Nước Pháp bạo loạn, vì sao?

Các vụ bắn phá bạo loạn nổ ra ở nhiều thành phố của Pháp. Ảnh Pravda

Các vấn đề chủng tộc đưa Pháp đến bờ vực bùng nổ xã hội lớn

Các cuộc bạo loạn lớn đã nổ ra gần Paris và sau đó lan ra cả nước sau khi cảnh sát Pháp bắn một thiếu niên 17 tuổi vì tội không vâng lời.

Marseille đang bốc cháy. Ở Lyon, có một sự hỗn loạn khi những người biểu tình đốt cháy xe hơi và các tòa nhà. Tòa thị chính, đồn cảnh sát, trường học bị phá hoại ở Paris và các vùng ngoại ô, Toulouse, Lille, Clermont-Ferrand. Các cuộc đụng độ hàng loạt bắt đầu ở Bordeaux, Grenoble, Saint-Etienne... Ở nhiều nơi, những người biểu tình cướp xe tải, cửa hàng và nhà kho.

Vào đêm thứ Sáu (30/6), 40.000 cảnh sát và hiến binh đã được huy động để trấn áp bạo loạn. Có tới 667 người đã bị giam giữ, AFP đưa tin.

Viên cảnh sát bắn một thanh niên 17 tuổi tên là Nahel M đã bị bắt hôm thứ Ba. Viên sĩ quan khai rằng anh ta nổ súng để tự vệ. Một đoạn video ghi lại thời điểm xảy ra vụ tấn công cho thấy viên cảnh sát bắn ở cự ly vô định qua cửa sổ của một chiếc xe Mercedes đang khởi hành. Đoạn video cho thấy viên cảnh sát này đã lạm dụng quyền hạn của mình. Tuy nhiên, người ta cũng nói rằng Nahel M đã từng có tiền án và là "một người hung hăng".

Tổng thống Emmanuel Macron đã cắt ngắn thời gian ở Brussels dự hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu để trở về Paris và chủ trì cuộc họp chống khủng hoảng.

Chính trị gia Pháp chia rẽ vì bạo loạn

Vụ bắn chết thiếu niên 17 tuổi đã chia rẽ nước Pháp. Jean-Luc Mélenchon, lãnh đạo của Đảng La France Insoumise (LFI, "Nước Pháp không cúi đầu"), đã lên án tất cả những người kêu gọi bình tĩnh. "Chúng tôi kêu gọi trừng phạt. Hủy bỏ vụ kiện chống lại Nahel tội nghiệp. Trừng phạt viên cảnh sát giết người và đồng phạm đã ra lệnh nổ súng. Hãy để nhân viên y tế được yên", Mélenchon viết trên mạng xã hội.

Nhân viên y tế nói trên là một người gốc Ả Rập,đã tấn công một cảnh sát ngẫu nhiên, người không liên quan gì đến việc giết cậu thiếu niên, chỉ đơn giản là để trả thù.

Bên LFI cũng yêu cầu thành lập một ủy ban để điều tra về "số người chết ngày càng tăng sau khi từ chối tuân theo" (điều này cho thấy luật pháp Pháp có quy định về việc sử dụng vũ khí trong trường hợp này).

Chủ tịch đảng Rally National (trước đây là Mặt trận Quốc gia của Marine Le Pen), Jordan Bardella, gọi Mélenchon là "mối nguy hiểm cho công chúng" và tố cáo "những lời kêu gọi nổi dậy" "với hy vọng đạt được những lợi ích bầu cử bẩn thỉu". Bardella cũng kêu gọi sửa đổi chính sách di cư.

Một đống lửa gần dòng chữ graffiti có nghĩa "Cảnh sát giết người" trong các cuộc đụng độ với cảnh sát trên đường phố Lyon, miền đông nam nước Pháp. Ảnh AFP

Pháp dưới gánh nặng hận thù chủng tộc

Ở Pháp, nhiều người nhớ lại sự kiện năm 2005, khi hai thiếu niên bị điện giật khi trú ẩn trong một trạm biến áp điện trong khi chạy trốn cảnh sát. Cái chết bi thảm và phi lý của hai thiếu niên đã gây chia rẽ xã hội Pháp trong các quan điểm phân biệt chủng tộc.

Rõ ràng, vấn đề đã bén rễ sâu hơn trong những năm qua do tình trạng di cư không kiểm soát được. Pháp đã trở thành một quốc gia mà những người di cư coi là của họ: Họ không đồng hóa, họ không tuân theo các quy tắc, họ không vâng lời cảnh sát Pháp họ tin rằng cảnh sát Pháp và những người thực thi pháp luật xâm phạm quyền của họ.

Các công đoàn cảnh sát lên án việc giam giữ đồng nghiệp của họ, cho rằng chính quyền đang chiều chuộng những người biểu tình.

 Đổ lỗi cho TikTok  

Chính phủ đã phản ứng bằng cách triển khai xe bọc thép, trong khi các sự kiện công cộng lớn như các buổi hòa nhạc đã bị hủy bỏ. Ngoài ra, Tổng thống Emmanuel Macron đã tuyên bố rằng các mạng xã hội, đặc biệt là TikTok, là nguyên nhân sâu xa khiến bạo lực leo thang. Trực tiếp giải quyết các nền tảng, Macron yêu cầu xóa 'nội dung nhạy cảm' và kiểm tra nhiều hơn về bản chất của nội dung được xuất bản.

Thứ Sáu tuần trước, Twitter đã bắt đầu chặn các tài khoản người dùng ở Pháp đã đăng hình ảnh và video về các cuộc bạo loạn, một biện pháp thậm chí còn ảnh hưởng đến các tài khoản có chủ sở hữu ở bên ngoài nước Pháp và do đó không phạm tội hình sự theo luật truyền thông của Pháp. 

Nhưng liệu các cuộc bạo loạn trên đường phố có thể được kiểm soát ngay lập tức và vĩnh viễn bằng cách triển khai xe bọc thép, bằng cách kiểm duyệt mạng xã hội hoặc bằng cách gây áp lực lên cha mẹ của trẻ vị thành niên? Điều này là đáng nghi ngờ. Ngay cả khi Pháp thường xuyên trở thành tâm điểm quốc tế với những cuộc nổi dậy và bạo loạn như vậy, thì lỗi không chỉ thuộc về chính quyền. Đó là một tình thế tiến thoái lưỡng nan có nguồn gốc sâu xa đang làm lung lay xã hội Pháp đến tận cùng, mặc dù vấn đề di cư và hội nhập ở Pháp được quản lý tốt hơn nhiều so với ở Đức hoặc Áo.

Có vẻ như Pháp đã nhắm mắt làm ngơ trước vấn đề khác biệt chủng tộc. Không có cuộc thảo luận mở nào được tổ chức về chủ đề này. Cũng không có nghiên cứu thống kê về chủng tộc. Sự kết hợp của tất cả các yếu tố này có thể đưa quốc gia đến bờ vực bùng nổ xã hội.