Trồng giống quýt cổ xưa, nông dân nơi này của tỉnh Phú Thọ mới đang có thu nhập mới

Thương hiệu "Quýt cổ" nức tiếng xứ Mường

Xã Vân Sơn nằm cách trung tâm huyện Tân Lạc, tỉnh Hoà Bình cũ khoảng 20km về phía Tây Bắc, là nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào dân tộc Mường (chiếm 98% dân số).

Trước đây, đời sống bà con gặp nhiều khó khăn do kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp manh mún, gắn bó với cây ngô, khoai, sắn.

Tuy nhiên, nhờ thiên nhiên ưu đãi khí hậu mát mẻ, thổ nhưỡng thích hợp, Vân Sơn có tiềm năng lớn để phát triển cây ăn quả ôn đới.

Nhận thấy những cây trồng truyền thống không mang lại giá trị kinh tế cao, chính quyền và người dân xã Vân Sơn đã quyết tâm thực hiện cuộc "cách mạng" trong nông nghiệp: Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phủ xanh đất trống đồi trọc bằng những vườn cam, quýt, bưởi bạt ngàn.

Ông Nguyễn Duy Tư, Bí thư Đảng uỷ xã Vân Sơn cho biết, xã xác định cây quýt cổ là mũi nhọn phát triển kinh tế. Từ chỗ canh tác cây lương thực giá trị thấp, đến nay xã đã có hơn 500 ha quýt và đang hướng tới mục tiêu phủ khắp 17/17 xóm bằng các loại cây có múi.

Điểm nhấn trong bức tranh nông nghiệp Vân Sơn chính là việc khôi phục và phát triển giống quýt Nam Sơn - loại quýt cổ được trồng từ những năm 50 của thế kỷ trước. Giống quýt này nổi tiếng gần xa bởi vỏ mỏng, múi dày, mọng nước và có mùi thơm đặc trưng rất riêng biệt, mang hương vị đặc trưng không nơi nào có được.

Không chỉ có quýt, nông dân Vân Sơn còn phát triển đa dạng các loại cây có múi khác như cam canh, cam lòng vàng và đặc biệt là bưởi đỏ Tân Lạc. Giống bưởi này khi chín có màu hồng đỏ đẹp mắt, ăn giòn, ngọt, đã được công nhận nhãn hiệu tập thể và đạt chuẩn OCOP 3 sao, thậm chí đã được xuất khẩu sang thị trường khó tính như Anh quốc.

Năm 2018, quýt Nam Sơn cũng đã chính thức được công nhận nhãn hiệu tập thể, khẳng định vị thế và chất lượng nông sản địa phương trên thị trường.

Phong trào chuyển đổi sang trồng cam, quýt đã lan rộng khắp xã Vân Sơn, mang lại luồng sinh khí mới cho đời sống người dân. Nhờ cây có múi, nhiều hộ dân đã thoát nghèo bền vững, cuộc sống ổn định hơn trước rất nhiều.

Câu chuyện của gia đình ông Đinh Văn Lưng ở xóm Xôm là một ví dụ điển hình. Hiện gia đình ông đang sở hữu vườn cam, quýt hơn 1.800 gốc.

Ông Lưng phấn khởi chia sẻ: "Mỗi vụ gia đình tôi thu hoạch khoảng 20 tấn, thương lái đến tận vườn thu mua. Với giá bán 30.000 đồng/kg, mỗi năm nhà tôi có thể thu khoảng 500 - 600 triệu đồng. Nhờ trồng cam, quýt mà gia đình tôi đã xây được nhà khang trang, mua sắm xe máy và máy móc phục vụ sản xuất".

Tương tự, gia đình bà Hà Thị Kưu, xóm Bách đang canh tác 1.200 gốc cam. Bà Kưu cho biết, từ khi chuyển đổi từ ngô, sắn sang trồng cam, kinh tế gia đình đã đủ ăn, đủ mặc và dư giả hơn với mức lãi khoảng 200 triệu đồng mỗi năm.

Thậm chí, tại Vân Sơn, không hiếm những hộ dân nhờ biết áp dụng khoa học kỹ thuật, liên kết sản xuất tốt đã đạt mức thu nhập lên tới 1 tỷ đồng/năm.

Áp dụng kỹ thuật hiện đại trên cây đặc sản cổ xưa

Ông Đinh Xuân Đông, Chủ tịch UBND xã Vân Sơn thông tin, không chỉ mở rộng diện tích, người dân Vân Sơn giờ đây đã thay đổi tư duy sản xuất.

Bà con chú trọng áp dụng quy trình chăm sóc hữu cơ, sử dụng phân vi sinh để phục hồi đất và tăng sức đề kháng cho cây. Nhiều diện tích đã được chuyển đổi sang mô hình sản xuất an toàn, đạt chuẩn VietGAP.

Để giải bài toán đầu ra, bên cạnh kênh thương lái truyền thống, chính quyền địa phương đang tích cực hỗ trợ người dân đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử, quảng bá qua Facebook, Zalo, TikTok. Các hội nghị xúc tiến đầu tư cũng thường xuyên được tổ chức để kết nối nhà vườn với doanh nghiệp.

Theo Chủ tịch UBND xã Vân Sơn, thời gian tới, xã sẽ tiếp tục khuyến khích mở rộng diện tích theo quy hoạch, thành lập hợp tác xã để tăng cường quảng bá, xây dựng thương hiệu gắn với truy xuất nguồn gốc. Đặc biệt, địa phương đang hướng đến việc kết hợp nông nghiệp với du lịch trải nghiệm mùa thu hoạch, mở ra hướng đi mới bền vững cho bà con.

Dù vẫn là một xã còn nhiều khó khăn của tỉnh Phú Thọ, nhưng với sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền cùng với sự cần cù của người dân và hướng đi đúng đắn từ cây quýt, bức tranh nông thôn Vân Sơn đang ngày càng khởi sắc. Những mùa quả ngọt trên đất Mường không chỉ mang lại no ấm mà còn thắp lên niềm tin làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương.

×