Sốt xuất huyết tăng cao nhất trong 25 năm qua, kinh phí chống dịch quá muộn

Tại hội thảo, các đại biểu nhận định, năm 2022, số ca mắc sốt xuất huyết có thể cao nhất trong vòng 25 năm qua, đã và đang đặt ra thách thức lớn cho ngành y tế.

ThS.BS Lương Chấn Quang, Phó Trưởng Khoa Kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật, Viện Pasteur TP.HCM cho biết, theo thống kê của Bộ Y tế, từ đầu năm đến nay, Việt Nam ghi nhận 211.388 trường hợp mắc sốt xuất huyết, trong đó có 87 trường hợp tử vong. Đa số ca mắc sốt xuất huyết xảy ra ở các tỉnh phía Nam.

Nguyên nhân được bác sĩ Lương Chấn Quang phân tích là do sự biến đổi khí hậu, giao thương đi lại và đô thị hóa thiếu kiểm soát. Giai đoạn 2020-2021, số ca mắc sốt xuất huyết rất thấp bởi lúc này xảy ra đại dịch Covid-19, việc đi lại giữa các vùng được giảm đến mức tối đa, thậm chí thời gian giãn cách xã hội, "ai ở đâu ở yên đấy" khiến sốt xuất huyết không có cơ hội bùng phát và lây lan.

Tuy nhiên, năm 2022, sốt xuất huyết bùng phát trở lại, số ca sốt xuất huyết chỉ thấp hơn năm 1998 – năm dịch bệnh sốt xuất huyết hoành hành tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, nguồn lực đầu tư không ổn định, nhất là thiếu đầu tư nguồn lực cho phòng ngừa chủ động và những biến động về nhân sự phòng chống dịch cũng là những nguyên nhân khiến cho dịch bệnh sốt xuất huyết bùng phát nhanh.

Theo bác sĩ Quang, hiện kinh phí đang tập trung cho "chống dịch" chứ không phải "phòng dịch". Kinh phí phòng chống dịch rót xuống cơ sở khá muộn, khi dịch chưa tăng thì không có kinh phí để thực hiện các biện pháp phòng ngừa, đến khi dịch tăng cao mới bắt đầu chống dịch. Thậm chí, hiện nay có đến 50% các tỉnh, thành khu vực phía Nam thiếu hóa chất diệt muỗi. Cùng với đó, việc thiếu nhân viên y tế, các cộng tác viên y tế cộng đồng khiến cho việc chống dịch thiếu tính bền vững.

PGS.TS.BS Nguyễn Thanh Hùng, Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1 cho hay, do dự báo năm 2022 dịch bệnh sốt xuất huyết sẽ tăng cao nên UBND TP, Sở Y tế đã chỉ đạo các đơn vị y tế trên địa bàn chuẩn bị sẵn sàng để chủ động công tác chống dịch sốt xuất huyết.

Trong phòng chống sốt xuất huyết, điều quan trọng là giảm số ca mắc và giảm tỷ lệ tử vong. Để giảm tỷ lệ tử vong, bác sĩ Hùng cho rằng cần chẩn đoán sớm, điều trị đúng phác đồ, tăng cường hội chẩn và chuyển viện an toàn.

Yếu tố quan trọng nhất để giảm tử vong do sốt xuất huyết là tăng cường năng lực điều trị sốt xuất huyết của bác sĩ, điều dưỡng ở tất cả các tuyến trong hệ thống y tế. Đồng thời, tăng cường hội chẩn chuyên môn trong bệnh viện và hội chẩn với các bệnh viện tuyến trên để điều trị hiệu quả các trường hợp nặng.

Tại hội thảo, các đại biểu đến từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Thái Lan và Việt Nam đã tham gia thảo luận và cùng thống nhất quan điểm, công tác phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết rất cần sự phối hợp đồng bộ của nhiều giải pháp cũng như sự chung tay của nhiều đơn vị, cơ quan. Trong đó, cần có chính sách huy động, phối hợp liên ngành, đồng thời tuyên truyền để người dân cùng tham gia vào công tác diệt lăng quăng, diệt muỗi…

Các đại biểu cũng cho rằng, trong thời gian tới rất cần những công cụ mới để phòng, chống sốt xuất huyết hiệu quả hơn như phát triển vaccine phòng sốt xuất huyết, thả muỗi mang Wolbachia (một loại vi khuẩn tự nhiên), muỗi đột biến gen ra cộng đồng để hạn chế muỗi mang bệnh sốt xuất huyết…