TP.HCM thiếu quỹ đất, nhà ở để bố trí tái định cư cho người dân thuộc diện bị di dời

Hiện nay, TP.HCM đang khai một loạt dự án trọng điểm như dự án Vành đai 3, đường Vành đai 2, cải tạo rạch Xuyên Tâm, cải tạo môi trường bờ Bắc kênh Đôi... Các dự án khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ giúp kết nối hạ tầng giao thông, chỉnh trang đô thị, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương, nâng cao đời sống người dân.

Song song đó, công tác bố trí tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng bởi các dự án là một trong những mục tiêu được chính quyền TP.HCM ưu tiên triển khai. 

Được biết, TP.HCM có kế hoạch di dời 6.500 căn nhà trên kênh rạch tới năm 2030. Tuy nhiên, tới hết quý II/2024, thành phố mới di dời được 983 căn, tức đạt 15% kế hoạch. Điều đáng nói, quá trình thực hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn, trong đó nguyên nhân chính đến từ việc thiếu quỹ đất, nhà ở. 

Ghi nhận của PV Dân Việt, nhiều người dân thuộc diện bị ảnh hưởng bởi các dự án chỉnh trang đô thị tại TP.HCM vẫn đang ngồi chờ được bố trí tái định cư để ổn định cuộc sống. Một số hộ dân (đơn cư khu vực dọc 2 bên bờ kênh Đôi, quận 8, TP.HCM) hàng chục năm nay phải sống trong những ngôi nhà tạm bợ, rác sinh hoạt, chất thải xả thẳng xuống kênh, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng sức khoẻ. Tuy nhiên, việc thiếu quỹ đất, nhà ở tái định cư khiến cho kế hoạch di dời, ổn định cuộc sống cho người dân khó có thể thực hiện nhanh chóng.

Việc thiếu quỹ đất, nhà ở khiến công tác bố trí tái định cư cho người dân gặp nhiều khó khăn. Ảnh: Gia Linh

Liên quan vấn đề trên, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM đã có văn bản gửi Chủ tịch UBND TP.HCM về việc đảm bảo quỹ đất ở, nhà ở tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn. Cơ quan chức năng nhận định một trong những nguyên nhân chính và khó khăn lớn nhất hiện nay của các địa phương là thiếu quỹ đất ở, nhà ở để bố trí tái định cư cho các hộ dân.

"Việc này làm ảnh hưởng rất lớn đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cũng như tiến độ bàn giao mặt bằng cho các dự án và có một phần trách nhiệm của Sở Xây dựng, các địa phương do chưa chủ động chuẩn bị quỹ đất ở, nhà ở. Do thiếu quỹ đất ở, nhà ở nên khi bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, các quận, huyện phải cân đối từ nguồn quỹ đất ở, nhà ở tại các địa phương khác", Sở này cho hay.

Sở Tài nguyên và Môi trường đưa ra dẫn chứng huyện Nhà Bè do không có quỹ đất ở, nhà ở phục vụ tái định cư nên phải cân đối, bố trí từ nguồn quỹ nền đất, căn hộ trên địa bàn quận 7. 

Đặc biệt, các dự án trọng điểm, cấp bách như rạch Xuyên Tâm, bờ bắc kênh Đôi đang triển khai công tác bồi thường nhưng vì thiếu quỹ đất ở, nhà ở nên phải bố trí người dân ở các khu tái định cư trên các địa phương khác nhau.

Theo đó, người dân bị thu hồi đất làm rạch Xuyên Tâm dự kiến bố trí tái định cư tại 16 khu đất ở, nhà ở khác nhau ở quận Bình Thạnh, quận 10, quận 12 và TP.Thủ Đức. Trong khi đó, người dân ở dự án bờ bắc kênh Đôi được bố trí tái định cư tại 8 khu đất ở, nhà ở khác nhau tại quận 8, Bình Tân, Tân Phú và huyện Bình Chánh.

Lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường đánh giá việc bố trí tái định cư như trên là chưa phù hợp với nhu cầu và nguyện vọng người dân, chưa đúng so với nguyên tắc bố trí tái định cư và gây khó khăn trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án.

Trước tình hình trên, Sở Tài nguyên và Môi trường kiến nghị Chủ tịch UBND TP.HCM có văn bản chỉ đạo Chủ tịch UBND TP.Thủ Đức và 21 quận, huyện chủ động lãnh đạo, chỉ đạo rà soát các khu đất trống, quỹ đất công, các khu đất đang cho thuê sử dụng không đúng mục đích, không hiệu quả trên địa bàn, báo cáo UBND Thành phố, các Sở, ngành có liên quan.

Trong đó, đề xuất lập và thực hiện dự án tái định cư hoặc báo cáo, đề xuất các giải pháp khác nhằm đảm bảo đủ quỹ đất ở, nhà ở tái định cư bố trí cho các dự án trên địa bàn trước khi thực hiện công tác thu hồi đất. Sở Xây dựng là đơn vị chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, các cơ quan liên quan báo cáo, trình UBND TP.HCM ban hành quy định về trình tự, thủ tục trong việc lập và thực hiện dự án tái định cư.