Phát triển năng lượng nguyên tử, Thứ trưởng Lê Xuân Định nhấn mạnh nguyên tắc “an toàn là trên hết”

Sáng 8/10, tại TP Đà Nẵng, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam (Bộ Khoa học và Công nghệ) tổ chức Hội nghị Khoa học và Công nghệ hạt nhân toàn quốc lần thứ 16 (VINANST-16), thu hút hơn 400 đại biểu từ hơn 80 tổ chức trong và ngoài nước cùng nhiều chuyên gia, nhà khoa học quốc tế trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Lê Xuân Định cho biết, hội nghị là hoạt động thiết thực triển khai kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam ngày 4/9. Tổng Bí thư nhấn mạnh ngành năng lượng nguyên tử Việt Nam phải phát triển bền vững, tuyệt đối không đánh đổi an toàn lấy tiến độ hay quy mô, đồng thời xây dựng văn hóa an toàn làm nền tảng, phát triển năng lực nội sinh và làm chủ công nghệ hạt nhân.

Thứ trưởng Lê Xuân Định cho rằng, Việt Nam cần tiếp tục đầu tư mạnh mẽ cho nghiên cứu, hạ tầng và đào tạo nhân lực chất lượng cao, chuẩn bị điều kiện khoa học – công nghệ cho việc phát triển chương trình điện hạt nhân trong tương lai. Hội nghị VINANST-16 là diễn đàn khoa học mở, thúc đẩy hợp tác quốc tế, tạo cơ hội để các nhà khoa học, cơ quan quản lý và tổ chức trong, ngoài nước chia sẻ sáng kiến, kết quả nghiên cứu và giải pháp cụ thể hóa tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư trong thực tiễn phát triển ngành năng lượng nguyên tử.

“Trong hơn 40 năm qua, ngành năng lượng nguyên tử Việt Nam đã có nhiều bước tiến quan trọng, từ nghiên cứu cơ bản, ứng dụng trong y tế, nông nghiệp, công nghiệp, đến an toàn bức xạ, quan trắc môi trường, đào tạo nhân lực và từng bước tiếp cận công nghệ hạt nhân tiên tiến. Những đóng góp này đã góp phần thiết thực vào phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và an ninh năng lượng quốc gia,” Thứ trưởng chia sẻ.

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Phạm Đức Ấn cho biết năng lượng nguyên tử đang được ứng dụng ngày càng sâu rộng trong công nghiệp, nông nghiệp, y tế, môi trường và nghiên cứu khoa học. Thành phố hiện có hơn 500 cơ sở bức xạ, chủ yếu trong lĩnh vực khám chữa bệnh bằng y học hạt nhân, xạ trị ung bướu, chiếu xạ công nghiệp, kiểm tra an ninh và bảo quản thực phẩm – góp phần tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Ông Phạm Đức Ấn thông tin thêm, ngày 5/2/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 245/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Cùng với đó, Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 sẽ mang tính đột phá khi nâng cao vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương trong quản lý an toàn bức xạ, đồng thời mở rộng cơ chế khuyến khích đầu tư, hỗ trợ đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ và hoàn thiện hệ thống pháp lý về ứng phó sự cố hạt nhân theo chuẩn quốc tế.

Bà Mizonova Maria Georgievna – Tổng Lãnh sự Liên bang Nga tại Đà Nẵng – khẳng định Nga là đối tác tin cậy của ngành hạt nhân Việt Nam, cung cấp thiết bị công nghệ cao, nhiên liệu hạt nhân và đào tạo đội ngũ chuyên gia trình độ cao. Hiện hai nước đang triển khai nhiều dự án hợp tác trọng điểm như cung cấp nhiên liệu cho lò phản ứng nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, xây dựng Trung tâm Khoa học và Công nghệ hạt nhân tại Đồng Nai, và chuẩn bị cho dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1.

Theo bà Mizonova, Việt Nam có tiềm năng phát triển toàn diện trong các lĩnh vực như điện hạt nhân công suất lớn, lò phản ứng mô đun nhỏ, y học hạt nhân, sản xuất tinh thể silic cho ngành công nghiệp bán dẫn và nhiều lĩnh vực khác. Liên bang Nga sẵn sàng hợp tác toàn diện với Việt Nam, cung cấp các công nghệ hạt nhân hiện đại, an toàn và hỗ trợ đào tạo nhân lực chuyên ngành.

Bà nhấn mạnh, Đại sứ quán và các Tổng Lãnh sự quán Nga tại Việt Nam sẽ tiếp tục hỗ trợ và cung cấp thông tin nhằm thúc đẩy hợp tác song phương trong lĩnh vực hạt nhân – một phần quan trọng trong quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.

×