Mỹ, Trung Quốc mua tôm của Việt Nam nhiều nhất

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, tháng 2 chứng kiến xuất khẩu tôm thẻ của Việt Nam giảm 7% so với tháng 1 xuống còn 17.608 tấn, nhưng vẫn tăng 16% so với tháng 2/2024. Nguyên nhân chính là sụt giảm xuất khẩu sang các thị trường lớn như Trung Quốc và Hong Kong giảm 30%, EU giảm 17% và Anh giảm 19%. Trong khi xuất khẩu sang một số thị trường khác chỉ có mức tăng khiêm tốn, kể cả sang Mỹ chỉ tăng 6%, Nhật Bản tăng 9% và Hàn Quốc tăng 2%.

Giá xuất khẩu bình quân sản phẩm tôm thẻ sang tất cả các thị trường đều tăng với mức tăng hơn 5% lên 9,01 USD/kg. Hầu hết các nhà máy chế biến lớn đã nối lại việc thu mua nguyên liệu từ đầu tháng 2 sau kỳ nghỉ lễ Tết nguyên đán với nhu cầu tương đương tháng 1.

Tuy vậy, giao dịch tôm thẻ cỡ nhỏ (cỡ 100 con/kg) có xu hướng giảm do lực mua hạn chế của thương nhân Trung Quốc. Các nhà máy đã nâng giá mua vào tôm cỡ 20-40 nhằm duy trì ổn định lượng thu mua trong bối cảnh nguồn cung hạn chế, trong khi giá tôm cỡ 50-100 giảm so với tháng 1. Giá tôm nguyên liệu cỡ 20-40 bán tại ao tăng 1-3% trong khi cỡ nhỏ hơn giảm 5%.

Trong tuần 12 (từ ngày 17-23/3), không có nhiều biến động về giá trên thị trường tôm thẻ và tôm sú nhập khẩu của Mỹ. Tuy vậy, xuất khẩu tôm sú của Việt Nam sang Mỹ trong tháng 2 đạt 1.475 tấn, giảm 21% so với tháng 1 nhưng tăng 7% so với cùng kỳ năm ngoái.

Giá xuất khẩu bình quân sản phẩm tôm sú sang tất cả các thị trường tăng 14% lên 12,77 USD/kg.

Hoạt động thu mua tôm sú nguyên liệu trong tháng 2 vẫn khá trầm lắng phần lớn do số hợp đồng xuất khẩu hạn chế và nguồn cung trái vụ không nhiều do nông dân chậm xuống giống từ cuối năm 2024 khiến nguồn cung tôm cỡ lớn đầu năm 2025 không dồi dào. Để duy trì sản xuất và xuất khẩu, nhiều nhà máy chế biến đã nâng giá mua tôm cỡ 20-50 và cỡ 80, đẩy giá tôm nguyên liệu tăng thêm 1-2%.

Tháng 2, giá tôm xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc cũng tăng mạnh khi tăng 9,1% lên 7,2 USD/kg, mức cao nhất kể từ tháng 3/2023. Tuy nhiên, khối lượng xuất khẩu lại giảm xuống 1.637 tấn, thấp nhất kể từ tháng 2/2023.

Tại Nhật Bản, giá tôm xuất khẩu của Việt Nam tăng 5,6% lên 9,5 USD/kg. Giá xuất khẩu sang Hàn Quốc cũng ghi nhận mức tăng 5,3% lên 8 USD/kg.

Trong tháng 2, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất của tôm sú Việt Nam dù xuất khẩu sang thị trường này trong tháng này có suy giảm xuống 353 tấn, nhưng giá xuất khẩu lại tăng 14,1% lên 10,5 USD/kg, cao nhất trong khoảng 1 năm qua.

Khối lượng nhập khẩu tôm sú Việt Nam của Nhật Bản vẫn tương đối thấp so với năm 2024 dù khối lượng đạt 326 tấn, nhưng tương tự thị trường Trung Quốc, giá xuất khẩu tăng 16,7% lên 14,7 USD/kg, cao nhất kể từ mùa hè năm 2023.

Xuất khẩu tôm sang Mỹ trong tháng 2 dù tăng nhẹ so với tháng 1 lên 162 tấn nhưng vẫn thấp hơn đáng kể so với hầu hết các tháng của năm 2024, nhưng giá xuất khẩu tăng 11,% lên 17,8 USD/kg, cao nhất trong gần 1 năm qua.

Giá xuất khẩu tôm sang EU ghi nhận mức tăng khiêm tốn khi chỉ tăng 3% lên 10,2 USD/kg, ghi nhận lần tăng đầu tiên kể từ tháng 10/2024. Khối lượng xuất khẩu sang thị trường này giảm hơn ½ xuống 103 tấn.

Nhập khẩu tôm sú Việt Nam của Hàn Quốc giảm tháng thứ 3 liên tiếp xuống 87 tấn, giá xuất khẩu bình quân cũng giảm 2,6% xuống 11,4 USD/kg.

230 doanh nghiệp đang xuất khẩu tôm sang Mỹ

Đánh giá về thị trường Mỹ, bà Phùng Thị Kim Thu - Chuyên gia của VASEP cho hay, trong những năm qua, Mỹ luôn là thị trường xuất khẩu tôm lớn nhất và truyền thống của Việt Nam, với tỷ trọng chiếm khoảng 20% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam.

Theo đó, kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Mỹ dao động từ 800 triệu - 1 tỷ USD. Riêng năm 2021 đạt kỷ lục 1 tỷ USD. Hiện, có khoảng 230 doanh nghiệp đang tham gia xuất khẩu tôm sang thị trường này.

Báo cáo của FAO, nhu cầu tôm tại hai thị trường lớn nhất thế giới là Trung Quốc và Mỹ dự kiến ​​sẽ ổn định hoặc thấp hơn mức của năm trước vào năm 2024. Kết hợp với giá quốc tế tiếp tục yếu, sản lượng nuôi tôm thẻ chân trắng toàn cầu vẫn hầu như không thay đổi so với mức năm 2023.

Trước bối cảnh Mỹ hoãn áp dụng thuế đối ứng 90 ngày với Việt Nam, ngày 10/4, VASEP đã có văn bản đề xuất với Chính phủ và các Bộ “2 gói” hỗ trợ cần thiết để đối phó với những bất ổn và gia tăng năng lực của cộng đồng doanh nghiệp thủy sản.

Thứ nhất, các đề xuất, giải pháp và kiến nghị để hỗ trợ doanh nghiệp duy trì sản xuất, củng cố chuỗi cung ứng và năng lực cạnh tranh. Trong đó, các đề xuất, kiến nghị khơi thông cho sản xuất - tiêu thụ liên quan về công nghệ - IUU - ATTP - kiểm dịch gồm: Thành lập "Quỹ phát triển công nghệ ngành Thủy sản”; khơi thông thị trường nội địa; xử lý những bất cập trong việc xác nhận hồ sơ (theo IUU) cho sản phẩm ruốc biển để mở đường xuất khẩu vào EU; xử lý bất cập trong việc xuất khẩu sản phẩm cồi sò điệp (là một sản phẩm được làm từ loại sò biển có tên là "sò điệp") sang thị trường EU…

Các đề xuất về thuế - phí tín dụng - hải quan gồm: Chính sách miễn, giảm tiền thuê đất; Hoàn thuế VAT; giảm thuế VAT; xử lý bất cập về thuế suất thuế giá trị gia tăng (VAT) cho sản phẩm thủy sản đông lạnh; duy trì gói tín dụng cho lĩnh vực lâm sản, thủy sản; giảm giá điện cho các container lạnh tại cảng vì hàng bị tồn ứ tại cảng; giải quyết bất cập trong hướng dẫn về mức thuế VAT đối với phế phẩm, phụ phẩm thủy hải sản...

Các đề xuất về lao động - thị trường - FTA, gồm: Giãn thời gian đóng BHXH và hỗ trợ tiền trợ cấp thất nghiệp cho người lao động; giải quyết bất cập về hạn ngạch đối với tôm Việt Nam nhập khẩu vào Hàn Quốc; giải quyết vướng mắc trong ghi nhãn sản phẩm thủy sản xuất khẩu từ nguyên liệu nhập khẩu…

Thứ hai, đề xuất mở rộng thị trường, gia tăng xúc tiến thương mại năm 2025-2026. Với mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp duy trì sản xuất xuất khẩu, cân bằng phần nào thâm hụt từ thị trường Mỹ trong trường hợp Mỹ không điều chỉnh mức thuế đối ứng hiện tại, VASEP đề nghị các hoạt động mở rộng, đa dạng thị trường và gia tăng hoạt động xúc tiến thương mại cho thị trường xuất khẩu.

Đề xuất cũng nhằm duy trì tốt các chương trình đã được phê duyệt trong năm 2025 như: Hội chợ thủy sản Bắc Mỹ, Triển lãm thủy sản toàn cầu tại Barcelona, Tây Ban Nha; Hội chợ thủy sản châu Á tại Singapore; Hội chợ thủy sản và Nghề cá Trung Quốc tại Thanh Đảo - Trung Quốc…

Bên cạnh những hội chợ, triển lãm truyền thống, để mở rộng tìm kiếm thị trường thay thế, VASEP đề xuất sự hỗ trợ của Ngân sách nhà nước cho các chương trình triển lãm mới để doanh nghiệp bớt gánh nặng chi phí tham gia, qua đó có cơ hội tiếp cận thị trường mới.

Thời gian đầu, để thu hút doanh nghiệp VASEP mong muốn ngân sách nhà nước hỗ trợ 100% chi phí gian hàng gồm: tiền mặt bằng, thiết kế và trang thiết bị. Các hội chợ mà VASEP đề xuất sẽ được sắp xếp theo thứ tự ưu tiên dựa trên tiềm năng của thị trường và quy mô của hội chợ.

Với những kiến nghị và đề xuất trên, VASEP và cộng đồng doanh nghiệp mong muốn được hỗ trợ kịp thời, để các doanh nghiệp sản xuất - xuất khẩu thủy sản duy trì chuỗi sản xuất, xuất khẩu và tiếp tục tạo sinh kế cho nông - ngư dân và người lao động.

×