TP.HCM đẩy mạnh giảm phát thải khí mê-tan: Nhiều kết quả nổi bật, kiến nghị hoàn thiện cơ chế hỗ trợ

Nhiều kết quả nổi bật trong giảm phát thải khí mê-tan

Trong năm 2025, TP.HCM đã triển khai quyết liệt Kế hoạch hành động giảm phát thải khí mê-tan theo Quyết định 942 của Thủ tướng Chính phủ, đạt nhiều kết quả quan trọng trên các lĩnh vực sản xuất – môi trường.

Trong quản lý chất thải rắn, thành phố hoàn thành và đưa vào vận hành thêm ba trạm trung chuyển mới, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi công nghệ tại các nhà máy xử lý rác sinh hoạt. Hiện 5 nhà đầu tư đã đăng ký chuyển đổi công nghệ sang đốt rác thu hồi năng lượng với tổng công suất 8.500 tấn/ngày. Hai nhà đầu tư trong số này đã được cấp phép xây dựng và khởi công.

Cùng với đó, TP.HCM đang triển khai báo cáo tiền khả thi dự án nhà máy đốt rác phát điện 2.000 tấn/ngày theo hình thức PPP, dự kiến vận hành cuối năm 2028. Các tỉnh Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu (khu vực quản lý cũ) cũng ghi nhận bước tiến với các nhà máy đốt rác phát điện mới công suất 500-1.000 tấn/ngày.

Ở lĩnh vực nước thải, thành phố tiếp tục vận hành các nhà máy Bình Hưng, Tham Lương – Bến Cát và Bình Hưng Hòa với công nghệ sinh học hiếu khí, góp phần hạn chế phát sinh mê-tan. Đặc biệt, nhà máy Nhiêu Lộc – Thị Nghè áp dụng công nghệ thu hồi khí mê-tan từ bùn thải đang hoàn thiện, dự kiến trở thành mô hình giảm phát thải tiêu biểu.

Trong nông nghiệp, thành phố đẩy mạnh mô hình “01 phải 5 giảm” (01 - phải sử dụng giống xác nhận, 5 giảm - giảm lượng giống gieo sạ, giảm lượng phân đạm, giảm lượng thuốc bảo vệ thực vật, giảm nước tưới, giảm thất thoát sau thu hoạch); “3 giảm 3 tăng” (giảm lượng giống gieo, giảm lượng phân bón, giảm thuốc trừ sâu và tăng năng suất, tăng chất lượng, tăng hiệu quả); chuyển đổi 142ha đất lúa kém hiệu quả sang cây trồng khác. Hơn 70 lớp tập huấn và hàng chục mô hình trình diễn giúp nông dân áp dụng quy trình sản xuất ít phát thải. Lĩnh vực chăn nuôi cũng chuyển biến mạnh với mô hình vịt thích ứng biến đổi khí hậu, áp dụng men vi sinh, TMR cho bò sữa, cũng như thu gom và xử lý bao bì thuốc bảo vệ thực vật.

Ngoài ra, công tác tuyên truyền được thúc đẩy mạnh: Hơn 500 doanh nghiệp tham gia các buổi tập huấn về môi trường; 100 doanh nghiệp được tư vấn về chuyển dịch năng lượng; hàng trăm lượt phát thanh, truyền thông nâng cao nhận thức về giảm phát thải mê-tan trong nông nghiệp và sản xuất.

Nhiều khó khăn phát sinh và các kiến nghị trọng tâm

Dù đạt nhiều kết quả, thành phố vẫn đối mặt không ít khó khăn ảnh hưởng đến tiến độ. Việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy tại một số địa phương gây gián đoạn triển khai. Nhiều giải pháp giảm phát thải khí mê-tan như biogas, phụ gia ức chế khí trong chăn nuôi đòi hỏi vốn lớn, trong khi chính sách ưu đãi và hướng dẫn kỹ thuật cụ thể còn thiếu.

Đối với lĩnh vực nước thải, việc thu hồi khí mê-tan từ bùn thải chưa có giải pháp tối ưu. Nhiều công trình, đặc biệt trong khu công nghiệp, chưa có dữ liệu phát thải đầy đủ khiến việc xây dựng kế hoạch truyền thông và kiểm soát gặp khó khăn.

Trên cơ sở đó, TP.HCM kiến nghị các bộ, ngành trung ương:

Ban hành bộ tài liệu hướng dẫn kỹ thuật đồng bộ cho các lĩnh vực giảm phát thải mê-tan, đặc biệt là trồng trọt, chăn nuôi và xử lý nước thải.

Hỗ trợ nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ về kỹ thuật tính toán phát thải, công nghệ giảm phát thải và cơ chế kiểm kê.

Hoàn thiện cơ chế tài chính, ưu đãi đầu tư công nghệ mới, nhất là công nghệ đốt rác thu hồi năng lượng và xử lý bùn thải giảm phát thải.

Tăng cường phối hợp quốc tế, chuyển giao công nghệ, hỗ trợ các khu công nghiệp chuyển đổi theo hướng sinh thái.

Trong năm 2026, TP.HCM đặt mục tiêu tiếp tục điều chỉnh kế hoạch giảm phát thải mê-tan phù hợp địa giới mới sau sáp nhập; thúc đẩy hoàn thiện hệ thống trạm trung chuyển; hỗ trợ các dự án đốt rác phát điện; tăng cường xử lý nước thải; đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng; nhân rộng mô hình chăn nuôi ít phát thải và mở rộng truyền thông để nâng cao nhận thức cộng đồng.

Trước đó, chiều 24/11, ông Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TP.HCM làm trưởng đoàn kiểm tra, làm việc về xử lý rác thải trên địa bàn thành phố tại Khu Liên hiệp xử lý rác thải rắn Tây Bắc.

Đoàn công tác đã khảo sát thực địa, nắm tiến độ xây dựng nhà máy đốt rác phát điện của Công ty cổ phần Vietstar và Công ty cổ phần đầu tư phát triển Tâm Sinh Nghĩa tại Khu Liên hợp xử lý chất thải rắn Tây Bắc.

Sau khi nghe báo cáo tiến độ xây dựng các nhà máy đốt rác phát điện, Bí thư Thành ủy TP.HCM ghi nhận nỗ lực đầu tư công nghệ xử lý rác của hai công ty. Đồng thời đề nghị bảo đảm tiến độ các dự án, đặc biệt là nhà máy đốt rác phát điện và dự án chuyển đổi công nghệ xử lý rác phải hoàn thành đúng tiến độ vào năm 2026.

Ông cũng yêu cầu TP.HCM phải sớm điều chỉnh cục bộ quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 và điều chỉnh cục bộ quy hoạch 1/500 tại Khu liên hợp xử lý rác thải rắn Tây Bắc để các doanh nghiệp có cơ sở pháp lý triển khai đúng tiến độ.

Đồng thời phải có các giải pháp hỗ trợ các công ty thuận lợi hơn trong việc vận chuyển và thu gom rác.

Trong đó, việc mở mới các trạm trung chuyển rác phải được ưu tiên và cần trang bị máy móc phù hợp để cơ khí hóa bước đầu quy trình thu gom, ép rác.

×