Tàn phá rừng phòng hộ đầu nguồn ở Phù Mỹ (Bình Định)

Phát hiện phá rừng, một tháng sau chủ rừng mới báo cáo huyện

Sau hơn 1 giờ đồng hồ xuyên rừng, vượt qua những dốc cao dựng đứng chúng tôi tiếp cận được hiện trường điểm phá rừng tại khoảnh 3, tiểu khu 119, xã Mỹ Châu, huyện Phù Mỹ, Bình Định, thuộc lâm phận quản lý của Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Phù Mỹ.

Khu vực rừng phòng hộ bị phá nằm giữa triền đồi, bao quanh là đồi núi bạt ngàn. 

Tại hiện trường, một mảng rừng phòng hộ lớn bị chặt phá, trong đó có nhiều cây có đường kính từ 30cm đến gần 50cm. 

Đau xót hơn khi những thân gỗ to đã được đưa ra khỏi hiện trường, chỉ còn trơ trọi gốc… và đã được kiểm kê đánh số. Số lượng lên đến hàng trăm gốc cây bị cưa hạ.

Ông Nguyễn Văn Tố - Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Phù Mỹ thừa nhận, có 2 vụ phát dọn, khai thác rừng trồng phòng hộ trái pháp luật tại tiểu khu 119, xã Mỹ Châu. Đơn vị này được giao quản lý rừng và đã ký hợp đồng giao khoán chăm sóc, bảo vệ rừng cho 2 hộ dân trên địa bàn.

Tại khoảnh 3 tiểu khu 119, xã Mỹ Châu, Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Phù Mỹ đã ký hợp đồng nhận khoán bảo vệ rừng với ông Hồ Quang Thanh (ở xã Mỹ Châu), tại thời điểm kiểm tra, cây keo lá tràm và cây keo lai đã khai thác không còn gỗ tại hiện trường, diện tích vi phạm 1,07ha, ông Thanh nhận là người khai thác.

Qua kiểm đếm, diện tích bị cưa hạ trái phép là 278 gốc cây (keo lá tràm 75 gốc và keo lai 212 gốc).

Sự việc phá rừng phòng hộ được Ban quản lý rừng phòng hộ phát hiện từ ngày 10/7 nhưng "ngâm" đến ngày 11/8, Ban mới có văn bản báo cáo cho UBND huyện Phù Mỹ. 

Lý giải sự chậm trễ trên, ông Nguyễn Văn Tố cho rằng: "Ông Thanh không chấp hành đúng theo hợp đồng đã ký, tự ý khai thác trái phép rừng trồng phòng hộ, cần củng cố hồ sơ đầy đủ nhưng ông Thanh không chấp hành nên kéo dài thời gian. Ngoài ra, ông Thanh có hành vi cản trở, không hợp tác gây khó khăn trong việc củng cố lập hồ sơ vi phạm, Ban nhiều lần mời làm việc nhưng không đến, gây khó khăn trong việc lập hồ sơ xử lý để báo cáo".

Trong khi đó, theo khoản 2 Điều 76 Luật lâm nghiệp 2017, Ban quản lý rừng phòng hộ có nghĩa vụ: Lập và trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt phương án quản lý rừng bền vững và thực hiện phương án đã được phê duyệt. Quản lý rừng bền vững hiểu là phương thức quản trị rừng bảo đảm đạt được các mục tiêu bảo vệ và phát triển rừng, không làm suy giảm các giá trị và nâng cao giá trị rừng, cải thiện sinh kế, bảo vệ môi trường, góp phần giữ vững quốc phòng, an ninh.

Kiểm lâm bị tố cáo… "lòi" vụ phá rừng từ nhiều năm trước  

Vẫn theo ông Nguyễn Văn Tố, một vụ việc khác cũng nằm tại tiểu khu 119, xã Mỹ Châu, Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Phù Mỹ ký hợp đồng giao khoán bảo vệ rừng trồng phòng hộ với ông Nguyễn Thái Học (ở xã Mỹ Châu) với diện tích 4,92ha nhưng nhiều diện tích bị khai thác, phát dọn trồng cây mới, khi chưa có hồ sơ thiết kế, chưa xin ý kiến của Ban Quản lý rừng phòng hộ.

"Chúng tôi cùng kiểm lâm, công an, viện kiểm sát đã đi kiểm tra hiện trường và đang trưng cầu giám định cây, tỷ lệ thiệt hại rừng và chờ kết quả", ông Tố nói.

Điều khá hy hữu, vụ việc vi phạm được xác định từ trước năm 2020 nhưng đến năm 2023 mới được "phanh phui", điều tra… Xuất phát từ việc 1 kiểm lâm viên phụ trách địa bàn xã Mỹ Châu, thuộc Hạt Kiểm lâm huyện Phù Mỹ, bị người dân gửi đơn tố cáo có dấu hiệu vi phạm trong công tác quản lý.

Làm việc trực tiếp với phóng viên, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Phù Mỹ Ngô Khánh Toàn từ chối cung cấp hồ sơ, thông tin vụ việc phá rừng phòng hộ cho báo chí với lý do, Hạt Kiểm lâm đã xác lập tin báo tố giác tội phạm. 

Theo lời ông này, trong quá trình điều tra, Hạt Kiểm lâm đang phối hợp với công an, Viện Kiểm sát huyện, xác lập tin báo đối với 2 vụ việc nêu trên. 

Trong đó, có nguồn tin giải quyết đơn thư từ Chi cục Kiểm lâm tỉnh Bình Định và nguồn tin từ Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Phù Mỹ phát hiện.  

"Về nguyên tắc, đang trong quy trình tố tụng thì không thể cung cấp được, vụ việc đang tiến hành xác minh nếu có dấu hiệu tội phạm sẽ khởi tố vụ án", ông Toàn nêu lý do.

Theo kết luận giám định rừng của Trung tâm quy hoạch nông nghiệp nông thôn thuộc Sở NNPTNT tỉnh Bình Định, tại khoảnh 3, tiểu khu 119, xã Mỹ Châu, khu vực Ban Quản lý rừng phòng hộ Phù Mỹ giao khoán quản lý bảo vệ rừng trồng phòng hộ đối với ông Nguyễn Thái Học từ năm 2019, với diện tích giao khoán 4,92 ha. 

Tổng diện tích rừng bị thiệt hại là 39.911m2 (3,99ha) với tổng giá trị thiệt hại hơn 500 triệu đồng. 

Bao gồm: Rừng trồng phòng hộ Keo lá tràm trồng năm 1998; mật độ trồng ban đầu  1.000 cây/ha và chưa khai thác, diện tích thiệt hại là 26.340m2. 

Rừng trồng phòng hộ Keo lá tràm trồng năm 1998; mật độ trồng ban đầu là 1.000 cây/ha, đến năm 2008 khai thác theo đám và trồng lại rừng. Diện tích thiệt hại là 4.840 m2. 

Rừng trồng phòng hộ Keo lá tràm trồng năm 1998; mật độ trồng ban đầu là 1.000 cây/ha, đến năm 2012 khai thác theo đám và trồng lại rừng. Diện tích thiệt hại là 8.731m2.

Tại khoảnh 3, tiểu khu 119, xã Mỹ Châu, khu vực Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Phù Mỹ giao khoán quản lý bảo vệ rừng trồng phòng hộ đối với ông Hồ Quang Thanh. 

Tổng diện tích rừng bị thiệt hại là 15.769m2 (1,58ha), tổng giá trị thiệt hại hơn 200 triệu đồng.

Bao gồm: Rừng trồng phòng hộ Keo lá tràm trồng năm 1998; mật độ trồng ban đầu 1.000 cây/ha và chưa khai thác. Diện tích thiệt hại là 8.127m2. 

Rừng trồng phòng hộ Keo lá tràm trồng năm 1998; mật độ trồng ban đầu là 1.000 cây/ha, đến năm 2015 khai thác và trồng lại rừng. Diện tích thiệt hại là 902m2. 

Rừng trồng phòng hộ Keo lá tràm trồng năm 1998; mật độ trồng ban đầu là 1.000 cây/ha. Đến năm 2012 khai thác theo đám và trồng lại rừng; đến năm 2019 tỉa thưa theo hàng. Diện tích thiệt hại là 6.740m2. 

Trao đổi với phóng viên Dân Việt, ông Hồ Ngọc Chánh - Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định cho biết, sau khi có kết quả điều tra sẽ làm rõ xử lý trách nhiệm các cơ quan, đơn vị có liên quan. 

"Nếu xét thấy có dấu hiệu tội phạm thì khởi tố vụ án xử lý nghiêm theo đúng quy định", ông Chánh nói.