Trái phiếu doanh nghiệp: Chỉ đích danh trách nhiệm của ngân hàng, Thống đốc ra thông điệp "nóng"

Cung cấp các dịch vụ liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp: Ngân hàng có trách nhiệm gì?

Tại văn bản trả lời cử tri phát đi vào cuối tuần qua liên quan đến quy trình trong đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của tổ chức tín dụng (TCTD), Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết: Thời gian qua để đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng, NHNN đã ban hành các quy định nhằm tạo hành lang pháp lý an toàn để kiểm soát hoạt động mua, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của TCTD.

Cụ thể, quy định về trường hợp không được cấp tín dụng, hạn chế cấp tín dụng (gồm cả đầu tư trái phiếu doanh nghiệp).

Bên cạnh đó, hoạt động mua, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp được tính vào dư nợ tín dụng của một khách hàng, và người có liên quan khi xác định giới hạn cấp tín dụng.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước quy định tổ chức tín dụng mua, bán trái phiếu doanh nghiệp phải có hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ và chỉ được mua khi có tỷ lệ nợ xấu dưới 3%.

Ngân hàng Nhà nước cũng quy định, TCTD không được mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành có mục đích cơ cấu lại các khoản nợ của doanh nghiệp, tăng quy mô vốn hay góp vốn, mua cổ phần tại doanh nghiệp khác. Ngược lại, TCTD không được bán trái phiếu doanh nghiệp cho công ty con của chính các TCTD đó.

"Trong vòng 12 tháng sau khi bán trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết, TCTD không được mua trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết mà TCTD đã bán và/hoặc trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết được phát hành cùng lô/cùng đợt phát hành với trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết mà TCTD đã bán....", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay.

Về trách nhiệm của TCTD khi cung cấp các dịch vụ liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp, theo Thống đốc hiện đang được quy định tại Luật các TCTD số 47/2020/QH12; Nghị định số 153/2022/NĐ-CP (Đã sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 65/2022/NĐ-CP); Thông tư số 40/2011/TT-NHNN và một số văn bản quy phạm pháp luật khác do NHNN ban hành trong thời gian qua.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng chỉ đích danh 4 trách nhiệm của các ngân hàng khi thực hiện hoạt động mua, bán trái phiếu doanh nghiệp, dịch vụ liên quan đến TPDN.

Thứ nhất, thực hiện hoạt động mua, bán trái phiếu doanh nghiệp, cung cấp các dịch vụ liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp khi được Ngân hàng Nhà nước cấp phép.

Hai là, có trách nhiệm tuân thủ các quy định của pháp luật và các bán bản chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền khi thực hiện hoạt động mua, bán trái phiếu doanh nghiệp, cung cấp các dịch vụ liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp; tuần thủ các quy định về giới hạn, tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động các TCTD.

Ba là, báo các Ngân hàng Nhà nước định kỳ về hoạt động mua, bán trái phiếu doanh nghiệp, dịch vụ liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp trên hệ thống báo cáo thống kê và khi có yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước.

Bốn là, thực hiện các kiến nghị, khuyến nghị, cảnh báo của Ngân hàng Nhà nước đối với hoạt động mua, bán trái phiếu doanh nghiệp, dịch vụ liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp.

Sẽ đưa ra quy định bắt buộc xếp hạng tín nhiệm với trái phiếu doanh nghiệp

Tại văn bản này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng thông tin thêm, thời gian tới Ngân hàng Nhà nước sẽ thực hiện một số giải pháp để kiểm soát, hạn chế rủi ro với đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các TCTD như sau:

Ngân hàng Nhà nước tiếp tục rà soát, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật theo hướng nâng cao yêu cầu, chuẩn mực quản trị của TCTD khi đầu tư, nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp nhằm góp phần bảo đảm an toàn hoạt động ngân hàng, hỗ trợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp từng bước phát triển ổn định, phát triển bền vững.

Ngân hàng Nhà nước sẽ cùng Bộ Tài chính hoàn thiện khung khổ pháp lý về trái phiếu doanh nghiệp để khắc phục bất cập, hạn chế đã phát sinh. Trong đó, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính sẽ đưa ra quy định bắt buộc xếp hạng tín nhiệm với trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng và phát hành riêng lẻ theo lộ trình.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước tăng cường thanh tra, giám sát hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, việc cung ứng dịch vụ liên quan trái phiếu doanh nghiệp để có biện pháp phòng ngừa, phát hiện kịp thời các rủi ro, vi phạm phát sinh đồng thời thường xuyên cảnh báo, chấn chỉnh TCTD đối với hoạt động này.

Ngân hàng Nhà nước sẽ tăng cường phân tích, cảnh báo sớm và đề xuất biện pháp phòng ngừa rủi ro, khủng khoảng có nguy cơ ảnh hưởng đến mức độ an toàn, ổn định hệ thống tín dụng, đảm bảo dòng vốn hướng vào sản xuất, kinh doanh và các lĩnh vực ưu tiên.

Thanh tra Ngân hàng Nhà nước sẽ cảnh báo kịp thời, xử lý các vi phạm trong cấp tín dụng của các ngân hàng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro, hạch toán lãi dự thu; cũng như giám sát các lĩnh vực hiệu quả kinh doanh thấp nhưng tăng trưởng tín dụng cao.