Bình luận
0
Dựa vào gia phả tộc Phạm, tác giả Lâm Hoài Nam trong tác phẩm Một tài liệu về cuộc di dân Nam tiến của dân tộc Việt Nam cho biết Phạm Nhữ Tăng (1421 - 1479) là cháu 4 đời của danh tướng Phạm Ngũ Lão (1225 - 1285).
Ông có quê gốc ở làng Phù Ủng, huyện Mỹ Hào, Thừa tuyên Hải Dương (nay là huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên).
Tổ tiên ông di cư vào ở xã Lỗ Huyền, huyện Lôi Dương, phủ Thiệu Thiên, Thừa tuyên Thanh Hoa (nay là huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa).
Đến đời ông cố ông là Phạm Nhữ Dực lại vào làm việc và sinh sống ở làng Đồng Tràm, phủ Thăng Hoa.
Năm 1445, dưới triều Lê Nhân Tông, Phạm Nhữ Dực thi đỗ đệ nhị khoa Hoành từ, được phong làm Thái Bảo kiêm Tri Quân Dân chính sự vụ. Năm 1467, được ban sắc Phụ Chánh Tham tướng phủ, Quãng Dương hầu, Bình Chương quân quốc trọng sự.
Năm 1470, quân Chiêm đánh phá thành Hóa Châu. Vua Lê Thánh Tông quyết đem quân “bình Chiêm” một lần để “ổn định biên giới phía Nam” và “chấm dứt vĩnh viễn” sự quấy phá của người Chiêm.
Nhà vua đích thân thống lĩnh quân đội Nam tiến. Phạm Nhữ Tăng được cử làm Trung Quân Đô thống, trao ấn Tiên phong cầm quân đi đầu.
Hai câu đối của vua Lê trước lăng người cháu – Phạm Nhữ Tăng (ảnh trái) và ngôi mộ bằng đất của ông cố - Phạm Nhữ Dực. Hai ngôi mộ cổ hai làng Đồng Tràm (nay thuộc xã Hương An) và làng Hương Quế (nay thuộc xã Quế Phú), huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam. Ảnh: L.T
Ngày 6-1-1471, quân Đại Việt tiến qua đèo Hải Vân, ngày 17-2 tấn công cửa Thị Nại. Ngày 28-2 bao vây thành Đồ Bàn, ngày 1-3 hạ thành.
Vua Chiêm là Trà Toàn cùng hơn 3 vạn người gồm cả văn quan, võ tướng, phi tần, binh lính bị bắt. Vương triều thứ XIV của người Chăm chấm dứt.
Ngày 2-3, nhà vua ban chiếu hồi triều. Chiến dịch bình Chiêm hoàn tất thắng lợi với 89 ngày đêm kể từ ngày xuất quân. Tháng 6-1471, nhà vua xuống chiếu thành lập Thừa tuyên Quảng Nam, thừa tuyên thứ 13 của Đại Việt gồm 3 phủ 9 huyện. Danh xưng Quảng Nam lần đầu tiên xuất hiện trong lịch sử.
Sau khi chiếm Đồ Bàn, Phạm Nhữ Tăng được bố trí ở lại cai quản vùng đất mới, tổ chức di dân mở đất, lập làng. Đến mùa xuân năm Hồng Đức thứ tám (1478) ông ngã bịnh, 10 ngày sau, 21-2-1478, qua đời, hưởng dương 57 tuổi.
Phạm Nhữ Tăng được an táng tại Trường Xà Thành, nay thuộc thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định. Sáu tháng sau, nhà vua sai Thái lý về quê ông ở phủ Thăng Hoa, tìm huyệt để làm lễ cải táng.
Đích thân nhà vua vào chủ trì lễ cải táng và viết hai câu đối ban tặng, hiện còn ở trước mộ của ông: Nghĩa sĩ uẩn cơ mưu, hiệp lực nhứt tâm bình Chiêm quốc/ Miếu đài khai tráng lệ, linh hồn thiên cổ hiển Nam bang (Nghĩa sĩ lắm cơ mưu, hiệp lực một lòng bình Chiêm quốc/ Gương đài thêm rạng rỡ, hương hồn ngàn thuở rạng trời Nam).
Phần do được quan Thái lý nhà Lê chọn tìm huyệt mộ, phần sau này con cháu tộc Phạm lại rất thành đạt nên nhiều người cho là lăng mộ của Phạm Nhữ Tăng rất “đắc địa”, là ngôi mộ “phượng hoàng hàm thư” (chim phụng ngậm thư).
Lăng mộ rất lớn hiện nằm trên ngọn đồi dưới chân núi Quế, nhìn xuống cánh đồng xã Quế Phú, được con cháu tộc Phạm nhiều lần trùng tu. Ba lần gần đây nhất là vào các năm 1957, 1969 và 1996, và đã được công nhận là Di tích văn hóa lịch sử cấp tỉnh.
Và ngôi mộ cổ hắt hiu của…ông cố
Phạm Nhữ Dực là con trai thứ năm của danh tướng Phạm Ngũ Lão (1225 - 1320), là ông cố của Phạm Nhữ Tăng.
Tương truyền, Phạm Nhữ Dực là con nuôi của thượng tướng Trần Khắc Chung, người được vua Trần Anh Tông sai vào Đồ Bàn năm 1307 để cứu Huyền Trân Công chúa khỏi phải lên giàn hỏa chết theo chồng như phong tục Chiêm Thành.
Năm 1368, Phạm Nhữ Dực cùng Trần Thế Hưng, Đỗ Tử Bình đem quân chinh phạt Chiêm Thành. Cuộc hành quân vừa đến phủ Thăng Hoa thì có sứ thần Chiêm đến xin trả lại Hóa Châu. Hai bên đang tiến hành thương nghị thì Chế Bồng Nga đem quân đánh úp. Tướng Trần Thế Hưng bị bắt, Phạm Nhữ Dực phải rút quân về.
Năm 1380, Chiêm Thành tấn công vào Nghệ An. Vua Trần Nghệ Tông cử Hồ Quý Ly lãnh thủy binh, Đỗ Tử Bình, Phạm Nhữ Dực lãnh bộ binh chặn đánh tan quân Chiêm ở sông Ngư Giang.
Năm1382, quân Chiêm lại tấn công Thanh Hóa. Hồ Quý Ly và Phạm Nhữ Dực vây đánh, quân Chiêm phải rút chạy.
Năm 1391, tướng La Khải lên thay Chế Bồng Nga, đem binh xâm phạm Hóa Châu, Hồ Quý Ly và Phạm Nhữ Dực lại phải đem quân đánh chặn.
Dưới thời vua Trần Thuận Tông (1388 - 1398), Phạm Nhữ Dực được phong chức Hậu quân Trung đô Dực Nghĩa hầu.
Khi Hồ Quý Ly cướp ngôi nhà Trần vào năm 1400, Phạm Nhữ Dực định đem quân về vấn tội họ Hồ nhưng chưa kịp hành động thì bị triệu về kinh. Nhận thấy chưa đủ điều kiện để phế trừ họ Hồ nên Phạm Nhữ Dực đành nghe theo lời họ Hồ đem quân đi bình Chiêm mở mang bờ cõi về phương Nam, chờ thời cơ thuận lợi.
Phạm Nhữ Dực cùng Đỗ Mãn, Nguyễn Cảnh Chân đem quân đi đánh Chiêm Thành. Vua Chiêm đánh không lại nên dâng đất Chiêm Động và Cổ Lũy để cầu hòa. Nhà Hồ chia đất vừa lấy được chia thành 4 châu gồm: Thăng (vùng Duy Xuyên, Thăng Bình, Quế Sơn), Hoa (vùng Tam Kỳ, Núi Thành, Tiên Phước), Tư, Nghĩa (vùng Quảng Ngãi).
Sau khi chiếm đất Chiêm Động và Cổ Lũy, nhà Hồ cử Phạm Nhữ Dực làm Chánh Đô án phủ sứ châu Thăng Hoa, lo việc di dân người Việt, vỗ an người Chiêm để khai khẩn vùng đất mới.
Chưa hoàn thành nhiệm vụ thì quân Minh đem quân sang đánh, bắt cha con Hồ Quý Ly về Tàu vào năm 1407. Nhân chuyện này, người Chiêm đem quân lấy lại đất cũ. Phạm Nhữ Dực cùng con là Phạm Đức Đề cầm quân chống lại người Chiêm.
Hai năm sau, vào ngày 4-10-1409, Phạm Nhữ Dực qua đời, được an táng tại xứ Sa Lăng, làng Đồng Tràm, phủ Thăng Hoa (nay là xã Hương An, huyện Quế Sơn).
Phạm Nhữ Dực được xem là Cao thủy tổ của họ Phạm tại vùng Quảng Nam, Quảng Ngãi ngày nay.
Dưới thời Nguyễn Phúc Tần (1648-1687), Phạm Nhữ Dực được truy phong là Phủ Quốc công Nam dinh an vũ trấn khai vận sự thanh truyền Hậu quân trung đô Bình Chiêm Thượng tướng. Ông cũng được làng Đồng Tràm tôn là tiền hiền của làng, thờ ở đình làng.
Trái với ngôi mộ hoành tráng của người cháu, mộ của Phạm Nhữ Dực lại rất khiêm tốn, chỉ là một nắm đất đơn sơ thấp lè tè (chỉ có tấm bia là rất cổ), nằm khiêm tốn trong một nổng cát heo hút cuối làng, giữa nhiều ngôi mộ to lớn sang trọng khác, ít ai nhận ra.
Từ năm 2019, Việt Nam đã chuyển giao 25 giống lúa sang Cuba để trồng khảo nghiệm tại nhiều vùng sinh thái khác nhau. Sau quá trình đánh giá nghiêm ngặt, 4 giống lúa Việt Nam (trong đó có 3 giống lúa của Viện lúa Đồng bằng Sông Cửu Long) đã được đưa vào sản xuất đại trà ở Cuba từ tháng 6/2025.
Tình trạng kẹt xe tăng lên vào dịp cuối năm tại TP.HCM đã được ghi nhận và thành phố đang vận dụng nhiều giải pháp đồng bộ nhằm kéo giảm ùn tắc, theo Sở Xây dựng TP.HCM.
Chia sẻ
Chiều 4/12, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh An Giang cho biết đã tống đạt Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, thi hành Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Nguyễn Thanh Duy (SN 1988, trú tại Khóm 3, phường Giá Rai, tỉnh Cà Mau) là thuyền trưởng tàu cá KG-90752-TS để điều tra về hành vi “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”.
Chia sẻ
Ngay sát ngày ĐT bóng chuyền nữ Việt Nam sang Thái Lan để tham dự SEA Games 33, phụ công Nguyễn Thị Trinh đã bất ngờ xin rút lui vì lý do sức khỏe. Thay thế cô sẽ là Lê Như Anh.
Chia sẻ
Có 379 tổ chức phi chính phủ nước ngoài hoạt động thường xuyên tại Việt Nam với tổng giá trị viện trợ giai đoạn 2020-2024 đạt gần 1,14 tỷ USD. Các dự án trải rộng trên phạm vi cả nước, tập trung vào những lĩnh vực thiết yếu như y tế, phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết các vấn đề xã hội, giáo dục – đào tạo, tài nguyên – môi trường, xây dựng năng lực tổ chức và hỗ trợ tư pháp…
Chia sẻ
Hà Nội những ngày này đang trong tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Vì thế, hàng loạt xe rửa đường đã được huy động ra quân, liên tục phun nước rửa dường trên nhiều tuyến phố nhằm giảm bụi và cải thiện chất lượng không khí.
Chia sẻ
Nguyễn Xuân Son xuất trận ngay từ đầu và Thép xanh Nam Định đặt kỳ vọng sẽ đánh bại Shan United nhằm bám đuổi đội dẫn đầu Johor Darul Ta'zim.
Chia sẻ
Liên tiếp dùng hợp đồng và hồ sơ giả để chiếm đoạt phí môi giới, nhóm thanh niên 10X hoạt động trót lọt nhiều lần đến mức quên cả nạn nhân cũ. Khi Trọng quay lại một địa chỉ ở Hà Nội, người từng bị nhóm này “qua mặt” đã nhận ra và giữ lại giao cho công an.
Chia sẻ
Năm 2025, Chủ tịch nước ký 2 quyết định đặc xá, cho phép hơn 22.000 phạm nhân tha tù trước thời hạn. Công tác xét duyệt được Bộ Công an thực hiện khẩn trương, chặt chẽ, đồng thời các địa phương đã chuẩn bị phương án tiếp nhận, hỗ trợ họ tái hòa nhập cộng đồng.
Chia sẻ
Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an vừa triệt phá đường dây hoạt động tại Campuchia, mạo danh các dự án của Vingroup, Doji để dụ người Việt đầu tư qua app giả, chiếm đoạt gần 140 tỷ đồng của gần 500 nạn nhân.
Chia sẻ
Thượng úy Phí Thanh Thảo - VĐV thuộc đội tuyển Bắn súng Việt Nam tại SEA Games 33 được đông đảo người hâm mộ chú ý bởi gương mặt khả ái, phong thái tự tin, cuốn hút.
Chia sẻ
Tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội chiều 4/12 về dự thảo Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Văn Quảng đã có những chia sẻ về sự cần thiết và thách thức trong việc thành lập mô hình xét xử đặc thù này.
Chia sẻ
Vừa qua, ngày 18/11/2025, Bộ trưởng Thương mại Thái Lan Suphajee Suthumpun đã sang Mỹ gặp ông Royce A. Nicolaisen, CEO Otis McAllister-nhà nhập khẩu gạo Thái Lan lớn nhất tại Mỹ-tại Los Angeles để thảo luận về việc mở rộng nhập khẩu gạo.
Chia sẻ
Khu xử lý rác Đa Phước, (TP.HCM) vừa mới điều chỉnh khung giờ tiếp nhận rác thải hàng ngày nên đã ảnh hưởng đến hoạt động thu gom và vận chuyển trên địa bàn thành phố, theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM.
Chia sẻ
Viglacera (Tổng Công ty Viglacera - CTCP) đang trải qua giai đoạn đầy biến động khi bị truy thu và phạt thuế hơn 731 triệu đồng giữa lúc mạnh tay tái cơ cấu, đóng loạt chi nhánh. Kết quả kinh doanh quý 3 giảm sâu, cổ phiếu cũng trượt dài từ vùng đỉnh.
Chia sẻ
Tin mới nhất liên quan đến xả lũ, theo UBND xã Liên Hương, tỉnh Lâm Đồng( huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận trước đây) do mưa lớn, hồ Lòng Sông xả lũ vào đêm 3/12 đến sáng ngày 4/12, trên địa bàn xã Liên Hương hơn 1.000 căn nhà bị ngập sâu, có 13 ghe bị chìm, 25 ghe bị đứt neo trôi, ước tính thiệt hại ban đầu tại xã này trên 30 tỷ đồng.
Chia sẻ
Để doanh nghiệp bắt kịp xu thế phát triển của xã hội ngày nay, nhất là trong bối cảnh chuyển đổi số, một trong những yếu tố tiên quyết là đầu tư về nhân lực, trong đó thay đổi từ nhận thức đến văn hóa làm việc để cải thiện nâng suất chất lượng.
Chia sẻ
Trong bối cảnh thị trường vốn đòi hỏi ngày càng minh bạch, chuyên nghiệp và tuân thủ chuẩn mực quốc tế, Tổng công ty Phân bón Dầu khí Cà Mau (PVCFC – Phân Bón Cà Mau) tiếp tục ghi dấu ấn mạnh mẽ khi đạt đồng thời hai giải thưởng quan trọng tại Chương trình Bình chọn Doanh nghiệp niêm yết 2025: Top 8 doanh nghiệp quản trị Công ty tốt nhất – nhóm vốn hoá lớn, Giải Nhất báo cáo Phát triển bền vững – nhóm ngành phi tài chính.
Chia sẻ
Tại Hội nghị Thượng đỉnh QS Giáo dục bậc đại học - Châu Á Thái Bình Dương 2025 diễn ra ở Seoul, Hàn Quốc, Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV) đã chính thức được trao chứng nhận QS 5 Sao cho giai đoạn 2025 - 2028.
Chia sẻ
Chiều 1/12, tại trụ sở Đài Phát Thanh và Truyền hình TP.HCM (HTV), Tổng công ty Điện lực TP.HCM (EVNHCMC) đã trao 200 triệu đồng hưởng Quỹ “Chung một tấm lòng, vì Miền Trung thương yêu” nhằm hỗ trợ khẩn cấp đồng bào đang chịu thiệt hại nặng nề do mưa lũ.
Chia sẻ
Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) đã bắt giữ công dân Anh Ross David Cutmore với cáo buộc nhận súng đạn từ Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) để tiến hành các vụ ám sát trên lãnh thổ Ukraine. SBU cho biết Cutmore có thể đối mặt tối đa 12 năm tù và bị tịch thu tài sản nếu bị kết án.
Chia sẻ
Tại SEA Games 33 sắp khởi tranh, nước chủ nhà Thái Lan đã lựa chọn bộ linh vật mang tên The Sans.
Chia sẻ
Đối thoại 2+2, cấp Thứ trưởng Ngoại giao – Quốc phòng giữa Việt Nam với Nhật Bản được tổ chức lần đầu tại Tokyo và đoàn Việt Nam do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ cùng Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến đồng chủ trì.
Chia sẻ
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hoà Bình chia sẻ đây là phiên họp cuối của nhiệm kỳ của Quốc hội. Trong khi đó, Chính phủ quyết tâm phải triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam càng sớm càng tốt, ngay khi công tác chuẩn bị hoàn tất.
Chia sẻ
Chiều 4/12, Sở An toàn thực phẩm TP.HCM đưa ra đánh giá mới nhất về tình trạng ngộ độc thực phẩm xảy ra gần đây và các giải pháp khắc phục trong thời gian tới.
Chia sẻ
Lực lượng chức năng xã Hàm Thạnh (tỉnh Lâm Đồng) đã giăng dây qua dòng nước lũ, giải cứu 6 cán bộ đo đạc dự án hồ Kapet bị cô lập.
Chia sẻ
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã hội đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vào sáng thứ Năm 4/12, và 2 bên đã cam kết tăng cường hợp tác trong xử lý các vấn đề toàn cầu, từ chiến tranh Ukraine cho tới thương mại, trong bối cảnh Paris chuẩn bị đảm nhiệm chức Chủ tịch Nhóm G7 vào năm tới.
Chia sẻ
Hội chợ Công Thương khu vực phía Bắc-Ninh Bình năm 2025, một sự kiện nằm trong Chương trình Khuyến nông quốc gia, đang diễn ra sôi nổi, thu hút đông đảo người dân và du khách đến tham quan, mua sắm. Hội chợ là cầu nối hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, thương mại và du lịch cho khu vực phía Bắc.
Chia sẻ
Mưa lớn, các hồ chứa tỉnh Lâm Đồng(Bình Thuận trước đây) xả tràn, có một hồ xả 1.200 m³/s, hạ du dân lại bì bõm. Sáng 4/12, UBND xã Liên Hương, tỉnh Lâm Đồng(huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận trước đây) đã phát đi thông báo khẩn về hồ Lòng Sông xả tràn lên đến 1.200 m³/s.
Chia sẻ
Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) vừa làm rõ về sự cố về mái kính thang cuốn tại ga ngầm Ba Son (Tuyến Metro số 1) và công bố những quyết sách quan trọng trong việc triển khai Tuyến Metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương).
Chia sẻ
Tuy là loại rau quen thuộc giá rẻ nhưng nó chứa nhiều vitamin, khoáng chất cùng các chất chống oxy hóa có trong cải xoong giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ phát triển ung thư, cải thiện sức khỏe tim mạch...
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Lê Thí 
