"Lạc vô khu rừng" ở Yên Bái, ngước lên thấy quả treo la liệt, dân cắt bán 7 tấn/ngày, đó là quả gì?

Vườn su su "siêu sạch" bạt ngàn lúc lỉu quả

Tiết trời Mù Cang Chải (tỉnh Yên Bái) những ngày này đã se lạnh, từ thị trấn phố huyện trên chiếc xe bán tải anh Phạm Quang Thọ - Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp sạch T&D đưa chúng tôi vượt qua hơn chục cây số đường dốc để đến thăm vùng trồng su su của HTX. 

Trên đỉnh Háng Gàng, xã Lao Chải, cả vạt đồi núi rộng hàng chục hecta được phủ xanh bởi những giàn su su đang vào vụ. Anh Thọ phấn khởi nói: "Đang vào mùa thu hoạch rộ các anh ạ, năm nay cũng bán được giá lắm".

Men theo lối nhỏ, Giám đốc HTX T&D đưa chúng tôi luồn lách dưới tán su su lên đồi cao dần. 

Dưới tán lá là hệ thống giàn được làm chắc chắn bằng ống kẽm và dây thép đảm bảo chống sập đổ trong mùa mưa bão, những quả su su sai lúc lỉu treo lơ lửng như những quả chuông xanh, các công nhân đang chăm sóc và thu hoạch, đóng túi su su quả chuẩn bị xuất cho chuyến hàng mới.

Chia sẻ với PV Dân Việt, anh Thọ cho biết, nhận thấy vùng đất này có khí hậu mát mẻ quanh năm, đất đai dồi dào nên từ năm 2007 anh đã có ý tưởng phát triển mô hình nông nghiệp sạch. 

Ban đầu anh chủ yếu trồng cây táo mèo và một số loại rau, đến năm 2019, anh quyết định thành lập HTX nông nghiệp sạch T&D với 7 thành viên, hoạt động chính là sản xuất rau, củ quả, trong đó cây su su lấy quả là cây trồng chính.

Vườn su su lấy quả của HTX nông nghiệp sạch T&D rộng hơn 10 hecta, nằm ven theo triền núi trên đỉnh Háng Gàng, xã Lao Chải (huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái). Ảnh: Hoàng Hữu.

Theo anh Thọ, như loài cây bản địa, cây su su là giống ưa lạnh, nên rất phù hợp với khí hậu của Mù Cang Chải, cây sinh trưởng, phát triển nhanh, năng suất cao. Cây su su chỉ trồng một lần và cho thu hoạch nhiều năm tiếp theo, chính vì vậy dù vườn su su của HTX đã trồng được 5 năm nhưng đến nay HTX vẫn chưa phải trồng lại. 

Vào cuối năm, khi hết vụ quả giàn su su sẽ tàn, khô dây, rụng lá, tuy nhiên phần gốc không chết sẽ bật mầm mới và tiếp tục lan rộng để cho thu hoạch quả và ngọn ở vụ tiếp theo.

Việc chăm sóc su su khá đơn giản, toàn bộ quy trình trồng chăm sóc, làm cỏ, thu hái được HTX thực hiện theo phương thức hữu cơ. Hệ thống tưới được dẫn từ trên khe núi về bằng đường ống nhựa, phân bón được sử dụng hoàn toàn phân chuồng đã ủ hoai mục. 

Quá trình làm cỏ được làm thủ công, phát bằng máy hoặc sử dụng máy cày nhỏ để làm tơi xốp đất. Đặc biệt, vườn su su không có sâu bệnh nên chưa từng phải sử dụng bất kỳ loại thuốc bảo vệ thực vật nào.

Trong quá trình chăm sóc chỉ cần tập trung tỉa thưa lá để có đủ ánh sáng phía dưới giàn giúp cho quả su su to đều, xanh, bóng, chất lượng thơm ngọt. 

Hiện nay, HTX có 12 ha đã được trồng su su lấy quả, mùa thu hoạch quả thường bắt đầu từ tháng 5 kéo dài đến tháng 11, tháng 12 dương lịch. Một ha su su cho doanh thu từ 300 – 500 triệu đồng/năm.

Vào vụ thu hoạch, trung bình mỗi ngày HTX nông nghiệp sạch T&D cung ứng ra thị trường từ 7 - 10 tấn quả cho các chợ đầu mối ở Yên Bái, Phú Thọ, Hà Nội với giá bình quân từ 5.000 - 7.000 đồng/kg, thời điểm đầu vụ và cuối vụ bán được giá từ 10.000 – 12.000 đồng/kg. 

Hiện nay, một số khách hàng từ các nước Ấn Độ, Đài Loan cũng đã đến tìm hiểu và mong muốn nhập khẩu sản phẩm su su của HTX. Chính vì vậy, HTX đang tiếp tục phát triển mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng, sản lượng, phấn đấu cung ứng ra thị trường từ 15 - 20 tấn quả/ngày.

Năm 2023, sản phẩm quả su su của HTX đã được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao, với chất lượng thơm, ngọt, mẫu mã đẹp. Ngoài cung ứng cho các thị trường lớn, sản phẩm su su và rau sạch còn được cấp cho các bếp ăn tập thể trường học trong và ngoài huyện.

"Ở vùng dưới xuôi người ta chỉ trồng được su su vào vụ đông, còn ở đây su su lại cho thu hoạch cả mùa hè kéo dài đến dịp cuối năm nên đem lại hiệu quả kinh tế ổn định. Hiện HTX còn khoảng 13 ha đất đang trồng các loại cây khác", anh Thọ nói và cho biết, trong thời gian tới mỗi năm HTX sẽ đầu tư làm giàn, trồng mới từ 3 - 4 ha su su, phấn đấu toàn HTX có khoảng 25 ha. Ngoài ra, HTX còn liên kết và hỗ trợ bao tiêu toàn bộ sản phẩm cho các hộ dân trồng su su trong vùng.

Nâng cao chất lượng đưa su su xuất ngoại

Với diện tích rộng, công việc nhiều, hiện nay HTX nông nghiệp sạch T&D còn tạo việc làm thường xuyên cho 12 lao động với mức thu nhập từ 5 – 9 triệu đồng/ tháng, trong mùa chăm sóc, thu hoạch thu hút từ 20 - 30 lao động thời vụ.

Chị Sùng Thị Sùng, ở xã Lao Chải, huyện Mù Cang Chải làm ở HTX nông nghiệp sạch T&D được nhiều năm nay chia sẻ, từ ngày có HTX vào trồng cây, rồng su su mà chị có thêm việc làm, có thu nhập giúp gia đình. "Tôi vào đây đi làm cho anh Thọ là để có tiền hỗ trợ bố mẹ và con cái, nhất là mua quần áo cho bố mẹ và các con để các con đi học và giúp đỡ bố mẹ và gia đình", chị Sùng bộc bạch.

Ông Phạm Quang Thọ, Giám đốc HTX cho biết thêm, hiện nay diện tích đất trống của người dân Mù Cang Chải còn khá nhiều, đã có một số hộ cũng học hỏi và tham gia trồng su su như ông Giàng A Báo, Giàng A Câu ở bản Háng Gàng (xã Lao Chải). 

Các hộ này có diện tích khoảng 1 ha đã có nguồn thu nhập từ 200 – 300 triệu đồng/năm. Chính vì vậy, để hỗ trợ người dân phát triển mở rộng diện tích, thời gian tới, HTX sẽ hỗ trợ giống, kỹ thuật trồng, chăm sóc và tiếp tục hợp đồng thu mua, tiêu thụ sản phẩm cho bà con.

Quả su su của HTX nông nghiệp sạch T&D chủ yếu được xuất bán cho các chợ đầu mối lớn ở các tỉnh, thành phố phía bắc. Ảnh: Hoàng Hữu.

Mục tiêu quả HTX là sẽ nâng cao chất lượng sản phẩm để có chất lượng quả đạt tiêu chuẩn mẫu mã, trọng lượng theo yêu cầu để cung cấp cho các siêu thị lớn, các trung cư cao cấp và cửa hàng rau quả sạch. Tiếp tục đầu tư thiết kế bao bì, nhãn mác để nâng cấp tiêu chuẩn OCOP và quảng bá sản phẩm tại các gian hàng trưng bày nông sản sạch trong và ngoài địa phương.

"Ngoài ra, sẽ tiếp tục tập trung chăm sóc đúng quy trình, kỹ thuật theo tiêu chuẩn của đối tác Đài Loan (quả đẹp, xanh, thơm ngọt, trọng lượng từ 0,5 kg/quả trở lên) để có thể xuất khẩu góp phần nâng cao thương hiệu và giá trị nông sản", ông Thị quả quyết.