Bình luận
0
Nguyễn Thức Tự hiệu là Đông Khê, sinh năm Tân Sửu (1841), quê ở làng Đông Chữ, xã Nghi Trường, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.
Được thừa kế những đức tính quý báu và truyền thống hiếu học của cha mẹ, ngay từ nhỏ, ông đã nổi tiếng về văn chương. Năm Mậu Thìn (1868), ông đi thi lần đầu đậu Á Nguyên.
Nhà thờ thầy Nguyễn Thức Tự. Triều đình Nhà Nguyễn mời Nguyễn Thức Tự ra làm quan với chức Sơn phóng chánh sứ tỉnh Hà Tĩnh (vì thế sau gọi là cụ Sơn). Khác với quan lại bấy giờ chỉ tìm mọi cách đục khoét dân, Nguyễn Thức Tự một lòng vì nước, vì dân, mong muốn giảm bớt bất công, hà khắc cho dân.
Năm 1885, khi vua Hàm Nghi xuống chiếu Cần vương lần thứ hai, Nguyễn Thức Tự dốc lòng hưởng ứng. Ông đi khắp nơi lo việc phòng thủ, bỏ tiền của gia đình mình để xây đắp lũy ở nhiều địa phương của 4 tỉnh Thanh- Nghệ- Tĩnh – Bình Trị Thiên. Nguyễn Thức Tự luôn sát cánh cùng cụ Phan Đình Phùng và các tướng giỏi như Cao Thắng. Nguyễn Thức Tự trở thành người thầy kiệt xuất về quân sự với lối đánh du kích và mai phục khôn khéo, tiêu biểu là trận đánh Nhà Làng đã đi vào lịch sử dân tộc.
Sau khi cuộc khởi nghĩa Phan Đình Phùng bị dập tắt, Nguyễn Thức Tự từ quan, về quê mở trường dạy học kết hợp bốc thuốc chữa bệnh cho dân với mục đích “đạo giác tư dân”.
Nghe tin thầy Tự mở trường dạy học, những thanh niên yêu nước và hiếu học từ mọi miền kéo đến nhà thầy. Thầy tiếp nhận học trò không phân biệt sang hèn, tuổi tác. Những học trò đã được thầy dạy dỗ không chỉ tiếp thu những kiến thức uyên thâm mà còn học ở thầy lối sống giản dị, liêm khiết, nhân đạo, yêu nước thương nòi.
Hơn 30 năm dạy học, bồi dưỡng nhân tài, thầy giáo Nguyễn Thức Tự đã đào tạo hơn 4001 học trò thành đạt. Đó là các nhà khoa bảng tài năng và nhân cách như Hoàng giáp Nguyễn Đức Lý, Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, tiến sĩ Hoàng Kiêm, Nguyễn Mai, Lê Bá Hoan, Vương Đình Trân, Nguyễn Văn Chân và những sĩ phu yêu nước hoạt động trong phong trào Duy Tân, Đông Du, Việt Nam quan phục hội như: Phan Bội Châu, Đặng Tử Kính, Đặng Thái Thân, Đặng Thúc Hứa, Lê Văn Huân, Ngô Đức Kế…
Trong số những học trò theo học, thầy Tự đặc biệt chú ý người học trò “thần đồng” - Phan Bội Châu và đặt mọi niềm tin và hy vọng vào người học trò đó.
Ba người con trai của Nguyễn Thúc Tự là Nguyễn Thức Canh, Nguyễn Thức Đường, Nguyễn Thức Bao đều đi theo phòng trào Đông Du của Phan Bội Châu và là những yếu nhân của phong trào.
Cho đến những năm tháng cuối cùng, cụ Sơn vẫn dõi theo tin tức của những học trò, những người con đang làm nhiệm vụ cứu nước. Cụ mất ngày 25.4.1923. Thi hài cụ được quàn tại nhà thờ, do phụ huynh học sinh cả 3 tỉnh của thầy tự nguyện góp tiền xây dựng, để học trò và bạn hữu xa gần về phúng viếng. Nhân dân làng Đông Chử, hàng tổng, hàng huyện đều tìm về dự đám tang nhà giáo, nhà yêu nước Nguyễn Thức Tự. Người đời vẫn nói ở vùng quê này từ cổ chí kim chưa có đám tang nào trọng thể như vậy.
Ông Cao Đạt, tướng của Phan Đình Phùng, từ Côn Đảo xa xôi, được tin buồn đã gửi câu đối về phúng thầy:
“Đạo thầy, nghĩa tớ, tâm phúc bấy lâu nay, người vội bỏ đi sao? Vẫn tưởng rằng: còn non, còn nước, còn lỗi cũ công danh, liếc mắt trông mà ngậm ngùi cho dải Hoàng Sơn chưa đổi sắc.
Nợ nước ơn vua, tơ hào chưa chút trả, tôi sao đã chết đặng? Sực nhớ lại vào lũy, nào thành, nào năm xưa xe ngựa, ngoảnh cổ lại mà than thở mãi, ngôi sao chủ tướng đã về thần”.
Và ở Trung Quốc, đất khách quê người, Phan Bội Châu khi nhận được tin thầy quy tiên, đã viết bài điếu gửi về kính viếng thầy, có đoạn trích:
“Đạo thông thiên địa
Học bác cổ kim
Kinh sử dĩ đắc
Nhân sự nan tầm”
Dịch: (Đạo thông trời đất
Học rộng xưa, nay
Thầy dạy chữ, dễ gặp
Thầy dạy làm người, khó tìm)
Cùng với sự nghiệp “trồng người”, Nguyễn Thức Tự còn là một nhà trước tác đáng người đời sau trân trọng. Ông đã viết “Đông Khê hiên luận phú”, |Đông Khê lịch sử”, “Đông Khê thi tập”… Tư tưởng trong các tác phẩm của ông mang ý nghĩa tiến bộ, giáo dục tinh thần yêu nước cho thế hệ trẻ.
Những người con của cụ Tự tham gia phong trào yêu nước gồm có:
1. Nguyễn Thức Canh (1884-1965): chí sĩ cận đại, còn có tên là Trần Hữu Công (ở Nhật) hay Trần Trọng Khắc (ở Đức). Năm 1905 cùng em là Nguyễn Thức Đường (tức Trần Hữu Lục) sang Băng Cốc (Thái Lan) tham gia phong trào Đông Du rồi thẳng đường sang Nhật Bản. Ông được Phan Bội Châu cho thi vào trường Cao Đẳng sư phạm Đông Kinh. Năm 1931, ông về Trung Quốc phục vụ khoa học và tham gia cuộc kháng chiến chống Nhật ở Trung Quốc. Năm 1958, ông về nước và mất tại Nha Trang năm 1965, thọ 81 tuổi.
2. Nguyễn Thức Đường (1886-1915) còn có tên là Trần Hữu Lực, cựu sinh viên Trường Chấn võ Tokyo, phục vụ trong quân đội cách mạng của Tôn Văn – Trung Quốc. Năm 1915, ông cùng Nguyễn Đức Công (tức nhà chí sĩ Hoàng Trọng Mậu) với danh nghĩa quân đội Quang Phục hội từ biên giới Trung Quốc đột nhập về tấn công đồn Tà Lùng của Pháp tại Lạng Sơn nhưng thất bại, ông trốn sáng Thái Lan. Ngày 26-6-1915, ông bị thực dân Pháp bắt được cùng với Nguyễn Đức Công. Pháp đã xử bắn cả hai người tại Bạch Mai. Mộ hai cụ hiện nay được chon chung và dựng thành lăng tại Nghi Lộc.
3. Nguyễn Thức Bao cũng ra nước ngoài hoạt động chống Pháp, bị thực dân pháp bắt và đầy đi Côn Đảo, hai lần vượt ngục nhưng đều thất bại, đến lần vượt ngục nhưng đều thất bại, đến lần thứ ba thì bị mất tích giữa biển.
Hiện nay, nhà thờ và phần mộ thầy giáo Nguyễn Thức Tự ở Nghi Lộc đã được Bộ văn hóa đã được Bộ Văn Hóa xếp hạng là Di tích lịch sử.
Năm 2009, VTV đã làm một bộ phim tài liệu lịch sử về cuộc đời xuất dương hoạt động bôn ba cứu nước của chí sĩ Nguyễn Thức Đường (con thứ hai của cụ Sơn) và chí sĩ Hoàng Trọng Mậu theo Phan Bội Chậu trong phong trào Đông Du.
Tại Cửa Lò, Vinh, và Quận Bình Tân (thành phố Hồ Chí Minh) đều mới có con đường mang tên cụ Nguyễn Thức Tự - danh sư của đất Nghệ.
Có nhiều tốt chưa chắc đã... tốt!
Chia sẻ
Trương Tác Lâm không phải là người theo chủ nghĩa quân chủ. Ông ta chỉ là kẻ muốn quyền lực bằng mọi giá, giống như hầu hết các quân phiệt khác. Rất ít người có niềm tin chính trị thực sự, vì đa số là những lãnh đạo quân sự chẳng quan tâm mấy đến việc cai trị Trung Quốc, mà chỉ chú trọng đến quyền kiểm soát cá nhân của họ đối với đất nước...
Chia sẻ
Đường Huyền Tông là một trong những hoàng đế được ghi nhớ sâu sắc nhất trong lịch sử Trung Hoa: vừa là một nhà lãnh đạo lỗi lạc với những đóng góp quan trọng cho văn hoá và chính trị, đồng thời cũng là biểu tượng của bi kịch quyền lực và sự suy tàn mà nó có thể mang lại.
Chia sẻ
Khi năm 2025 khép lại, Ukraine một lần nữa đứng trước ngã rẽ mang tính sống còn. Áp lực dồn dập từ bên ngoài lẫn bên trong - từ sức ép của Mỹ về một thỏa thuận hòa bình, các vụ bê bối tham nhũng quy mô lớn, cho đến những bước tiến quân sự không ngừng của Nga ở phía đông, bắc và nam - khiến 2026 được dự báo sẽ là một năm đầy sóng gió đối với Kiev.
Chia sẻ
Nam bệnh nhân 78 tuổi mắc ung thư thực quản được gia đình đưa đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế (BV ĐKQT) Vinmec Đà Nẵng trong tình trạng suy kiệt, tìm kiếm cơ hội sống cuối cùng. Nhờ năng lực chuyên môn của đội ngũ bác sĩ, ca phẫu thuật nội soi cắt thực quản toàn phần phức tạp đã được thực hiện thành công, mở ra hy vọng sống mới cho người bệnh.
Chia sẻ
Công ty TNHH MTV Sen Vàng Việt Nam (Sevago) vừa công bố nhận diện thương hiệu mới tại lễ kỷ niệm 16 năm thành lập (25/12/2009 – 25/12/2025). Sự kiện nằm trong kế hoạch chuyển đổi mô hình kinh doanh của doanh nghiệp, hướng đến nâng tầm vị thế và phát triển bền vững trong lĩnh vực chế tác, sản xuất và kinh doanh trang sức.
Chia sẻ
Tại hội nghị toàn quốc về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết 36-NQ/TW, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ các phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm để thúc đẩy “3 đột phá” trong công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài thời gian tới.
Chia sẻ
Tại buổi tiếp xúc cử tri các phường Hòa Khánh, Liên Chiểu và Hải Vân, nhiều ý kiến bày tỏ lo ngại mưa lũ kéo dài đang bộc lộ hàng loạt bất cập tại các công trình giao thông lớn như cao tốc La Sơn – Túy Loan và đường vành đai 2 phía Tây, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân.
Chia sẻ
Giáng sinh vốn là thời khắc của sum họp, nghỉ ngơi và bình yên. Tuy nhiên, trên các chiến hào miền đông Ukraine, đó thường là khoảng thời gian tăng cường hỏa lực, giao tranh dữ dội hơn bởi lệnh ngừng bắn Giáng sinh đã bị bác bỏ, pháo, tên lửa, máy bay lẫn những người lính sẽ không được “nghỉ lễ”, theo INews.
Chia sẻ
Thay vì nghỉ ngơi như những đồn đoán và chia sẻ trước đó, HLV Mai Đức Chung đã quyết định tiếp tục dẫn dắt ĐT nữ Việt Nam. Mục tiêu trước mắt sẽ là VCK nữ châu Á 2026.
Chia sẻ
Chân sút số 1 V.League rời CLB CAHN, sang “đại gia” Thai League thi đấu? cảnh sát Malaysia điều tra vụ 7 cầu thủ nhập tịch; Giggs chỉ ra cầu thủ M.U giỏi hơn Ronaldo; 2 CLB quan tâm tới Sancho; Rooney chia sẻ ảnh Giáng sinh bên gia đình.
Chia sẻ
Dưới khu Hạ Manhattan, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tại New York đang vận hành kho vàng lớn nhất thế giới. Kho vàng này nằm sâu khoảng 24 mét dưới mặt đường và đang lưu trữ hơn 6.300 tấn vàng, chủ yếu thuộc sở hữu của các chính phủ và ngân hàng trung ương nước ngoài. Theo giá thị trường hiện nay, kho vàng này có giá trị ước tính từ 800 đến 850 tỷ USD.
Chia sẻ
Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu tăng cường giám sát, kiểm soát việc thực thi quyền lực của người có chức vụ, quyền hạn; giám sát, kiểm soát quyền lực các lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Chia sẻ
Những căn nhà mới kiên cố, sáng đèn trước thềm năm mới Tết Dương lịch năm 2026, đã mang lại niềm vui, sự ấm áp cho nhiều hộ dân ở Gia Lai bị mất nhà cửa sau bão lũ. Đó là kết quả từ sự chung tay, hỗ trợ kịp thời của lực lượng Công an và chính quyền địa phương.
Chia sẻ
Theo tử vi ngày mai, 3 con giáp được trời phú cho vận may tốt lành, tương lai tươi sáng và mọi ước nguyện sẽ thành hiện thực vào tháng 1/2026.
Chia sẻ
Hàng trăm sản phẩm OCOP, công nghiệp nông thôn tiêu biểu của tỉnh Quảng Trị được trưng bày, gây ấn tượng lớn tại Hội nghị tổng kết Chương trình khuyến công tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2021–2025, diễn ra ngày 25/12.
Chia sẻ
Thay mặt Ban Bí thư, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú vừa ký ban hành Chỉ thị số 55-CT/TW ngày 22/12/2025 của Ban Bí thư về việc tổ chức Tết Bính Ngọ năm 2026.
Chia sẻ
Vụ việc sai phạm liên quan quản lý, khai thác, chế biến, kinh doanh đất hiếm, vonfram, quặng bô-xít được đưa vào diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi.
Chia sẻ
Sau khi nhiều doanh nhân từng tham gia "Shark Tank Việt Nam" bị bắt giữ, chương trình truyền hình này chính thức thông báo dừng sản xuất.
Chia sẻ
Viktor Lê khẳng định U23 Việt Nam “chỉ tập trung vào VCK U23 châu Á”, nhấn mạnh tinh thần cống hiến 200-300% và kế hoạch sang Qatar tập huấn ngày 26/12.
Chia sẻ
Cá cóc loại lớn là 1 trong số các loài cá ngon, cá đặc sản hiếm thấy được người dân giăng lưới dính nhiều trên sông Hậu chảy qua địa phận tỉnh An Giang trong mùa nước năm nay.
Chia sẻ
Đất dốc trồng cây ngô, củ sắn năng suất thấp, người dân xã Vân Sơn, tỉnh Phú Thọ mới (địa bàn huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình trước đây) đã chuyển đổi sang trồng các loại cây có múi đặc sản, trong đó có giống quýt cổ xưa. Giống quýt cổ Nam Sơn sai trĩu quả đang trở thành "cây vàng, cây bạc", giúp đồng bào dân tộc Mường làm giàu.
Chia sẻ
Theo dữ liệu cập nhật từ dự án OSINT DeepState có liên hệ với quân đội Ukraine, lực lượng Nga đang ồ ạt tiến quân, tạo ra những thay đổi trên tiền tuyến tại các khu vực phía bắc, đông bắc và miền đông Ukraine, đặc biệt là tại các tỉnh Sumy, Kharkov và Donetsk.
Chia sẻ
Đó là mô hình trồng nấm bào ngư, một loại nấm ví như "rau sạch" đậm đà protein, tốt cho tiêu hóa, cải thiện sức khỏe ở xã Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh. Xã Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh (sáp nhập, hợp nhất) từ xã Tuyên Thuận, thị trấn Bến Cầu, xã Lợi Thuận và xã An Thạnh, huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh trước đây) là một xã nông thôn vùng sâu, vùng biên giới giáp Campuchia.
Chia sẻ
Ông Nguyễn Quốc Doanh - Chánh Văn phòng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Gia Lai được bổ nhiệm giữ chức vụ Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Gia Lai.
Chia sẻ
Thủ tướng bổ nhiệm ông Vũ Mạnh Hà - Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế kiêm giữ chức Ủy viên Hội đồng quản lý bảo hiểm xã hội.
Chia sẻ
Tỉnh Lâm Đồng mới (sau sáp nhập tỉnh Bình Thuận, Đắk Nông) có bờ biển dài khoảng 192km, với diện tích vùng biển khoảng 20.288km2, là 1 trong 3 ngư trường trọng điểm của cả nước, cho nên nguồn lợi hải sản phong phú. Với tiềm năng từ biển, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 đã đề ra các nhiệm vụ, giải pháp để khai thác tốt tiềm năng phát triển khu vực biển.
Chia sẻ
Thiếu tướng Nguyễn Quốc Toản, Người phát ngôn Bộ Công an cho biết đến thời điểm này, cơ quan cảnh sát điều tra đã khởi tố 10 bị can về 4 tội danh liên quan dự án Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức cơ sở 2.
Chia sẻ
Sự kết hợp giữa tôm nõn và lá trà Long Tỉnh thượng hạng nghe có vẻ rất kỳ lạ, nhưng đây lại là một món đặc sản nổi tiếng của Hàng Châu, Trung Quốc.
Chia sẻ
Sau 4 năm thực hiện, Đề án thí điểm xây dựng vùng nguyên liệu nông, lâm sản đạt chuẩn phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu không chỉ hình thành các vùng sản xuất tập trung, mà còn từng bước thúc đẩy sự thay đổi trong tổ chức sản xuất, liên kết tiêu thụ và cách tiếp cận thị trường của nông dân, HTX và doanh nghiệp.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Nguyễn Thiên Việt
