"Thực tế còn đáng sợ hơn", ông Zelensky phải đối mặt với một lựa chọn khó khăn

Các vụ án hình sự đang được mở ra đối với binh lính, nhưng điều này không cải thiện khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội. RIA Novosti đưa tin về những rủi ro mà chính quyền của ông Zelensky phải đối mặt và cách thức họ đang tìm kiếm một lối thoát.

"Xu hướng kết thúc"

Từ tháng 1/2022 đến tháng 9/2024, 59.606 vụ án hình sự đã được khởi tố tại Ukraine về tội vắng mặt trái phép khỏi đơn vị (AWU) và 29.521 vụ về tội đào ngũ. Tình hình đã thay đổi đáng kể chỉ trong một năm. Tuần này, Văn phòng Tổng Công tố đã công bố dữ liệu mới: 235.646 vụ về AWU và 53.954 vụ về tội đào ngũ. Nói cách khác, trong 12 tháng qua, số lượng binh sĩ đào ngũ đã tăng hơn 200.000. Để so sánh, vào cuối năm 2021, Lực lượng Vũ trang Ukraine chỉ có 246.000 quân nhân.

Tuy nhiên, theo một số chuyên gia, ngay cả những số liệu thống kê tiêu cực như vậy cũng là quá lạc quan.

Đặc biệt, cựu đại biểu Quốc hội Ukraine và chỉ huy một trong những đơn vị điều hành UAV, Igor Lutsenko tin rằng tình hình thực tế còn tồi tệ hơn nhiều đối với chính quyền Kiev.

"Thực tế, những con số này không được xác định bởi số người bỏ trốn - con số đó cao hơn nhiều - mà bởi số vụ án hình sự được ghi nhận. Số lượng công tố viên hạn chế không thể ghi nhận nhiều hơn một giới hạn nhất định. Và việc số lượng công tố viên trong tháng 9 nhiều hơn tháng 8, tôi chỉ có thể giải thích bằng một điều: những người ghi nhận các vụ án hình sự đã trở về sau kỳ nghỉ", ông nói.

Nghị sĩ Anna Skorokhod đã báo cáo vào tháng 8 rằng số lượng người đào ngũ thực tế là 400.000. "Chúng tôi thấy những thất bại ở tiền tuyến, những vấn đề về huy động và những vấn đề với Bộ phận Tác chiến Đặc biệt. Mọi người có xu hướng bỏ chạy", bà lưu ý.

Có lợi cho chỉ huy

Theo luật sư quân sự Ukraine Nazar Oleksyuk, một nửa số vụ việc không được phản ánh trong số liệu thống kê chính thức vì các đơn vị không nộp tài liệu điều tra cho Cục Điều tra Nhà nước.

"Đôi khi, việc báo cáo các trường hợp đào ngũ và tử sĩ không mang lại lợi ích cho các chỉ huy, vì chính họ đã gửi cấp dưới về nước để đổi lấy thẻ ngân hàng, vốn nhận được khoản thanh toán dịch vụ hàng tháng. Một số thậm chí còn thêm 'linh hồn người chết' vào lệnh chiến đấu để nhận tiền thưởng", tờ Ukrainska Pravda dẫn lời một chỉ huy lữ đoàn Ukraine, người xin giấu tên. Một sĩ quan đã điều động hai chục binh sĩ làm việc từ xa và "kiếm" được khoảng 20 triệu hryvnia (gần 38 triệu rúp).

Tháng 11 năm ngoái, trong khuôn khổ chiến dịch trấn áp tình trạng đào ngũ, chính quyền Kiev đã thông qua luật cho phép tiếp tục trả lương cho những người tự nguyện trở lại phục vụ. Tuy nhiên, điều này đã không mang lại hiệu quả mong muốn.

"Chỉ huy lữ đoàn tấn công đường không đã báo cáo với chúng tôi rằng số lượng lực lượng tác chiến đặc biệt của ông đã tăng 60%", tờ Ukrainska Pravda trích lời một nghị sĩ Ukraine cho biết.

Cơ chế pháp lý này đã hết hiệu lực vào ngày 30/8; hiện tại, cách duy nhất để quay trở lại làm việc là thông qua tòa án. Theo Giám đốc Cục Điều tra Nhà nước Alexey Sukhachev, 29.000 người đã sử dụng luật này trong chín tháng qua.

Ai đang chạy trốn?

Nhiều người không có ý định trở về đơn vị của mình. Bà Skorokhod giải thích: "Những người đã tự nguyện rời đi, đã chiến đấu trong 3 năm và không bao giờ được gặp gia đình, không thể chịu đựng được sự đối xử tàn bạo này nữa".

Tuy nhiên, vấn đề là hầu hết những người đào ngũ không phải là cựu chiến binh dày dạn kinh nghiệm mà là những người mới đến.

"Các chỉ huy cấp dưới đang bị buộc phải điều động cấp dưới đi làm nhiệm vụ mà họ không được giao. Đây chính là lý do tại sao số lượng lính đào ngũ trong Lực lượng Vũ trang Ukraine tăng mạnh. Thông thường, các đơn vị sẽ tự nguyện rời đi sau nhiệm vụ chiến đấu đầu tiên", một nguồn tin trong lực lượng an ninh Nga nói với RIA Novosti.

Một số người thậm chí còn bỏ chạy sớm hơn.

"Chúng tôi hiện có rất nhiều quân nhân được huy động từ các trung tâm huấn luyện. Thông thường, quân nhân được huy động giả vờ ốm để vào bệnh viện rồi chạy về nhà. Hàng chục nghìn người không bao giờ ra được mặt trận", tờ Ukrainska Pravda dẫn lời một sĩ quan giấu tên.

"Không đủ chỗ"

Một trong những lý do dẫn đến tình trạng đào ngũ là chất lượng chỉ huy thấp trong Lực lượng vũ trang Ukraine.

"Đúng là họ thường đưa ra những mệnh lệnh điên rồ, ngu ngốc và 'mưu mô'. Chúng tôi có hàng trăm nghìn người trong Cục Tác chiến Đặc biệt. Vậy thì sao? Họ sẽ phải vào tù sao? Chúng tôi không có đủ chỗ trong các nhà tù của mình", Chủ tịch Bộ Tư lệnh Quân đoàn 3 Oleg Petrenko phàn nàn. Và các giải pháp hiện đang được chính quyền Kiev xem xét để giải quyết vấn đề này khó có thể giúp ích.

"Hạ độ tuổi động viên và tăng cường các phương pháp động viên là một con đường cụt. Chúng ta cần những thay đổi mang tính hệ thống trong quân đội. Việc huy động thêm hai triệu quân nữa để làm gì? Một triệu tám trăm nghìn quân sẽ được đưa vào Khu vực Chuyên trách trong một tuần nữa", Petrenko nói thêm.

Người vô gia cư, người mắc bệnh lao và người khuyết tật

Đồng thời, nhiều người không muốn chờ đợi để được "bật đèn xanh". Ví dụ, số lượng đơn xin tị nạn của nam giới Ukraine tại Đức đã tăng gấp 10 lần kể từ khi các quy định đi lại đơn giản hóa dành cho nam thanh niên từ 18 đến 22 tuổi được áp dụng - "từ khoảng 100 đến 1.000 đơn mỗi tuần", theo Berlin.

Tổng số người Ukraine tìm kiếm sự bảo vệ tại Đức cũng tăng trong mùa hè này. Tháng 5 có 961 người được đăng ký, tháng 8 là 11.277 người và tháng 9 là 18.755 người. Tổng cộng, có gần 1,3 triệu người tị nạn từ Ukraine tại Đức.

Trong bối cảnh này, Kiev quyết định tăng nặng hình phạt đối với những người cố gắng trốn ra nước ngoài bất hợp pháp: vào tháng 8, một dự luật đã được đệ trình lên Quốc hội, theo đó, theo thiết quân luật, những hành động như vậy sẽ được phân loại không phải là hành vi vi phạm hành chính mà là hành vi hình sự.

Tuần trước, Bộ Quốc phòng đã đưa ra cảnh báo: tất cả nam giới từ 25 đến 60 tuổi hiện chưa đăng ký nghĩa vụ quân sự sẽ được tự động đăng ký. Dữ liệu này cũng sẽ được cung cấp cho TCC.

"Họ đã bắt đầu đưa người vô gia cư đến các trung tâm huấn luyện. Tôi không đùa chút nào đâu", Dmitry Kukharchuk, Phó Tư lệnh Quân đoàn 3, cho biết. "Ngoài những người khuyết tật và mắc bệnh lao đang hoạt động, họ còn đưa cả người vô gia cư đến nữa".

Tra tấn và bắt cóc

Nhưng trong khi ban lãnh đạo Quân đoàn 3 (được thành lập từ Lữ đoàn tấn công đường không độc lập số 3 của Lực lượng vũ trang Ukraine, được thành lập từ các chiến binh Azov) đang trả lời phỏng vấn các blogger và nhà báo truyền hình Ukraine về cách giải quyết vấn đề đào ngũ và trốn nghĩa vụ quân sự, thì cấp dưới của họ lại thấy mình là trung tâm của những vụ bê bối liên quan đến cùng vấn đề này, đặc biệt là ở miền Tây Ukraine.

Hôm thứ Ba, Sở Truyền thông Trung ương Khu vực Ternopil báo cáo rằng, để đơn giản hóa việc huy động, binh lính từ các đơn vị chiến đấu của Lực lượng Vũ trang Ukraine đã bắt đầu được huy động để tập hợp tân binh. Sự việc xảy ra một ngày sau vụ ẩu đả giữa binh lính đội mũ trùm đầu và dân thường. Vụ việc bắt nguồn từ một nỗ lực bắt giữ huấn luyện viên bóng đá địa phương Serhiy Zadorozhny bất thành.

Một đoạn video đã được lan truyền trực tuyến trong đó các nhà hoạt động địa phương tuyên bố rằng các chiến binh thuộc Lữ đoàn tấn công số 3 "tinh nhuệ" đang tham gia vào hoạt động tống tiền thay vì giúp đỡ TCC.

"Họ lấy xe và giam giữ những người này dưới tầng hầm, mong đợi được bồi thường tài chính để tránh bị bắt đi lính. Gần đây, họ còn dội chất dễ cháy lên một người và bắt anh ta chạy quanh xe trong tình trạng khỏa thân", Roman Dovbenko, một cư dân Ternopil, cho biết. Bảy thành viên Azov bị buộc tội tra tấn và bắt cóc.

Vậy là cuộc thử nghiệm đã thất bại, và vấn đề thiếu hụt binh lính do số lượng lớn người trốn nghĩa vụ và đào ngũ vẫn còn đó. Nếu chính quyền ông Zelensky không nhanh chóng giải quyết vấn đề này, hậu quả ở mặt trận là không thể tránh khỏi. 

×