Tìm ra giống sắn kháng bệnh khảm lá, nhổ lên toàn củ to bự

Ông Nguyễn Đình Xuân – Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Tây Ninh cho biết như thế tại Hội thảo giải pháp xử lý bệnh hại và phát triển sắn bền vững khu vực Nam Bộ, tổ chức tại Tây Ninh, ngày 22/4.

Nông dân thích ứng tốt với dịch khảm lá sắn

Theo ông Xuân, nông dân Tây Ninh đã thích nghi rất nhanh, ngay từ khi dịch khảm lá sắn xuất hiện và bùng phát suốt thời gian vừa qua.  

Ngay khi bệnh khảm lá sắn xuất hiện từ năm 2017, chính quyền và nông dân Tây Ninh đã đồng lòng thực hiện quyết liệt chín sách "zero dịch bệnh".

Tuy nhiên, khảm lá sắn là loại dịch bệnh mới, nguy hiểm và có tốc độ lây lan nhanh. Tỉnh Tây Ninh đã tìm giải pháp sống chung với dịch bệnh.

"Song song với đó là hàng loạt giải pháp được tiến hành đồng bộ nhằm ứng phó và tìm kiếm giống sắn sạch bệnh", ông Xuân cho biết.

Tuy nhiên, theo ông Xuân, còn có một giải pháp rất căn cơ là chính nông dân Tây Ninh đã phát hiện ra các giống cây khoai mì (sắn) có tính kháng bệnh cao.

Trước đó, nông dân Tây Ninh vốn có kinh nghiệm thâm canh cao với cây sắn. Cùng với giá cả thị trường ổn định giúp nông dân tiếp tục gắn bó với cây sắn.

"Đó là những nguyên nhân giúp cho năng suất, sản lượng sắn ở Tây Ninh vẫn tăng cao trong những năm vừa qua" - ông Xuân chia sẻ.

Theo số liệu của Sở NNPTNT, Tây Ninh là tỉnh có diện tích trồng sắn lớn thứ 2 cả nước, chỉ sau Gia Lai. Tuy nhiên, năng suất sắn ở Tây Ninh lại đứng đầu cả nước.

Diện tích trồng sắn hàng năm ở Tây Ninh đạt khoảng 59.000-62.000ha. Năng suất trung bình đạt khoảng 33 tấn/ha; sản lượng khoảng hơn 1,96 triệu tấn củ tươi/năm.

Tính đến ngày 18/3/2022, tổng diện tích sắn còn trên đồng là 46.613 ha. Diện tích nhiễm bệnh khảm lá sắn còn trên đồng là 36.968ha, chiếm 79,3% diện tích.

Nhìn chung, diện tích sắn nhiễm bệnh khảm lá trên địa bàn Tây Ninh có xu hướng giảm (giảm 769 ha so với cùng kỳ năm 2021). Các vùng trồng sắn chủ yếu ở mức nhiễm nhẹ và chưa phát sinh diện tích nhiễm nặng.

Tiếp tục nghiên cứu các giống kháng bệnh khảm lá sắn

Trong vụ Hè Thu 2021, ngành nông nghiệp tỉnh Tây Ninh đã chuyển giao 2 giống sắn kháng bệnh khảm lá là HN3, HN5 cho nông dân trồng, với diện tích 7ha và đã được thu hoạch. 2 giống này đã được Bộ NNPTNT công nhận là giống kháng bệnh khảm lá 100%.

Ngoài ra còn 4 giống sắn nữa sắp được công nhận. "Trong đó có giống mì HN1 rất triển vọng, có thể đạt năng suất củ lên đến 50 tấn/ha với hàm lượng tinh bột trên 30 chữ và hoàn toàn kháng bệnh khảm lá", ông Xuân chia sẻ thêm.

Tuy nhiên, đại diện ngành nông nghiệp Tây Ninh cho biết, các giống sắn này vẫn cần tiếp tục nghiên cứu về các chỉ số khác.

Ví dụ, ngoài kháng bệnh khảm lá sắn, các giống đó có kháng được các bệnh khác, như bệnh chổi rồng, bệnh xì mủ trên thân, bệnh thối củ hay không...

Khi đã có các thông số thật tốt, ngành nông nghiệp mới giới thiệu cho người dân cùng với quy trình đi kèm, không chỉ Tây Ninh mà có thể nhân rộng ra cả nước.

Đánh giá chung, ông Xuân cho rằng, công tác phối hợp giữa nông dân với chính quyền, giữa ngành nông nghiệp Tây Ninh với các ngành chức năng là khá tốt.

"Thời gian tới, mối quan hệ này sẽ tiếp tục được phát huy để đối phó với bất cứ tình huống bất thường nào xảy ra thời gian tới", ông Xuân nói.

GS. Lê Huy Hàm – Viện trưởng Viện Di truyền nông nghiệp cho biết, để tạo ra một giống mới thường phải mất 7-10 năm. Thế nhưng kết quả nhân ra các giống sắn kháng bệnh khảm lá hiện nay đạt tốc độ kỷ lục, chỉ trong 3 năm.

Theo GS. Hoạt, trong nỗ lực chung, hướng hợp tác quốc tế trong sản xuất, nghiên cứu tạo giống sắn đã góp phần quan trọng trong việc tạo ra các giống kháng bệnh hiện nay.

Cụ thể là sự hợp tác giữa chính quyền tỉnh Tây Ninh với các ngành chức năng của Bộ NNPTNT, các viện nghiên cứu và Trung tâm Nông nghiệp nhiệt đới quốc tế CIAT.

Theo ông Trần Văn Chiến - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh, sắn là cây trồng truyền thống mang lại hiệu quả kinh tế cao so với nhiều cây trồng khác ở địa phương.

Dịch khảm lá sắn xuất hiện đã ảnh hưởng nặng đến ngành sắn cả nước. Việc tạo ra sự đột phá về năng suất, sản lượng, vừa phải mang lại lợi ích bền vững cho cây sắn trong lương lai là vấn đề cấp thiết.