Tranh luận quanh việc Thủ tướng Thụy Điển thừa nhận dùng AI tham khảo chính sách

Mới đây, trong cuộc trả lời phỏng vấn với nhật báo Dagens Industri, Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson xác nhận ông thường xuyên sử dụng các công cụ trí tuệ nhân tạo như ChatGPT và ứng dụng LeChat của Pháp để tìm hiểu thêm về chính sách công. Ông cho rằng các công cụ này giúp ông có “một góc nhìn thứ hai” khi xem xét các quyết định. “Tôi muốn biết nước khác đã làm gì, hoặc liệu chúng ta có nên nghĩ theo hướng hoàn toàn khác”, ông nói.

Ông Ulf Kristersson nhấn mạnh, trong bối cảnh khối lượng dữ liệu quản lý ngày càng lớn, việc áp dụng công nghệ số là cần thiết. Ông cho rằng AI mang lại giá trị cho đội ngũ chuyên gia và cố vấn chính sách, nhất là khi công việc đòi hỏi nhiều phân tích thông tin. Theo ông, không chỉ cá nhân ông, nhiều thành viên trong nội các cũng đang sử dụng AI để hỗ trợ công việc thường ngày.

Trước lo ngại của công chúng, người phát ngôn Văn phòng Thủ tướng – ông Tom Samuelsson – khẳng định Thủ tướng không chia sẻ bất kỳ dữ liệu nhạy cảm nào qua những công cụ nói trên. “Đây chỉ là một hình thức tham khảo. Ông ấy rất thận trọng khi sử dụng AI”, ông Samuelsson nói.

Việc ông Ulf Kristersson tiết lộ thông tin này đã gây chú ý ngay sau đó. Ông là một trong những lãnh đạo đầu tiên tại châu Âu công khai thừa nhận dùng AI như một phần trong quá trình làm việc, dù chỉ dừng lại ở mức tham khảo.

Phát biểu của ông Kristersson nhanh chóng tạo ra phản ứng trái chiều trong dư luận Thụy Điển. Một bộ phận chuyên gia công nghệ và giới học thuật bày tỏ lo ngại việc các chính trị gia sử dụng AI có thể đặt ra rủi ro lớn về tính khách quan, bảo mật và trách nhiệm cá nhân.

Giáo sư Virginia Dignum, chuyên gia về đạo đức AI tại Đại học Umea, cảnh báo: “Trí tuệ nhân tạo không trung lập, nó phản ánh thiên kiến của người tạo ra nó. Chúng ta cần những nhà lãnh đạo có uy tín, không phải là người dựa vào hệ thống không minh bạch".

Bà cho rằng nếu lạm dụng AI trong những việc nhỏ, giới chính trị có thể dần đánh mất năng lực đánh giá độc lập.

Trong khi đó, nhà nghiên cứu Simone Fischer-Hubner từ Đại học Karlstad nhấn mạnh nguy cơ rò rỉ thông tin khi dùng các nền tảng do công ty nước ngoài vận hành, như ChatGPT. Bà cho rằng giới chức cần cẩn trọng tuyệt đối khi trao đổi dữ liệu trên những hệ thống này.

Báo Aftonbladet – cơ quan truyền thông có quan điểm trung tả – đăng xã luận cho rằng ông Kristersson “không nên bị cuốn vào làn sóng AI do các tập đoàn lớn dẫn dắt”. Họ cảnh báo nguy cơ các chính trị gia bị thao túng hoặc đưa ra quyết sách sai lệch vì quá tin vào công nghệ chưa được kiểm soát chặt chẽ.

Dù vậy, một số chuyên gia chính trị lại ủng hộ sự cởi mở của Thủ tướng. Ông Elias Rosell nhận định việc chính trị gia tiếp cận công nghệ mới là điều tích cực, bởi điều đó giúp họ hiểu rõ hơn các tác động để từ đó xây dựng quy định hợp lý. “Nếu muốn quản lý AI hiệu quả, chính trị gia cần từng trải nghiệm công cụ này thay vì chỉ nghe qua lý thuyết”, ông viết.

Thành viên Ủy ban AI Thụy Điển – ông Mathias Sundin – cho rằng việc ông Kristersson sử dụng công cụ như ChatGPT là hoàn toàn hợp lý nếu chỉ để tra cứu. Ông nói: “Những mô hình ngôn ngữ này được huấn luyện từ hàng trăm nghìn quyển sách và toàn bộ Internet, vì vậy chúng có thể cung cấp thông tin đa chiều".

×