Nữ sinh Việt vừa giành giải Nhất tại Harvard có học vấn đáng ngưỡng mộ cỡ nào?

33 tuổi vẫn miệt mài với sự học tại Harvard

Mới đây, Phạm Hồng Linh (sinh năm 1992) – nữ sinh người Việt đã xuất sắc giành giải Nhất (Grand Prize) tại cuộc thi HBS New Venture Competition 2025 – hạng mục Doanh nghiệp Xã hội do Trường Kinh doanh Harvard (Harvard Business School) tổ chức với dự án mang tên “Lexi”.

Đây là một trong những cuộc thi khởi nghiệp danh giá và khắt khe nhất thế giới. Và Hồng Linh là người Việt đầu tiên được vinh danh ở ngôi vị cao nhất, cùng phần thưởng trị giá 75.000 USD trong suốt 25 năm tổ chức cuộc thi này.

Dự án Lexi cũng tiếp tục gây tiếng vang khi giành giải Vàng tại IF Design Award 2025, cuộc thi thiết kế hàng đầu thế giới bên cạnh các tên tuổi như Apple, Samsung, LG, IBM và Ferrari. Lễ trao giải sẽ diễn ra tại Berlin ngày 28/4 tới.

Phạm Hồng Linh sinh ra và lớn lên ở Việt Nam. Cô từng tốt nghiệp đại học danh tiếng Brown (Mỹ), sau đó học Thạc sĩ ngành Mỹ thuật tại Trường Nghệ thuật Hoàng Gia Anh – nơi đào tạo những nghệ sĩ, đạo diễn hàng đầu thế giới. Hiện cô đang là học viên chương trình Thạc sĩ Kỹ sư Thiết kế (Design Engineering) tại Harvard.

Phạm Hồng Linh từng khiến cộng đồng thiết kế ngỡ ngàng với phần mềm “Dệt cói” – một sản phẩm lấy cảm hứng từ làng nghề dệt cói Quảng Nam, lưu giữ văn hóa Việt trong thời đại số. Cô cũng từng làm trưởng nhóm thiết kế ô tô không người lái tại Mỹ nhưng cô gái ấy vẫn luôn hướng về cộng đồng, về cội nguồn và con người.

Dự án đoạt giải Nhất bắt nguồn từ trái tim đồng cảm

Sản phẩm giúp Phạm Hồng Linh đạt giải Nhất trong cuộc thi HBS New Venture Competition 2025 lần này mang tên Lexi - một phần mềm dịch thuật y tế đa ngôn ngữ sử dụng công nghệ AI, hỗ trợ bệnh nhân giao tiếp với bác sĩ và nhân viên y tế.

Ý tưởng về Lexi không bắt đầu từ một phòng thí nghiệm công nghệ hay một bản kế hoạch kinh doanh hào nhoáng mà bắt đầu từ sự đồng cảm đối với những bệnh nhân bị hạn chế về giao tiếp.

Tháng 1/2024, trong một bài tập nhỏ của lớp học về “Tương lai của người nhập cư lớn tuổi”, Linh và 3 người bạn – đều là người nhập cư đã đặt ra câu hỏi: “Gia đình, bạn bè của chúng ta đã gặp điều gì khó khăn nhất khi sống ở Mỹ?” Câu trả lời vang lên, rất quen thuộc nhưng cũng đầy xót xa: ngôn ngữ.

Không biết tiếng Anh, nhiều người Việt, đặc biệt là người lớn tuổi không thể diễn đạt được triệu chứng bệnh của mình, không hiểu bác sĩ nói gì và đôi khi phải chịu đựng đau đớn trong im lặng vì không thể... giao tiếp.

“Chúng tôi nhận ra, đó không chỉ là một vấn đề nhỏ. Đó là một rào cản sinh tử trong y tế”, Phạm Hồng Linh chia sẻ.

Với quyết tâm thay đổi, nhóm của Hồng Linh đã lặn lội đến hơn 20 bệnh viện tại Boston để khảo sát, phỏng vấn, thử nghiệm. Họ phát hiện các bệnh viện rất thiếu phiên dịch viên, đặc biệt cho các ngôn ngữ ít phổ biến như tiếng Việt. Trong khi đó, các ứng dụng dịch hiện có thì không chính xác với các thuật ngữ y học chuyên sâu.

Trong khoảng 3 tháng, họ lập trình nên Lexi – phần mềm dịch bệnh viện với 6 ngôn ngữ phổ biến gồm: Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Việt, Trung, Pháp và Nga. Đặc biệt, phần mềm này chuyên biệt cho y tế, tích hợp hàng nghìn thuật ngữ y học, được cập nhật thường xuyên nhờ phản hồi từ các bác sĩ.

Lexi có thể giúp bác sĩ hỏi bệnh, hướng dẫn dùng thuốc, giải thích các bước điều trị; đồng thời giúp bệnh nhân nói rõ triệu chứng, chia sẻ cảm xúc và mong muốn điều trị.

Với mong muốn biến sản phẩm thành hiện thực phục vụ cộng đồng, Phạm Hồng Linh mạnh dạn lập công ty và đem Lexi tham dự cuộc thi khởi nghiệp của Harvard.

“Ban đầu, tôi chỉ muốn thử sức nhưng càng đi, càng tin. Và cuối cùng, chúng tôi chiến thắng", Phạm Hồng Linh cho biết.

Trước đó một ngày, nhóm của Phạm Hồng Linh đã trải qua vòng Chung kết căng thẳng với 10 phút trình bày ý trước ban giám khảo gồm các chuyên gia, nhà đầu tư kỳ cựu.

Phạm Hồng Linh ấn tượng nhất với câu hỏi cuối cùng về lý do muốn làm sản phẩm này. Cô kể mình là con một, đã xa nhà 15 năm. Vì thế, mẹ Linh dự định sau khi nghỉ hưu sẽ sang Mỹ với con gái. Bà có thể nói tiếng Anh nhưng không giỏi nên cô nghĩ nếu có một nền tảng hỗ trợ phiên dịch, mẹ sẽ chủ động hơn trong cuộc sống, nhất là khi tới bệnh viện.

Phạm Hồng Linh - cô gái Việt chưa giờ nguôi nhớ quê hương

Sau 15 năm xa Việt Nam, có cuộc sống ổn định ở miền Đông Bắc của Mỹ nhưng Phạm Hồng Linh chưa bao giờ nguôi hy vọng sẽ sử dụng các kỹ năng và kiến thức của mình đã lĩnh hội được để xây dựng quê hương, giúp đỡ người dân Việt Nam.

Cách đây mấy năm, Phạm Hồng Linh đã tổ chức một cuộc triển lãm trên đất Mỹ về chiếu lác (cói) của làng Cẩm Nê, xã Hoà Tiến, huyện Hoà Vang, tỉnh Quảng Nam. Triển lãm là sự hoài niệm về tuổi thơ, về những người nông dân lam lũ với nghề thủ công truyền thống đang dần mai một với mong muốn lưu lại một di sản, một làng nghề truyền thống trong ký ức của cô về quê hương mình.

Toàn bộ số tiền thu được từ bán tranh tại triển lãm được cô gửi về Việt Nam tặng cho bà con nhân dân làng Cẩm Nê - nơi tạo nguồn cảm hứng cho cô sáng tác tác phẩm.

"Khi còn nhỏ, tôi sống ở Việt Nam và như nhiều gia đình khác thời đó, mỗi bữa ăn, gia đình tôi thường đoàn tụ trên chiếu dệt bằng cói.

Đôi lúc, bữa tối kéo dài đến mức vết lằn của những sợi cói trên chiếu in hằn trên da tôi, dấu vết của thời gian bên nhau, ký ức ấy sâu đậm ấy tôi chẳng thể nào quên...

Tôi vẫn mong về Việt Nam, lại được đến thăm và tìm hiểu sâu hơn về nghề dệt chiếu ở làng Cẩm Nê, trở về với kỷ niệm xưa. Và tôi hiểu rằng, dệt chiếu ở Việt Nam là một nghề thủ công, gian nan nhọc nhằn nhưng có truyền thống tới cả ngàn năm", Linh Phạm chia sẻ.

×