Mỹ cáo buộc Nga 'vũ khí hóa' lương thực trong chiến sự Ukraine

Xung đột ở Ukraine gây nên tình trạng mất an ninh lương thực toàn cầu?

Ông Blinken nói trong một cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc rằng cuộc xung đột đã làm ngưng trệ hoạt động thương mại ở các khu vực rộng lớn trên Biển Đen và làm cho khu vực này trở nên mất an toàn hàng hải, kìm hãm xuất khẩu nông sản của Ukraine và gây nguy hiểm cho nguồn cung cấp lương thực toàn cầu.

Blinken cho biết thế giới đang trải qua "thời điểm đói kém chưa từng có", được thúc đẩy bởi biến đổi khí hậu, đại dịch Covid-19 và xung đột Nga - Ukraine.

Ông lập luận rằng kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ngày 24/2, các lực lượng hải quân của họ đã tìm cách kiểm soát việc tiếp cận Biển Đen và Biển Azov ở phía tây bắc, đồng thời phong tỏa các cảng của Ukraine.

Ông Blinken nói: "Do hành động của chính phủ Nga, khoảng 20 triệu tấn ngũ cốc đang nằm trong các hầm chứa của Ukraine khi nguồn cung cấp lương thực toàn cầu cạn kiệt, giá cả tăng chóng mặt, khiến nhiều nơi trên thế giới rơi vào tình trạng mất an ninh lương thực".

Đại sứ Liên hợp quốc Nga Vassily Nebenzia bác bỏ cáo buộc của Mỹ và các quốc gia phương Tây "rằng Moscow muốn bỏ đói tất cả mọi người".

Ông nói: "Phương Tây khẳng định rằng chúng tôi đang ngăn cản việc đưa các sản phẩm nông nghiệp ra khỏi Ukraine bằng đường biển. Tuy nhiên, sự thật là Ukraine chứ không phải Nga đã chặn 75 tàu từ 17 bang ở các cảng Nikolaev, Kherson, Chernomorsk, Mariupol, Ochakov, Odessa và Yuzhniy".

Ông nhấn mạnh rằng Nga là "một nhà cung cấp có trách nhiệm về cả lương thực và năng lượng".

Theo ông Nebenzia, Nga dự kiến sẽ có một vụ lúa mì kỷ lục và có thể đề nghị xuất khẩu 25 triệu tấn ngũ cốc từ ngày 1/8 cho đến cuối năm qua cảng Novorossiysk, đồng thời họ cũng sẵn sàng thảo luận về việc xuất khẩu ít nhất 22 triệu tấn phân bón từ tháng 6 đến tháng 12.

Tuy nhiên, Nebenzia giải thích rằng hơn 10.000 lệnh trừng phạt đối với Nga đã làm gián đoạn các tuyến đường vận chuyển, cản trở việc di chuyển của các tàu Nga và cấm họ vào các cảng, gây ra những vấn đề về vận tải và bảo hiểm, hạn chế giao dịch thương mại và gây khó khăn cho giao dịch ngân hàng.

"Nếu phương Tây không dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt, thì tại sao họ lại buộc tội chúng tôi gây ra cuộc khủng hoảng lương thực này?" Nebenzia nói. "Tại sao hậu quả từ những hành động vô trách nhiệm của phương Tây lại đổ lên đầu các quốc gia và khu vực nghèo nhất?"

Đáp lại, ông Blinken khẳng định rằng "quyết định vũ khí hóa lương thực là của riêng Moscow mà thôi".

"Các biện pháp trừng phạt của chúng tôi không ngăn chặn các cảng Biển Đen, bẫy các tàu chở đầy thực phẩm và phá hủy các tuyến đường bộ cũng như đường sắt của Ukraine", ông nói. 

Blinken cho biết các lệnh trừng phạt do Mỹ và nhiều nước khác áp đặt không ngăn cản Nga xuất khẩu thực phẩm và phân bón. "Chúng tôi đang làm việc với các quốc gia mỗi ngày để đảm bảo rằng những mặt hàng này vẫn lưu thông bình thường", ông nói.

Giám đốc thực phẩm của Liên hợp quốc David Beasley cảnh báo Hội đồng Bảo an rằng cuộc chiến ở Ukraine đã tạo ra "một cuộc khủng hoảng chưa từng có" về giá lương thực leo thang.

Theo Giám đốc điều hành của Chương trình Lương thực Thế giới, 49 triệu người ở 43 quốc gia đang "trên bờ vực của nạn đói".

Beasley nhớ lại rằng khi giá lương thực vượt khỏi tầm kiểm soát vào năm 2007 và 2008, hơn 40 quốc gia đã phải đối mặt với tình trạng bất ổn chính trị, bạo loạn và biểu tình.

Ông nói: "Chúng tôi từng chứng kiến bạo loạn và biểu tình ở Sri Lanka, Indonesia, Pakistan, Peru. Giờ đây mọi thứ có thể lại diễn ra một lần nữa".

Beasley kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới làm mọi thứ có thể "để đưa thị trường ổn định trở lại".