Sáng 14/3, tại Bắc Ninh, nhóm công tác PPP về rau quả và Ban thư ký Đối tác phát triển nông nghiệp bền vững Việt Nam (PSAV), Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hội nghị hiện thực hóa kế hoạch mạng lưới đổi mới sáng tạo lương thực thực phẩm tại Việt Nam (FIH-V) năm 2025 và ngày hội thu hoạch khoai tây.

Trồng khoai tây ứng dụng công nghệ cao cho năng suất vượt trội

Trong tiết trời mưa phùn, ẩm ướt, gần 300 nông dân cùng các đại biểu đã trực tiếp tham quan mô hình liên kết sản xuất khoai tây bền vững, canh tác theo hướng giảm phát thải và ứng dụng công nghệ cao và tham gia ngày hội thu hoạch khoai tây tại Trung tâm học thuật PepsiCo, thị xã Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh.

Với quy mô 10 ha, đây là mô hình trồng khoai tây "kiểu mẫu" được áp dụng các giải pháp công nghệ cao và canh tác theo hướng giảm phát thải. Thay vì trồng khoai theo mô hình "cày nông, tưới xả tràn" truyền thống, Trung tâm học thuật PepsiCo đã hướng dẫn nông dân, hợp tác xã triển khai hàng loạt các giải pháp mới trong canh tác khoai tây.

Cụ thể như: Giải pháp đảm bảo sức khỏe đất; bộ giải pháp quản lý sâu bệnh toàn diện; hệ thống tưới chính xác, kỹ thuật bón phân qua hệ thống châm phân; máy quan trắc thời tiết kết nối phần mềm trực tiếp tới điện thoại thông minh; sử dụng máy bay không người lái (drone) để theo dõi quá trình từ gieo trồng đến thu hoạch và phun thuốc phòng trừ sâu bệnh…

Nhờ áp dụng mô hình sản xuất mới này, người dân nơi đây không chỉ giảm bớt công sức lao động, chăm sóc mà còn làm tăng năng suất, chất lượng và đảm bảo sản phẩm khoai tây khi thu hoạch không còn tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, đáp ứng nhu cầu chế biến, tiêu dùng của người dân, doanh nghiệp trong nước cũng như xuất khẩu.

Trao đổi với phóng viên Dân Việt, ông Doãn Thế Ánh ở Khu phố Yên Lâm, phường Bằng An, thị xã Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh cho biết, mô hình trồng khoai tây áp dụng công nghệ cao và cơ giới hoá cho hiệu quả rất cao, vượt trội hẳn so với việc bà con nông dân đang cang tác theo lối truyền thống.

"Bình thường trồng khoai tây theo cách truyền thống chỉ đạt 15-18 tấn/ha, năm nay tôi áp dụng công nghệ cao vào trồng năng suất khoai tây năng lên tới 36 tấn, có vùng đạt 40 tấn/ha" - ông Ánh nói và cho biết chi phí đầu tư trồng 1ha khoai tây áp dụng công nghệ cao vào khoảng 200 triệu đồng. 

Theo ông Ánh, dù mức đầu tư ban đầu cao, nhưng đổi lại người dân tiết kiệm được chi phí về nước, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trong khi năng suất khoai tây lại tăng vượt trội. Nhờ đó, hiệu quả từ mô hình trồng khoai tây áp dụng công nghệ cao này rát cao, trừ chi phí đi thì lợi nhuận tăng 30-40%.

Ông Nguyễn Thanh Tuấn - Giám đốc Đối ngoại và Phát triển bền vững Công ty Syngenta Việt Nam đánh giá, mô hình dự án sản xuất khoai tây bền vững không chỉ dừng lại ở việc nâng cao sản lượng, mà quan trọng hơn là giúp nông dân canh tác hiệu quả hơn với ít tài nguyên hơn, đồng thời giảm thiểu tác động đến môi trường.

Nhóm công tác PPP về rau quả và Ban thư ký Đối tác phát triển nông nghiệp bền vững Việt Nam (PSAV), Bộ Nông nghiệp và Môi trường thông tin, từ năm 2019, dự án sản xuất khoai tây bền vững do PepsiCo, Syngenta và các đối tác Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Yara, Netafim_Khang Thịnh, Novacid, Mimosatek, Viettransco, Đức Minh, USAID-Resonance - dự án GDA và Dự án She Feeds The World (SFtW) của tổ chức CAREVN triển khai tại Tây Nguyên đã mang lại những kết quả vượt trội. 

Từ 400ha diện tích ban đầu, sau 5 năm - năm 2024 đã đạt gần 1.700 ha, năng suất trung bình đạt 30-34 tấn/ha, cao hơn nhiều so với phương pháp canh tác truyền thống. Thành công này là tiền đề để nhóm đối tác mở rộng mô hình ra các tỉnh phía Bắc từ vụ Đông Xuân 2024-2025, với tổng diện tích 320ha.

Kết quả, chỉ sau mùa vụ đầu tiên, năng suất khoai thu hoạch trung bình đạt 23-26 tấn/ha, cao hơn 8 tấn/ha so với các vụ trước. Chi phí sản xuất cũng giảm nhờ áp dụng hệ thống tưới nước chính xác tiết kiệm được 3.170 m² nước/ha, bộ giải pháp quản lý sâu bệnh giúp giảm 2 lần phun thuốc/vụ và sử dụng drone giảm hơn 10 lần lượng nước pha thuốc bảo vệ thực vật.

Trước đó, mô hình thí điểm vụ Đông Xuân 2023-2024 ở tỉnh Thanh Hóa và Hải Dương cũng đạt kết quả nổi bật, năng suất cao nhất là 35 tấn/ha.

Hợp tác công - tư xây dựng chuỗi giá trị khoai tây bền vững

Hiện nay, sản lượng khoai tây sản xuất tại Việt Nam chỉ đáp ứng được 30-40% nhu cầu khoai tây trong nước, phần lớn vẫn phải nhập khẩu từ Úc, Mỹ, Đức, Hà Lan, Trung Quốc. Năm 2023, Việt Nam đứng đầu về nhập khẩu khoai tây tươi trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, trị giá hơn 134 triệu đô la Mỹ. 

Ông Nguyễn Việt Hà - Tổng Giám đốc Công ty Thực phẩm PepsiCo Việt Nam cho biết, trong quý III/2025, nhà máy chế biến của công ty với vốn đầu tư 90 triệu USD sẽ đi vào hoạt động. Vì thế, công ty muốn tự chủ nguồn khoai tây ở trong nước để đáp ứng nhu cầu cho chế biến và hướng tới xuất khẩu.

Tổng Giám đốc Công ty Thực phẩm PepsiCo Việt Nam Nguyễn Việt Hà mong muốn sẽ cùng với nông dân, hợp tác xã hợp tác xây dựng, hình thành vùng nguyên liệu khoai tây ở miền Bắc. Phía công ty cam kết sẽ bao tiêu toàn bộ sản phẩm và phối hợp cùng các đối tác cung ứng giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thậm chí là phối kết hợp với ngân hàng để cung cấp tài chính nhằm hỗ trợ tối đa cho nông dân, hợp tác xã tham gia mô hình.

Theo ông Hà, Chiến lược Pep+ của PepsiCo hướng đến thực hiện mục tiêu phát triển nông nghiệp tái tạo trên 7 triệu ha đất, cải thiện sinh kế cho 250.000 người trong chuỗi sản xuất nông nghiệp đến năm 2030, đồng thời giảm phát thải khí nhà kính trong sản xuất nông nghiệp.

Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), Giám đốc Ban Thư ký PSAV bày tỏ ấn tượng với mô hình liên kết sản xuất - tiêu thụ khoai tây bền vững không chỉ giúp năng suất khoai tây tăng cao gấp 3 lần so với phương thức truyền thống mà còn giúp nâng cao thu nhập cho nông dân lên gần 3 lần.

Đánh giá cao hiệu quả của mô hình, ông Lê Quốc Thanh - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho biết, trong thời gian tới đơn vị sẽ phối hợp cùng các đối tác tích hợp những gói kỹ thuật canh tác khoai tây bền vững thành bộ tài liệu hướng dẫn, hướng đến mở rộng mô hình, ứng dụng công nghệ tiên tiến và tạo ra giá trị bền vững cho ngành khoai tây Việt Nam.

×