Tranh luận Thông tư 19 kỷ luật học sinh, bỏ đuổi học: Nhắc nhở, kiểm điểm là quá nhẹ?

Thông tư 19: Tranh cãi hình thức kỷ luật học sinh

Mới đây, Bộ GDĐT vừa ban hành Thông tư số 19/2025/TT-BGDĐT (gọi tắt là Thông tư 19) quy định chi tiết về khen thưởng và kỷ luật học sinh trong các cơ sở giáo dục.

Thông tư số phân loại mức độ vi phạm: Mức độ 1 (tác hại đến bản thân), Mức độ 2 (ảnh hưởng tiêu cực trong phạm vi nhóm, lớp), Mức độ 3 (ảnh hưởng tiêu cực trong phạm vi trường).

Về hệ thống hình thức kỷ luật, Thông tư số 19 phân chia hình thức kỷ luật theo cấp học: Đối với học sinh tiểu học chỉ còn 2 biện pháp là Nhắc nhở (áp dụng mức độ 1) và Yêu cầu xin lỗi (áp dụng khi tái phạm mức 1 sau nhắc nhở hoặc mức 2 trở lên). Đối với học sinh ngoài đối tượng tiểu học chỉ còn 3 biện pháp: Nhắc nhở (áp dụng mức độ 1), Phê bình (áp dụng khi tái phạm mức 1 sau nhắc nhở hoặc mức 2), Yêu cầu viết bản tự kiểm điểm (áp dụng khi tái phạm mức 1/2 sau các biện pháp trước đó, hoặc mức 3).

Theo Bộ GDĐT, Thông tư số 19 nghiêm cấm sử dụng biện pháp kỷ luật mang tính bạo lực, xúc phạm nhân phẩm, ảnh hưởng đến thể chất, tinh thần của học sinh và bổ sung các nguyên tắc tôn trọng, bao dung, không định kiến, bảo đảm quyền và lợi ích của học sinh.

Như vậy, hình thức kỷ luật nghiêm khắc như khiển trách trước Hội đồng kỷ luật, cảnh cáo trước toàn trường, đuổi học một tuần lễ, đuổi học 1 năm đã được loại bỏ và điều này đang gây nhiều tranh cãi trong dư luận.

Trước các ý kiến chưa đồng tình, ông Hoàng Đức Minh, Vụ trưởng Vụ Học sinh Sinh viên - Bộ GDĐT khẳng định, Thông tư mới của Bộ GDĐT nhấn mạnh “kỷ luật để giáo dục, không phải trừng phạt”. Điều này thể hiện tính nhân văn nhưng không giảm đi những biện pháp để học sinh cố gắng thực hiện trong học tập và rèn luyện.

Tại phiên họp Thường vụ Quốc hội sáng 23/9, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Xã hội Nguyễn Đắc Vinh nêu quan điểm, kỷ luật quá nhẹ với học sinh lệch chuẩn sẽ gây hệ lụy xấu cho xã hội, không đáp ứng yêu cầu giáo dục đạo đức.

Ông Nguyễn Đắc Vinh cho rằng, cùng với nguyên tắc bảo vệ, ứng xử phù hợp với học sinh, cần nghiên cứu cách xử lý, nhất là đối với trường hợp "lệch chuẩn lớn", bởi chỉ nhắc nhở hay kiểm điểm thì quá nhẹ.

Thông tư 19 chưa phù hợp với bối cảnh hiện nay

Trao đổi với PV báo Dân Việt, thầy Lê Xuân Trung, Phó hiệu trưởng phụ trách Trường THPT Lê Lợi, phường Hà Đông, Hà Nội cho biết: "Thực tế vẫn còn tình trạng học sinh xúc phạm thầy cô, bạn bè cả về thân thể lẫn danh dự. Vì vậy, quy định trong Thông tư 19 là nhân văn, nhưng chưa thực sự phù hợp trong bối cảnh hiện nay.

Hình thức đuổi học có thể loại bỏ nhưng cần đặt ở mức phê bình, khiển trách, cảnh cáo, đình chỉ học 3 ngày, 5 ngày... Bên cạnh các biện pháp giáo dục như cảm hóa, tuyên truyền, dành sự yêu thương thì thầy cô cần có hành lang, chế tài xử phạt để thực hiện. Nếu để xảy ra hành động đến mức cơ quan chức năng vào xem xét, xử lý thì sự việc đôi khi đã nặng quá rồi".

Theo thầy Trung, có 2 môi trường học sinh tiếp xúc nhiều nhất là gia đình và nhà trường nhưng hiện nay chưa có sự phối hợp hiệu quả. Một bộ phận gia đình đang cưng chiều con cái. Khi vụ việc xảy ra là nghe con và nghĩ con mình đúng. Cha mẹ không cởi lòng, lắng nghe đa chiều đã phản ứng. Bên cạnh đó, tâm lý của nhiều gia đình là trăm sự nhờ thầy cô nhưng thầy cô chỉ tiếp xúc với các con ở trường trong khi điều quan trọng là nền nếp của gia đình, tác động con trẻ từ bé.

2 khái niệm "biện pháp giáo dục" và "hình thức kỷ luật"

Một chuyên gia giáo dục ở TP.HCM cho rằng: "Chúng ta đang bị đánh tráo 2 khái niệm là "đẩy học sinh khỏi môi trường học đường" và "học sinh được bố trí học trong môi trường phù hợp". Vì trong môi trường học đường nói riêng và trong môi trường xã hội nói chung, để xây dựng một điều tốt rất cần một thời gian dài và nỗ lực. Nhưng để tạo nên một điều không tốt thì lại rất nhanh chóng và lây lan mạnh.

Ví dụ dễ thấy, khi đường đông tắc, chỉ cần một người phi xe lên vỉa hè lập tức hàng đoàn người sẽ đi theo. Trong một lớp học, ngày đầu tiên có 2 học sinh nói chuyện riêng, không bị xử phạt gì ngoài nhắc nhở thì hôm sau sẽ có 4 bạn và sau nữa sẽ có nhiều em nói chuyện. Những học sinh muốn học nghiêm túc sẽ không còn cơ hội để học tập nghiêm túc vì những bạn làm ồn trong lớp.

Lẽ ra chúng ta cần đưa học sinh ra khỏi lớp để duy trì trật tự, kỷ luật thì chúng ta khuyến khích cộng đồng sống chung và chấp nhận "lây nhiễm". Đặc biệt, ở lứa tuổi cấp 2, các bạn dễ dàng làm theo bản năng chứ khó làm theo sự ràng buộc nếu không bị xử phạt nghiêm khắc".

Thầy Trần Trung Hiếu, giáo viên Lịch sử, Trường THPT chuyên Phan Bội Châu, Nghệ An cho hay: "Quan điểm của cá nhân tôi, Thông tư 19 của Bộ GDĐT là một văn bản pháp quy có tác động đến tất cả các gia đình có con, em, cháu đang học ở trường phổ thông, từ tiểu học đến THCS đến THPT. Tuy nhiên, Thông tư này xa thực tiễn giáo dục và tước đoạt quyền được giáo dục học sinh của các nhà trường".

Theo thầy Hiếu, gia đình có pháp gia, nhà trường có kỷ cương, xã hội có pháp luật. Đó mới là một xã hội văn minh, an toàn, hạnh phúc.

Khi kỷ cương nhà trường bị xem nhẹ thì đó là cội nguồn của mọi bạo lực. Khi mức độ, hình thức kỷ luật học sinh sai phạm, thậm chí nếu sai phạm trầm trọng, vi phạm nhiều lần mà chỉ dừng lại hình thức "viết bản tự kiểm điểm" thì hệ lụy, hậu quả của sự buông lỏng kỷ cương đó là sẽ khó lường và không thể cân đong đo đếm.

Câu chuyện rất đau lòng về học sinh lớp 7 hành hung cô giáo chủ nhiệm ở 1 trường THCS Hà Nội là sự việc rất nghiêm trọng cảnh báo nhiều điều, gửi gắm nhiều thông điệp, trong đó có liên hệ, liên quan đến nội dung kỷ luật học sinh của Thông tư 19.

"Một nền giáo dục phát triển, trước tiên phải là một môi trường giáo dục an toàn mà tất cả giáo viên, học sinh, phụ huynh thấy an tâm vì được an toàn. Muốn có 1 nhà trường an toàn, hạnh phúc phải có kỷ cương, kỷ luật. Việc yêu cầu học sinh viết bản tự kiểm điểm là một biện pháp giáo dục trong nhà trường chứ không nên xem đó là một hình thức kỷ luật, chỉ là biện pháp mang tính nhắc nhở, giáo dục ý thức, giúp học sinh tự nhìn nhận và rút kinh nghiệm.

Với những học sinh cá biệt, thường xuyên vi phạm nội quy, kỷ luật của nhà trường, thậm chí vi phạm pháp luật của nhà nước, nhà trường đã nhắc nhở nhiều lần mà không sửa thì “bản tự kiểm điểm" chỉ là một mớ giấy lộn. Nội dung này của Thông tư 19 không phân biệt được sự khác nhau giữa 2 khái niệm "biện pháp giáo dục" và "hình thức kỷ luật". Nền giáo dục chúng ta phải giáo dục các học sinh hãy tôn trọng nội quy, kỷ luật của nhà trường trước khi các em trưởng thành để biết có ý thức tuân thủ pháp luật", thầy Hiếu nêu quan điểm.

×