Rong biển giá trị thế nào mà nhiều quốc gia "lùng" mua, được ví như "vị thuốc bổ của đại dương"?

Giáo sư Mary Ellen Camire, Đại học Maine - chuyên gia dinh dưỡng khẳng định: "Rong biển là nguồn cung cấp chất xơ và khoáng chất tuyệt vời".

PGS.TS. Nguyễn Hữu Dũng, Chủ tịch Hiệp hội nuôi biển Việt Nam cho biết, chiết xuất rong biển chứa lượng lớn các khoáng chất biển như magiê, canxi, đồng, kali, selenium, kẽm, iốt và sắt, chất béo thấp, cũng như các chất chống oxy hoá, chất dinh dưỡng và chất xơ, các vitamin A, B, C, E, và K, các axit béo và các axit amin quan trọng cần thiết cho cơ thể, do vậy rất tốt trong việc tái tạo mô, tạo độ đàn hồi của da, được sử dụng trong các kem trị mụn, kem chống lão hóa, làm săn da, chống lão hóa, kháng viêm, làm dịu da nhạy cảm, kích ứng do ảnh hưởng của môi trường.

Trang trại nuôi cá kết hợp du lịch ở trại đảo Phất Cờ (Quảng Ninh) của Công ty CP Tập đoàn STP Group. Ảnh: STP.

Tại Việt Nam, theo số liệu của Cục Thủy sản, năm 2024, diện tích trồng rong biển 16.500ha, sản lượng 155.000 tấn. Ở nước ta ghi nhận có 827 loài rong biển, trong đó rong lam 88 loài, rong đỏ 412 loài, rong nâu 147 loài và rong lục 180 loài.

Ngày 26/12, tại hội nghị “Phát triển sản xuất nhuyễn thể và rong biển”, ông Đinh Xuân Lập, Phó Giám đốc Trung tâm Hợp tác Quốc tế Nuôi trồng và Khai thác thủy sản bền vững (ICAFIS), Hội Thủy sản Việt Nam cho hay, rong biển Việt Nam được phát triển trong hơn 10 năm trở lại đây. Theo định hướng từ năm 2025-2030, nâng sản lượng rong từ 180.000 tấn lên 500.000 tấn/năm.

Đối với khu vực gần bờ từ Thanh Hóa – Bình Thuận đối tượng trồng sẽ là rong nho, rong câu chỉ vàng, rong sụn.

Đối với khu vực xa bờ như: Quảng Ninh, Hải Phòng, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu, Kiên Giang và một số địa phương có điều kiện tự nhiên thuận lợi sẽ tập trung nuôi đối tượng rong sụn và giống nhập.

Dù Việt Nam có tiềm năng, lợi thế để phát triển trồng rong biển, tuy nhiên theo ông Lập, nuôi trồng, chế biến và tiêu thụ sản phẩm vẫn theo hình thức tự phát và chưa hình thành liên kết chuỗi nên giá rong nguyên liệu còn thấp và bấp bênh.

Rong biển từ các hộ dân hiện chủ yếu được bán thông qua thương lái (chiếm trên 90%), trong khi bán trực tiếp cho doanh nghiệp sản xuất chiếm một tỷ lệ rất nhỏ, phần lớn được thu mua bởi Công ty Long Hải, JapiFoods, Trí Tín, Yến Sào Khánh Hoà....

Theo ông Lập, hiện chưa nhiều doanh nghiệp tham gia vào phân khúc sản xuất rong biển, đặc biệt là sản phẩm chế xuất. "Rong nguyên liệu phục vụ cho sản xuất của các doanh nghiệp vẫn chủ yếu đến từ nguồn nhập, rong trong nước còn ít do rong trồng tại Việt Nam sản lượng còn ít, chất lượng chưa đồng đều, giá bán chưa được cao (một phần là do chất lượng chưa ổn định). Người tiêu dùng Việt Nam còn chưa biết hết giá trị của rong, chưa nhiều người thích dùng rong biển hay chịu được mùi tanh của rong", ông nói.

Bà Lê Hằng, Giám đốc Truyền thông Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), cho biết, quy mô thị trường toàn cầu đang tăng trưởng mạnh mẽ, dự kiến đạt 5,56 tỉ USD trong giai đoạn 2023-2028 với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) đạt 7,22%.

Về kim ngạch xuất khẩu rong biển của Việt Nam năm 2023 mới chỉ đạt 5.563 USD, các thị trường chính, gồm Canada, Indonesia, Đài Loan, Nhật Bản. "Nhìn chung còn rất khiêm tốn và không ổn định", bà Hằng đánh giá.

Người dân phường Ninh Hải, thị xã Ninh Hòa (tỉnh Khánh Hòa) có thu nhập cao với mô hình trồng rong nho. Ảnh: Báo Khánh Hòa

Để thúc đẩy trồng rong biển tại Việt Nam, ông Lập cho rằng, phải xây dựng mô hình khép kín liên kết chuỗi từ "Cây giống – Vùng trồng – Sản xuất – Thương mại – Hệ thống tiêu thụ".

Thúc đẩy kinh doanh có trách nhiệm trong chuỗi để chia sẻ giá trị, tạo động lực để người dân sẵn sàng trồng rong.

Ứng dụng công nghệ cao – công nghệ chiết xuất để lấy được dưỡng chất quý của rong, cũng như khắc phục điểm yếu về mùi tanh của rong. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao trong chế biến rong làm Thuốc, nhựa sinh học, Phụ gia thực phẩm

Bên cạnh đó, tuyên truyền để nâng cao nhận thức người tiêu dùng về rong; Phát triển sản phẩm giá trị cao gắn với nhu cầu thị trường; Liên kết chuỗi giá trị gắn với vùng trồng của người dân, doanh nghiệp để cùng chia sẻ lợi ích và giá trị, từ đó người dân mới sẵn lòng trồng và phát triển rong.

Cục trưởng Cục Thủy sản Trần Đình Luân cho hay, hiện nay, nhu cầu của thị trường về rong biển đang rất lớn, tuy nhiên điều kiện sản xuất vẫn còn hạn chế. Nhằm nâng cao giá trị sản phẩm, ông cho rằng cần quy hoạch và tổ chức lại ngành hàng một cách bài bản, tránh tình trạng phát triển tự phát.

"Tại Vân Đồn, việc kết hợp nuôi rong biển với hàu đã cải thiện môi trường sống và mang lại sinh kế ổn định cho người dân. Vùng đệm trồng rong không chỉ bảo vệ bãi nghêu mà còn tạo ra sản phẩm có giá trị kinh tế cao. Đề án nuôi biển hiện đã được triển khai, trong đó rong biển là đối tượng ưu tiên nhờ chi phí đầu tư thấp, an toàn và nhu cầu thị trường lớn", ông Luân cho biết.

×