học ngày, học đêm nên không đủ thời gian nghỉ ngơi. Thậm chí, có em chỉ ngủ 2 - 3 tiếng/ngày dẫn đến quá trình học tập bị giảm sút. Để đối phó với việc thức đêm, các em lại lạm dụng các chất kích thích như cà phê, thuốc lá mà không chú ý đến việc bổ dung dinh dưỡng và năng lượng phù hợp.

Cha mẹ không nên gây áp lực khiến con phải nhập viện vì căng thẳng (Bệnh nhân rối loạn cảm xúc tại Viện Sức khoẻ Tâm Thần. Ảnh: BSCC) 

"Trong những năm gần đây, đặc biệt là vào thời điểm gần mùa thi, số lượng trẻ đến khám và điều trị về các rối loạn cảm xúc do áp lực học và thi có chiều hướng tăng lên. Việc phải chịu nhiều áp lực từ bố mẹ, từ thầy cô, từ điểm số và thành tích…. dẫn tới nhiều ảnh hưởng khác nhau cho các em học sinh. Các em luôn trong trạng thái mệt mỏi, phải gồng mình lên để chống đỡ với những áp lực học và thi khiến các em có những biểu hiện rối loạn cảm xúc như: ăn kém, ngủ ít, cảm giác kiệt sức, lo lắng căng thẳng quá mức, suy nhược cơ thể…" - TS Dũng chia sẻ.

TS Dũng khuyến cáo, để tránh con phải nhập viện vì học nhiều, cha mẹ cần hướng dẫn con chế độ học tập, vui chơi, đinh dưỡng, ngủ nghỉ cân bằng, trang bị cho con kỹ năng sống để đối phó với stress. Đồng thời, cha mẹ cũng phải nhìn nhận đúng năng lực và sở trường của con em mình, từ đó động viên, khuyến khích các em học, tránh tạo áp lực căng thẳng, kỳ vọng quá mức với các em. Khi thấy con có các dấu hiệu bất thường như mất ngủ, sống khép kín, sợ giao tiếp, tự nói chuyện. suy nhược... thì phải đưa con đi khám để được điều trị sớm.