Tự hào nông dân Việt Nam: Từ hộ nghèo rớt mồng tơi vươn lên thành tỷ phú Điện Biên

Hộ nghèo rớt mồng tơi với khát vọng, ý chí làm giàu nơi núi rừng Điện Biên

Bản Nậm Chim 1, xã Si Pa Phìn, tỉnh Điện Biên (địa bàn huyện Nậm Pồ trước đây) nằm nép mình bên sườn núi, nơi những nếp nhà trình tường của đồng bào Mông quây quần bên nhau như vòng tay giữ ấm giữa đại ngàn.

Nơi ấy, cuộc sống từng rất khó khăn. Gia đình anh Vàng A Là cũng không ngoại lệ, quanh năm chỉ biết đến nương rẫy, mùa được mùa mất, bữa no bữa đói bám riết.

Có những năm, cả bản gần như chẳng có nổi một hộ khá giả. “Đói nghèo như cái bóng theo mình từ bé đến lớn,” anh Là chậm rãi kể.

Chỉ tay lên đỉnh núi xa tít, anh Là cho biết đấy là trang trại chăn nuôi gia súc, trồng rừng của gia đình mình. “Đi lên đấy á, bây giờ không đi được đâu. Mưa rừng thế này, không đi xe máy được, đi bộ mất nửa ngày mới đến nơi” anh Là tâm sự.

Đúng như lời anh Là nói, sau vài lần lỡ hẹn vì thời tiết, cuối cùng chúng tôi cũng được mục sở thị trang trại “vạn người mê” của anh Là.

Vượt qua quãng đường dốc dài trên chiếc xe máy cà tàng, sau gần 2 giờ chúng tôi cũng đến được trang trại của anh Là.

Mô hình kinh tế trang trại tổng hợp gồm chăn nuôi gia súc và trồng rừng đã đem lại cho gia đình anh Vàng A Là doanh thu hơn 500 triệu đồng/năm. Ảnh Vinh Duy.

Vừa gọi dê về cho ăn muối, anh Là tâm sự: “Tôi vẫn ấp ủ một giấc mơ thoát nghèo và làm giàu ngay trên mảnh đất cha ông để lại. Tôi tin, đất không phụ người, rừng không quay lưng với người chăm chỉ. Nơi mình sống đầy cỏ, có đồi, có suối, tại sao lại không nuôi trâu, bò, dê, ngựa? Mình cứ làm đi, làm thật chắc, kiểu gì cũng ra kết quả”..

Anh Là bắt đầu kể lại câu chuyện làm giàu của mình mà ai cũng nghĩ đơn giản: “Năm 2015, tôi mạnh dạn vay 30 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Nậm Pồ (cũ). Một khoản tiền không lớn với nhiều người, nhưng với tôi và bà con trong bản, đó là cả gia tài”.

Có vốn trong tay, anh là bắt đầu thực hiện ước mơ mơ làm giàu. Ban đầu anh mua 2 con trâu và 3 con bò giống để bắt đầu chăn nuôi.

Sau khi con trâu, con bò xuống giá, anh Vàng A Là đã chuyển dần sang nuôi dê, nuôi ngựa cho hiệu quả kinh tế cao hơn. Bên cạnh đó, anh vẫn duy trì một số lượng trâu, bò nhất định. Ảnh Vinh Duy.

Anh Là kể, khi dắt đàn gia súc về, có người còn bảo anh liều, sợ rằng “trâu bò chết thì nợ ngân hàng ai trả”.

Nhưng với anh, lo lắng không bằng hành động. Anh làm chuồng cẩn thận, ngày ngày dắt trâu bò ra bãi cỏ, tối đến lại ngồi đếm từng đồng tiết kiệm. Không có ai hướng dẫn, anh tự mày mò, học hỏi từ người đi trước, từ cán bộ thú y xã, từ những chuyến xuống chợ huyện.

Ban đầu còn vụng về, nhưng dần dần anh đã biết cách phòng bệnh, chọn giống tốt, vỗ béo gia súc để bán được giá cao. Mỗi con trâu, bò với anh không chỉ là tài sản, mà là niềm hy vọng, là từng bước đi vững chắc trên con đường thoát nghèo.

Dám nghĩ, dám làm, dám thay đổi, cơ ngơi tiền tỷ

Đến giai đoạn 2021–2023, khi giá trâu bò trên thị trường tụt dốc, nhiều hộ chăn nuôi khốn đốn vì thua lỗ.

Nhưng anh Là không hoang mang. Anh bình tĩnh bán dần trâu bò đực, chỉ giữ lại những con cái để sinh sản.

Với số tiền thu được, anh không tiêu xài mà đầu tư thêm nuôi dê và nuôi ngựa. Đây là hai loại gia súc vốn dễ nuôi, phù hợp với điều kiện đồi núi ở Nậm Chim mà lại dễ bán và được giá.

“Con trâu, con bò to xác nhưng bán không được giá, lại khó vận chuyển. Còn dê và ngựa nhỏ hơn, dễ chăm, dễ bán. Ở vùng cao này, nuôi con gì cũng phải tính lâu dài,” anh Là phân tích với cái nhìn của một người đã hiểu đất, hiểu con.

Anh Là chọn mô hình chăn thả bán tự nhiên, tận dụng diện tích đồi rừng sẵn có, kết hợp chăm sóc kỹ thuật cao, tiêm phòng định kỳ. Vật nuôi của anh khỏe mạnh, phát triển tốt, ít dịch bệnh. Dần dần, đàn gia súc lớn lên, nhân giống đều đặn, tạo nên một trại chăn nuôi rộng lớn giữa núi rừng.

Đến nay, sau gần 10 năm bền bỉ, cơ ngơi tiền tỷ của gia đình Vàng A Là đã khiến nhiều người phải ngạc nhiên: gần 100 con ngựa, đàn dê sinh sản lúc nào cũng có trên 100 con cùng với số trâu, bò sinh sản gần 100 con đã đem về thu nhập rất lớn cho anh và gia đình.

Không chỉ chăn nuôi gia súc, anh Là còn nhận thấy vùng đất khô cằn trên vùng thảo nguyên Si Pa Phìn này rất phù hợp với các loại cây trồng dài ngày. Sau nhiều lần đi thăm quan, học hỏi, anh Là quyết định đầu tư trồng các loại cây công nghiệp dài ngày như quế, vối thuốc, thông…

Không chỉ chăn nuôi gia súc, anh Là còn trồng rừng kinh tế, các giống cây lâm nghiệp như cây thông, cây vối thuốc, cây quế... chuẩn bị cho thu hoạch. Chỉ vài năm nữa thôi, doanh thu từ mô hình kinh tế trang trại chăn nuôi gia súc, trồng rừng của gia đình anh lên đến hàng tỷ đồng/năm. Ảnh Vinh Duy.

“Lúc đầu mới trồng quế, người dân trong xã bảo tôi là thằng khùng. Quế chỉ trồng ở những nơi có điều kiện khí hậu tốt, độ ẩm cao… trồng trên đất này chỉ có mất trắng” anh Là tâm sự.

Nhưng do nắm được kỹ thuật, anh Là quyết định đầu tư hàng tỷ đồng để trồng cây quế, thông, vối thuốc… Ngắm nhìn hơn 20ha quế 3 năm tuổi của anh Là xanh ngút tầm mắt, mới thấu hiểu được những vất vả của anh khi làm xanh lại vùng đất vốn nổi tiếng là khô cằn.

“Chỉ 3 năm nữa thôi diện tích quế trồng năm 2022 của tôi sẽ bắt đầu cho thu hoạch. Tính nhanh cũng thu được trên 2 tỷ đồng mỗi năm” anh Là chia sẻ thêm.

Thành quả hôm nay của anh Là chính là công sức của những ngày mưa đội nón ra thả trâu, những đêm bấm đèn pin đi kiểm tra chuồng trại giữa mùa đông lạnh buốt. Không chỉ dừng lại ở con số, mỗi năm mô hình của anh mang lại thu nhập ổn định từ trên 500 triệu đồng, giúp gia đình anh vươn lên thành hộ giầu trong bản, điều mà trước đây anh chỉ dám mơ.

Với gần 100 con ngựa sinh sản, mô hình này đem lại thu nhập rất lớn cho gia đình anh Vàng A Là-vốn xưa kia là hộ nghèo rớt mồng tơi trong vùng. Ảnh Vinh Duy

Dù thành công, anh Vàng A Là vẫn giữ cho mình nét chân chất, khiêm nhường vốn có. Trong bản, ai hỏi về kỹ thuật nuôi dê, chọn giống trâu, cách làm chuồng trại... anh đều chia sẻ tận tình. Anh bảo, mình từng khó khăn nên hiểu bà con cần gì, sợ gì.

“Làm được thì phải giúp người khác làm theo. Cả bản mình cùng khá lên mới vui,” anh cười hiền. Nhờ tinh thần ấy, ngày càng nhiều hộ trong bản học theo mô hình của anh. Có người nuôi dê, có người đầu tư nuôi bò sinh sản. Không ít gia đình trước kia nghèo, nay đã có của ăn của để, con cái được đến trường đầy đủ.

Anh Là không nghĩ việc mình làm sẽ được ai đó để ý. Nhưng chính sự nỗ lực thầm lặng, bền bỉ suốt gần một thập kỷ đã khiến anh trở thành tấm gương tiêu biểu của xã Si Pa Phìn.

Ông Vàng A Kỷ, Phó Bí thư Thường trực xã Si Pa Phìn, tỉnh Điện Biên (địa bàn huyện Nậm Pồ trước đây) khẳng định: “Mô hình chăn nuôi của anh Vàng A Là là một hướng đi hiệu quả, có tính bền vững cao. Anh ấy là người dám nghĩ, dám làm, rất tích cực trong xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế tại địa phương.”

Và rồi, phần thưởng cao quý nhất đã đến, năm 2025, anh Vàng A Là được bình chọn và tôn vinh danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc 2025". Danh hiệu ấy không chỉ là niềm tự hào của riêng anh, mà còn là niềm vinh dự chung cho bản Nậm Chim 1, cho đồng bào Mông nơi vùng cao của xã Si Pa Phìn.

Dù đã đạt được thành công, anh Là không hề ngủ quên trên chiến thắng. Anh vẫn đang tiếp tục cải tạo đồng cỏ, tìm hiểu thêm các giống vật nuôi mới, mong muốn một ngày được tiếp cận kỹ thuật hiện đại hơn để nâng tầm mô hình chăn nuôi của mình.

×