Tiếp sức người lao động từ Quỹ Hỗ trợ việc làm ngoài nước

Mức hỗ trợ còn hạn chế

Báo cáo đánh giá tác động trước khi ban hành dự thảo lấy ý kiến của Bộ LĐTBXH cho thấy, sau gần 14 năm hoạt động, Quỹ Hỗ trợ việc làm ngoài nước (theo Quyết định số 144/2007/QĐ-TTg) đã thực hiện được các mục tiêu cơ bản. Quỹ góp phần tích cực trong việc ổn định và phát triển thị trường lao động, hỗ trợ giải quyết rủi ro cho người lao động và doanh nghiệp hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài. Quỹ cũng hỗ trợ việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn lao động. Quỹ đã khẳng định được vai trò quan trọng đối với hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài, chủ động nguồn lực để hỗ trợ, xử lý các tình huống khẩn cấp trong hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài.

Bên cạnh những điểm được, quỹ cũng gặp nhiều hạn chế. Ví như việc doanh nghiệp lợi dụng quy định để thu tiền dịch vụ thấp hơn quy định trốn thuế; tình trạng cò mồi, môi giới ảnh hưởng tới người lao động; đặc biệt là mức hỗ trợ cho lao động gặp rủi do khi làm việc ở nước ngoài còn thấp.

Trước thực tế đó, Bộ LĐTBXH đã xây dựng dự thảo quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Quỹ Hỗ trợ việc làm ngoài nước kế thừa những kết quả tích cực và khắc phục những tồn tại, hạn chế của Quyết định 144/2007. Đây cũng là biện pháp nhằm đưa Luật Người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài vào thực tiễn.

Đề xuất tăng hỗ trợ 1-3 lần

Tại dự thảo, Bộ LĐTBXH đề xuất hỗ trợ cho thân nhân của người lao động bị chết hoặc mất tích trong thời gian làm việc ở nước ngoài, mức 30 triệu đồng/trường hợp. Như vậy, mức hỗ trợ tăng bằng 3 lần so với mức hỗ trợ tại Quyết định 144/2007. Mức hỗ trợ này có thể bù đắp mức trượt giá hàng năm giai đoạn 2007-2020 (khoảng 40%) và bảo đảm phù hợp với chỉ số giá tiêu dùng của giai đoạn tiếp theo. Mức hỗ trợ phù hợp với thực tế kinh tế - xã hội Việt Nam hiện nay, góp phần hỗ trợ cho gia đình người lao động vượt qua khó khăn và bảo đảm cân đối quỹ.

Bên cạnh đó, dự thảo đề xuất hỗ trợ cho người lao động phải về nước trước thời hạn do bị tai nạn lao động, tai nạn rủi ro, ốm đau bệnh tật đến mức không còn khả năng tiếp tục làm việc. Mức hỗ trợ cụ thể cho người lao động có thời gian làm việc thực tế dưới 1/2 thời hạn hợp đồng làm việc ở nước ngoài là 20 triệu đồng/trường hợp và người lao động có thời gian làm việc thực tế từ 1/2 thời hạn hợp đồng làm việc ở nước ngoài trở lên, mức hỗ trợ 15 triệu đồng/trường hợp (tương đương bằng 67% và 50% mức hỗ trợ với lao động bị tử vong).

Dự thảo cũng đề xuất hỗ trợ cho người lao động phải về nước trước hạn vì người sử dụng lao động ở nước ngoài bị giải thể, phá sản hoặc thu hẹp sản xuất do thiên tai, dịch bệnh, bất ổn chính trị, chiến tranh, suy thoái kinh tế hoặc vì lý do bất khả kháng và người lao động phải về nước trước thời hạn... từ 10 - 15 triệu đồng, tùy thuộc thời gian thực tế làm việc của lao động.

Với các tranh chấp phát sinh liên quan đến người lao động, quỹ cũng sẽ hỗ trợ cho người lao động chi phí ăn, ở trong thời gian người lao động chờ giải quyết tranh chấp với người sử dụng lao động, chuyển chủ sử dụng theo quy định hoặc phải về nước trước thời hạn mà không phải lỗi của người lao động. Mức hỗ trợ 500.000 đồng/người/ngày, tối đa không quá 10 triệu đồng/người. Hỗ trợ bằng 50% chi phí thuê luật sư, tư vấn pháp lý trong trường hợp tranh chấp lao động phức tạp giữa người lao động hoặc nhóm lao động với người sử dụng lao động, tối đa bằng 25 triệu đồng cho 1 vụ việc phát sinh tranh chấp. Nội dung này giúp hỗ trợ trực tiếp và kịp thời cho người lao động trong quá trình giải quyết tranh chấp khi ở nước ngoài.

Đại diện Cục Quản lý lao động ngoài nước cho biết nếu được thông qua, quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Quỹ Hỗ trợ việc làm ngoài nước sẽ có hiệu lực từ 1/1/2022.