Những dự án đấu giá đất có dấu hiệu bị "làm xiếc" ở Phú Thọ: Có đủ dấu hiệu để khởi tố?

Báo điện tử Dân Việt đã đăng tải loạt bài điều tra: "Phú Thọ: Những dự án đấu giá đất tại TX.Phú Thọ có dấu hiệu bị "làm xiếc", thông tin về nhiều dự án đấu giá đất tại TX.Phú Thọ được phản ánh không minh bạch, áp giá khởi điểm không theo quy định của UBND tỉnh Phú Thọ.

Sau khi loạt bài được đăng tải, cơ quan chức năng tỉnh Phú Thọ đã vào cuộc điều tra và yêu cầu UBND TX.Phú Thọ báo cáo. Ngày 24/11, ông Hoàng Anh Vũ – Phó Chủ tịch UBND TX.Phú Thọ kí văn bản gửi Sở TNMT, trong đó xác nhận đơn vị tư vấn tổ chức đấu giá là Công ty đấu giá Hợp danh Phú Thọ có sai sót. 

Sở Tư pháp sau đó cũng đã chỉ ra hàng loạt sai sót trong quá trình tổ chức đấu giá các dự án mà Dân Việt nêu. 

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Trần Tuấn Anh (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho biết, trong trường hợp người vi phạm quy định về bán đấu giá tài sản mà nhằm thu lời bất chính hoặc gây thiệt hại cho người khác sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự.

Tội vi phạm quy định về hoạt động đấu giá tài sản là tội danh mới được bổ sung trong Bộ luật Hình sự. 

Cụ thể, theo quy định tại Điều 218 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tội phạm vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản có nêu rõ, người nào thực hiện hành vi như lập danh sách khống về người đăng ký mua tài sản bán đấu giá, lập hồ sơ khống, hồ sơ giả tham gia hoạt động bán đấu giá tài sản hoặc thông đồng dìm giá hoặc nâng giá trong hoạt động bán đấu giá tài sản mà thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng trở lên hoặc gây thiệt hại cho người khác từ 50.000.000 đồng trở lên sẽ phải chịu các chế tài hình sự.

Điều này có nghĩa rằng chế tài hình sự chỉ được đặt ra đối với người vi phạm quy định về đấu giá mà thu lợi bất chính số tiền từ 30 triệu đồng trở lên hoặc gây thiệt hại cho người khác từ 50 triệu đồng trở lên. Nếu không hành vi này chỉ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định 82/2020/NĐ-CP của Chính phủ.

Luật sư Tuấn Anh cho biết, trong vụ việc Báo Điện tử Dân Việt nêu, việc công ty đấu giá thẩm định, áp dụng mức giá tài sản đấu giá không đúng quy định sau đó trình UBND thị xã Phú Thọ để cơ quan này phê duyệt có dấu hiệu vi phạm nguyên tắc đấu giá tài sản và đã có dấu hiệu của việc thông đồng dìm giá tài sản đấu giá. 

Đây là hành vi vi phạm pháp luật bị nghiêm cấm được quy định tại điểm c, khoản 1, Điều 9 Luật Đấu giá tài sản 2016.

Trách nhiệm chính trong trường hợp này rõ ràng thuộc về công ty đấu giá tài sản có trách nhiệm thẩm định giá và một phần trách nhiệm đến từ người có thẩm quyền duyệt, bởi người đã ban hành ra quyết định hành chính, người đó phải có trách nhiệm trong việc quyết định của mình không tuân thủ quy định pháp luật.

Tuy nhiên, để truy cứu, làm rõ trách nhiệm của những cá nhân, đơn vị thực hiện hành vi nêu trên cần thiết phải có sự vào cuộc của Cơ quan điều tra nhằm làm sáng tỏ động cơ, mục đích của việc áp dụng mức giá từ những năm trước là gì? Liệu có sự thông đồng dìm giá tài sản đấu giá để trục lợi hay chỉ là thiếu trách nhiệm. 

Trong trường hợp sau khi điều tra, xác minh chứng minh được việc phê duyệt giá thấp không phải do thiếu trách nhiệm mà các cá nhân, đơn vị nêu trên câu kết với nhau để dìm giá, trục lợi, gây thiệt hại cho nhà nước mà số tiền trục lợi dưới 30 triệu đồng hoặc gây thiệt hại dưới 50 triệu đồng thì tổ chức đấu giá sẽ phải chịu mức xử phạt vi phạm hành chính được quy định tại điểm d, khoản 4, Điều 24 Nghị định 82/2020/NĐ-CP. 

Trong trường hợp số tiền trục lợi có được từ hành vi vi phạm trên 30 triệu đồng hoặc gây thiệt hại cho người khác 50 triệu đồng trở lên sẽ cấu thành trách nhiệm hình sự về tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản được quy định tại Điều 218 với mức hình phạt tiền lên đến 250 triệu đồng hoặc phạt tù tối đa 5 năm tù giam. Ngoài ra người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 đến 5 năm.

Theo nguồn tin của Dân Việt, hiện Thanh tra tỉnh Phú Thọ đã vào cuộc làm rõ những dấu hiệu vi phạm trong việc đấu giá đất kể trên.

Trước đó, theo điều tra của Dân Việt, ngày 11/7/2020 UBND TX.Phú Thọ đấu giá các lô đất thuộc dự án "Hạ tầng kỹ thuật nhà ở và dịch vụ ven đường 35m". Đến ngày 11/8/2020, UBND TX.Phú Thọ có Quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá các lô đất này.

Dự án này có 41 ô đất trúng đấu giá, tổng diện tích là 4.967,5m2 và TX.Phú Thọ áp dụng giá khởi điểm từ năm 2019.

Tiếp đến, ngày 5/10/2020, UBND TX.Phú Thọ có Quyết định số 4025 về việc công nhận kết quả trúng đấu giá đất ở lô đất thuộc dự án Hạ tầng kỹ thuật nhà ở Đồng Nhà Mười, phường Thanh Vinh và dự án hạ tầng kỹ thuật khu nhà ở chia lô khu 3 Đồng Cây Tháp, phường Hùng Vương.

Ở dự án này, có 6 ô đất trúng đấu giá, tổng diện tích là 632,9m2, giá khởi điểm được áp dụng từ năm 2017.

Cùng ngày 5/10/2020, UBND TX.Phú Thọ có Quyết định số 4024 về việc công nhận kết quả trúng đấu giá đất ở các lô đất thuộc dự án Đấu giá quyền sử dụng đất khu Cầu Xóm Mận, phố Nguyễn Trãi, phường Âu Cơ.

Đối với các dự án này, có 11 ô đất trúng đấu giá, tổng diện tích 1.113,8m2. Mặc dù đấu giá năm 2020 nhưng TX.Phú Thọ lại sử dụng giá khởi điểm được áp dụng từ năm 2016.