Rừng quế hữu cơ kiến tạo nông thôn mới xã Bảo Hà, Lào Cai

Cây quế kiến tạo nông thôn mới

Công cuộc xây dựng nông thôn mới tại Bảo Hà không đơn thuần là bê tông hóa đường làng, mà là cuộc cách mạng xanh từ gốc rễ kinh tế, lấy cây quế hữu cơ làm động lực cốt lõi.

Trước kia, cuộc sống của người dân Bảo Hà, đa phần là đồng bào dân tộc thiểu số, gắn liền với nương ngô, rẫy sắn trên những triền đất dốc, bạc màu. Đất đai khô cằn, thiếu nước, khiến cho việc "bán mặt cho đất, bán lưng cho trời" cả năm trời cũng chẳng thu được bao nhiêu. Những mái nhà đơn sơ nằm chênh vênh bên sườn đồi, quẩn quanh trong cái nghèo dai dẳng.

Rồi cây quế đến, như một "người bạn" của núi rừng, như một lối mở cho cuộc sống mới. Giống như chính người dân nơi đây, cây quế bén rễ, lớn dần theo năm tháng, bền bỉ, kiên cường, mà vươn lên mạnh mẽ.

Tại thôn Bỗng 2, xã Bảo Hà, một trong những nơi đầu tiên cây quế bén duyên, không còn những ngôi nhà gỗ tạm bợ. Thay vào đó là những mái ngói đỏ tươi, tường xây kiên cố, vững chãi, người dân nơi đây thực sự đổi đời nhờ cây quế.

Ông Triệu Văn Lai, một người dân tại xã Bảo Hà, chia sẻ trong niềm vui: “Tôi trồng được 4ha quế, cả làng ai cũng sống dựa vào cây quế thôi. Trước kia chưa có quế làm ăn khó khăn lắm, bây giờ thoải mái hơn, nhà cửa ổn định. Mới đầu trồng lấy cây giống trồng xuống là cỏ 1 năm 3 vụ, khi nó lớn thì không phải làm nữa. Tôi không phải lo đầu ra, chỉ sợ không trồng được thôi, cứ đến vụ là có người đến hỏi mua hết”.

Những bó vỏ quế, những gùi quế khô giờ đây không còn là nông sản nhỏ bé, mà đã trở thành sản phẩm hàng hóa có mặt khắp nơi, từ miền xuôi ra thành phố, và thậm chí xuất khẩu sang cả nước ngoài. Mỗi hecta quế có thể mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm, tạo việc làm ổn định cho hàng ngàn lao động địa phương. Cây quế không chỉ giải quyết bài toán sinh kế mà còn kiến tạo nên diện mạo nông thôn mới khang trang, vững chắc.

Nhận thấy tiềm năng to lớn, những năm qua, chính quyền xã Bảo Hà đã xác định cây quế là cây kinh tế chủ lực trong Chương trình Mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới. Các cấp ủy, chính quyền không chỉ hỗ trợ giống, kỹ thuật, mà còn phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội giúp bà con vay vốn ưu đãi để mở rộng diện tích trồng quế, phát triển các hợp tác xã chế biến khép kín.

Nhờ đó, hàng trăm hộ nghèo đã có việc làm ổn định, nhiều hộ đã vươn lên khá giả, không còn cảnh đói nghèo đeo bám. Giờ đây, mỗi mùa quế thu hoạch lại là một mùa vui, mùa của những gùi quế đầy, mùa của nụ cười rạng rỡ.

Chính quyền xã luôn xem đây là cây trồng mũi nhọn, gắn sinh kế người dân với bảo vệ rừng bền vững. Ông Nguyễn Thành Công, Phó Chủ tịch UBND xã Bảo Hà, tỉnh Lào Cai, khẳng định: “Đối với diện tích trồng quế hiện nay trên địa bàn xã đang có khoảng 5.000 ha, cây đang cho thu hoạch hơn 3.000 ha. Đối với những cây 6 tuổi trở lên bà con đang tỉa lá, khi đạt đến 10-15 năm bà con sẽ thu hoạch. Địa phương đang khuyến khích bà con không nên chặt trắng mà sẽ chặt tỉa rồi trồng lại, đảm bảo sinh trưởng bền vững. Luôn kỳ luôn canh, chặt đến đâu ta trồng đến đấy”.

Đây là triết lý phát triển bền vững, vừa bảo vệ môi trường sinh thái, vừa duy trì nguồn thu nhập liên tục, ổn định cho người dân, phù hợp với tiêu chí xây dựng nông thôn mới nâng cao.

Quế hữu cơ, chìa khóa mở cánh cửa vươn ra thế giới

Bước đi chiến lược và đột phá nhất của Bảo Hà chính là định hướng phát triển cây quế theo hướng hữu cơ. Đây là chìa khóa để nâng cao giá trị, chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường xuất khẩu, từ đó gia tăng thu nhập cho người dân.

Trước mắt, xã Bảo Hà đã có 24,3 hecta với 17 hộ dân tham gia thử nghiệm. Mục tiêu lớn hơn của chính quyền là tiến tới đưa toàn bộ vùng quế sang trồng hữu cơ. Quế hữu cơ có giá trị cao hơn, được thị trường ưa chuộng, và là hướng phát triển lâu dài để nâng cao thu nhập, gắn sản xuất với bảo vệ môi trường sinh thái, nói không với hóa chất nông nghiệp.

Ông Nguyễn Thành Công chia sẻ thêm: “Mong muốn của chính quyền sẽ đưa toàn bộ diện tích quế sang hướng hữu cơ vì chất lượng hơn, thị trường ưa thích, quế sáo, quế điếu còn được xuất khẩu nước ngoài. Người dân khi tham gia vào chuỗi liên kết phải đảm bảo đúng quy trình chuyên gia hướng dẫn”.

Để người dân có thể sản xuất theo đúng tiêu chuẩn hữu cơ, chính quyền xã đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn và các trường đại học như Đại học Hùng Vương mở lớp tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn bà con từ khâu chọn giống, chăm sóc, đến thu hoạch.

Sự thay đổi từ nhận thức đến hành động đang mang lại những kết quả bước đầu rõ rệt. Cụ thể, mỗi ha trồng quế hữu cơ có thể đem lại thu nhập lên đến 500 - 700 triệu đồng, một con số giúp đổi đời đáng mơ ước của bà con vùng cao, gấp nhiều lần so với canh tác truyền thống.

Ông Nguyễn Văn Mạnh, Phó Trưởng Phòng Văn hóa - Xã hội, xã Bảo Hà, tỉnh Lào Cai, khẳng định hiệu quả: “Chúng tôi đã liên kết với Đại học Hùng Vương để tổ chức lớp hướng dẫn bà con sản xuất quế hữu cơ, từ đó hiệu quả chất lượng tốt hơn, người dân không sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật... Phải khẳng định là có nguồn thu khá ổn định, khá cao, người dân làm tại nhà tranh thủ được nắng mưa sớm tối. Riêng thôn Bỗng 2 toàn nhà biệt thự xây từ thu hoạch quế”.

Để đảm bảo đầu ra ổn định, tránh tình trạng “được mùa mất giá”, Bảo Hà đã chú trọng xây dựng chuỗi liên kết giá trị khép kín, trong đó Hợp tác xã (HTX) đóng vai trò nòng cốt. Điển hình là tại thôn Bỗng 2, nơi có Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ Cầu Mây đứng ra bao tiêu, chế biến và xuất khẩu sản phẩm.

Anh Lý Văn Cầu, Giám đốc của Hợp tác xã, cho biết:“HTX bao tiêu sản phẩm cho bà con, chủ yếu sản xuất và xuất khẩu các nước như Ấn Độ, Băng La Đét, Châu Âu. HTX chủ động liên kết với các hộ gia đình, chủ động thu mua quế giúp bà con, thu nhập của bà con rất ổn định... Nhờ trồng cây quế đã cải thiện tinh thần, đời sống, như ở thôn trên 30% là nhà xây nhà kiên cố rồi”.

Mỗi ngày, hàng chục tấn quế từ khắp các bản làng được thu mua, đưa về Hợp tác xã để sơ chế và chế biến. Từng công đoạn từ bóc tách, cắt lát, phơi sấy đều được kết hợp hài hòa giữa bàn tay khéo léo của người thợ và hệ thống máy móc hiện đại, nhằm giữ trọn hương vị tự nhiên, đảm bảo chất lượng đạt tiêu chuẩn xuất khẩu.

HTX Nông nghiệp và Dịch vụ Cầu Mây tạo việc làm ổn định cho từ 25 đến 30 lao động thường xuyên, với mức thu nhập trung bình từ 5 đến 8 triệu đồng mỗi tháng. Vào những mùa cao điểm, hàng trăm lao động thời vụ cũng có thêm việc làm, tăng thu nhập đáng kể cho gia đình.

Chính sự liên kết chặt chẽ giữa người dân, chính quyền, doanh nghiệp HTX đã giúp cây quế Bảo Hà vươn xa ra thị trường quốc tế, tạo ra thương hiệu và giá trị bền vững.

Nhờ sự phát triển kinh tế quế, diện mạo nông thôn mới tại Bảo Hà đã thay đổi toàn diện. Đường làng ngõ xóm được mở rộng, trường học, trạm y tế, điện, nước được kéo về tận bản. Từ những triền đồi quế xanh ngát ấy, sức sống mới đang lan tỏa khắp bản làng. Người dân không chỉ thoát nghèo, mà còn vươn lên làm giàu, góp phần giữ rừng, bảo vệ sinh thái và xây dựng nông thôn mới bền vững.

×