Thủ tướng Phạm Minh Chính: Không để chạy chọt, thay đổi quy hoạch

Từ đất đai tạo ra công ăn việc làm chứ không ưu tiên phát triển bất động sản

Tại Hội nghị toàn quốc nghiên cứu, học tập, quán triệt các nghị quyết Hội nghị T.Ư 5 khóa XIII, sáng 21/7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trình chuyên đề giới thiệu về "Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao" (Nghị quyết 18-NQ/TW, ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương).

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đất đai là vấn đề hệ trọng, hết sức phức tạp, nhạy cảm, đặc biệt quan trọng, hệ trọng đối với sự ổn định và phát triển bền vững đất nước. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần nhắc lại câu nói: "Lao động là cha, đất đai là mẹ của của cải vật chất". Giải quyết tốt chính sách đất đai sẽ thúc đẩy giải phóng sức lao động, các nguồn lực cho phát triển đất nước.

Theo Thủ tướng, tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 19-NQ/TW, khóa XI về "tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật về đất đai đất đai…", Bộ Chính trị đã chỉ rõ 8 kết quả đạt được nhưng có tới 11 "cái chưa được".

Cụ thể, có những vấn đề đáng quan tâm như vấn đề quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và các quy hoạch có sử dụng đất chưa bảo đảm tính tổng thể, thống nhất và đồng bộ.

Việc giao đất, cho thuê đất ở một số nơi còn nhiều bất cập, sai phạm. Việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất ở một số địa phương thực hiện còn chậm, chưa đúng Nghị quyết và các quy định của pháp luật, làm ảnh hưởng đến quyền lợi, đời sống sinh kế của người có đất bị thu hồi, gây thất thu ngân sách.

Bên cạnh đó, chính sách tài chính trong lĩnh vực đất đai chưa thực sự khuyến khích sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả, bền vững. Đồng thời, chưa hạn chế được tình trạng lãng phí và vi phạm pháp luật về đất đai; cơ cấu nguồn thu từ đất chưa bền vững...

"Đất đai là một hằng số, mình sử dụng thế nào cho hiệu quả, dân số ngày càng đông", Thủ tướng nói và chỉ rõ ở nhiều địa phương chỗ nào đẹp thì đưa vào làm bất động sản là chưa phù hợp.

"Đáng lý chỗ nào phát triển tốt đưa vào sản xuất kinh doanh tạo công ăn việc làm, có người làm, đến ở, có người mua nhà thì mới phát triển bất động sản, phát triển đô thị. Chọn chỗ nào đẹp nhất phát triển bất động sản thì không phát triển được. Doanh nghiệp, địa phương đều gặp khó khăn", Thủ tướng nói, đồng thời nhấn mạnh: Quan điểm trước hết phải từ đất đai tạo ra công ăn việc làm chứ không ưu tiên phát triển bất động sản.

Thủ tướng cũng nêu rõ việc hài hòa lợi ích giữa người dân, doanh nghiệp và Nhà nước chưa hài hòa, xử lý chưa tốt, nhất là trong thu hồi, bồi thường đất.

"Điều này là đương nhiên vì đây là quá trình chuyển đổi, ta chưa có nhiều kinh nghiệm và đây vấn đề phức tạp. Đất đai là vấn đề của quá khứ, hiện tại, và cả tương lai, không phải ngày một ngày hai làm cho đầy đủ được", Thủ tướng nói.

Ngoài ra, Thủ tướng cũng cho biết thị trường bất động sản, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất phát triển chưa ổn định, minh bạch, bền vững, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Các phương pháp định giá, đấu giá quyền sử dụng đất còn bất cập, chưa phù hợp với thực tế. Giá đất được xác định thường thấp hơn nhiều so với giá đất trên thị trường.

Thay đổi quy hoạch là đã tạo ra sơ hở

Thủ tướng cũng cho biết, Nghị quyết 18 cũng đã chỉ rõ 6 nguyên nhân dẫn đến những hạn chế nói trên. Trong đó, Thủ tướng nhấn mạnh, nguyên nhân chưa có sự thống nhất cao về nhận thức đối với một số vấn đề liên quan đến quản lý và sử dụng đất trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nhất là về tầm quan trọng và ý nghĩa của sở hữu toàn dân về đất đai do Nhà nước là đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý.

Theo Thủ tướng, vừa qua vấn đề này chưa rõ lắm nên có nơi vận dụng thế này, vận dụng thế khác, có nhiều nơi chưa hoàn chỉnh. Bên cạnh đó, việc phân cấp, phân quyền quản lý, sử dụng đất chưa hợp lý, chưa đi đôi với kiểm tra, giám sát, kiểm soát.

"Quy hoạch là một vấn đề. Anh thay đổi quy hoạch là tạo ra sơ hở. Quy hoạch 5 năm, 10 năm, thậm chí 100 năm nhưng anh thay đổi liên tục. Anh làm không nghiêm dẫn đến những việc như vậy", Thủ tướng nói rõ.

Trong phần nhiệm vụ, giải pháp, liên quan tới vấn đề quy hoạch, Thủ tướng cũng nhấn mạnh, quy hoạch sử dụng đất và các quy hoạch ngành, lĩnh vực có sử dụng đất phải bảo đảm phù hợp, thống nhất, đồng bộ, gắn kết chặt chẽ, thúc đẩy lẫn nhau để phát triển.

"Không thể giao cho đối tác này không làm được, đối tác khác đến lại chạy chọt, thay đổi quy hoạch", Thủ tướng nói và lưu ý vấn đề này đang xảy ra tại nhiều nơi.