Vàng ngày càng rủi ro, có người dân mất hàng trăm triệu đồng trong vài ngày

Góp ý tại thảo luận ở tổ Quốc hội sáng nay 23/5, Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị) phân tích về xu hướng tăng giá của vàng và tác động đối với lạm phát, bất ổn kinh tế.

Ông Đồng dẫn báo cáo của Chính phủ cho biết, từ đầu năm đến nay giá vàng đã tăng gần 30% và lập đỉnh 28 lần, chạm mốc 3.500USD/ounce ngày 23/4/2025.

Ngân hàng JPMorgan dự báo, đà tăng giá vàng vẫn tiếp tục và có thể đạt mốc 4.000 USD/ounce, vượt xa các dự báo trước đó.

Cảnh báo về "xì hơi" bong bóng giá vàng

“Báo chí từng thông tin có người lỗ hàng trăm triệu đồng chỉ trong vài ngày do biến động khó lường của giá vàng. Giá vàng tăng mạnh tạo ra tác động sâu rộng, không chỉ trong lĩnh vực tài chính mà còn ảnh hưởng đến đời sống của từng người dân”, Đại biểu Đồng nói.

Theo ông này, những tác động tiêu cực của giá vàng không thể bỏ qua. Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, trong năm 2024, giá vàng tăng khoảng 13,78%, trong khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 3,2%. Đây là sự liên kết của giá vàng với hàng hóa tiêu dùng.

Vị đại biểu này cho rằng, vàng tăng sẽ dẫn đến áp lực lạm phát lớn. “Khi hàng hóa tiêu dùng đắt đỏ, sẽ dẫn đến chi phí sản xuất và phân phối tăng theo. Điều này sẽ gây suy giảm sức mua của người dân, đặc biệt là đối với các nhóm thu nhập thấp, đồng thời làm gia tăng chi phí sinh hoạt cho đại bộ phận người dân.

Theo ông Đồng, Ngân hàng Nhà nước cảnh báo nếu giá vàng tiếp tục tăng mạnh, chúng ta có thể phải đối mặt với một đợt lạm phát phi mã, khiến giá hàng hóa thiết yếu như thực phẩm, xăng dầu và vật liệu xây dựng đẩy giá lên cao, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe nền kinh tế.

“Không thể chỉ nhìn nhận vàng như một tài sản đầu tư truyền thống. Vàng còn là thước đo sức khỏe kinh tế toàn cầu, ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế quốc gia. Chính vì vậy, Việt Nam cần chủ động xây dựng một chiến lược dài hạn để ổn định nền kinh tế, tránh bị cuốn vào những cơn sóng đầu cơ vàng, và bảo đảm sự phát triển bền vững của đất nước”, Ông Hà Sỹ Đồng đề nghị.

Theo ông này Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước cần phải điều hành vàng rõ ràng, giảm thiểu biến động và đồng thời thúc đẩy đầu tư vào sản xuất thay vì vào các tài sản dễ biến động.

"Tấm khiên" nào chặn hàng giả, hàng nhập giá rẻ mặc sức hoành hành?

Liên quan đến những tác động sâu rộng, tiêu cực tới nền kinh tế, đời sống người dân, tại phiên thảo luận Đại biểu Trần Quốc Tuấn (Đoàn Trà Vinh) nêu bật tình trạng hàng giả, hàng nhái.

Ông Tuấn cho biết, với thị trường tiềm năng và đang bùng nổ, thương mại điện tử thay đổi cấu trúc kinh doanh, tập quán phân phối và tiêu dùng, đòi hỏi phải có quản lý hiện đại, từ sớm, từ xa, hiệu quả để bảo vệ người tiêu dùng, doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Theo báo cáo của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số - Bộ Công Thương, năm 2024 doanh thu TMĐT tại Việt Nam đã vượt mốc 20,5 tỷ USD tăng hơn 25% so với năm 2023.

Có gần 70% người tiêu dùng đô thị mua hàng online ít nhất 1 lần/tháng. Dự báo đến năm 2030, nếu được quản lý và đầu tư bài bản, thị trường TMĐT Việt Nam có thể đạt quy mô từ 50–60 tỷ USD, trở thành 01 trong 10 thị trường thương mại điện tử lớn nhất thế giới. 

Tuy nhiên, hiện nay đang diễn ra một thực trạng đáng báo động đó là, tỷ lệ vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng nhái trên các sàn TMĐT vẫn ở mức cao, đặc biệt trong các ngành hàng như thời trang, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng.

Theo đại biểu, khi TMĐT phát triển nhanh nhưng công tác quản lý chưa theo kịp đã xuất hiện nhiều hàng trôi nổi, làm giả thương hiệu nội địa, gây mất niềm tin người tiêu dùng. Có nhiều doanh nghiệp bức xúc kêu rằng, họ liên tục bị làm giả thương hiệu và sản phẩm trên sán TMĐT Shopee, Tiktok Shop.

Theo số liệu của Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin - Bộ Công Thương, năm 2024 vừa qua lượng khách hàng mua trực tiếp tại các cửa hàng bán lẻ truyền thống giảm hơn 30% tại các đô thị lớn. Còn các chợ truyền thống, tiệm tạp hóa nhỏ… dần mất khách vì không có chương trình khuyến mãi linh hoạt như TMĐT.

Về hệ quả, theo đại biểu này, hàng giá rẻ trên sàn thương mại điện tử gây ra hệ lụy lớn cho doanh nghiệp, nhất là các cơ sở nhỏ và vừa, rất khó cạnh tranh vì vừa phải gánh chiết khấu, vừa phải cạnh tranh với hàng giả bán rẻ hơn từ 40–50%.

Tại TP.HCM, nhiều tiểu thương bán quần áo tại các chợ đầu mối (An Đông, Tân Bình…) ước lượng doanh số giảm khoảng 70–80% so với trước dịch COVID-19, vì khách sỉ từ các tỉnh “gần như mất hẳn” do người mua dần chuyển sang mua online. 

Tại Hà Nội, các chợ truyền thống đang rất ế ẩm. Một tiểu thương cho biết hiện mỗi ngày chỉ bán lẻ được khoảng 4–10 sản phẩm,…. Nguyên nhân là có tiểu thương Trung Quốc bán giá rẻ, lại có nhiều kho xưởng livestream bán trực tiếp với giá thấp, khiến “kinh doanh ngày càng khó khăn”.

Ở chợ Đồng Xuân, Ban quản lý cũng xác nhận “cạnh tranh từ các sàn TMĐT rất gay gắt”, nhất là mặt hàng thời trang. Từ đầu năm đã có khoảng 600 lượt tiểu thương xin tạm nghỉ mỗi tháng vì ế ẩm.

Còn đối với người tiêu dùng khi mua phải hàng nhái, không được bảo vệ quyền lợi đầy đủ, dẫn đến tâm lý nghi ngờ, dè dặt với mua sắm online. Do vậy, nếu không siết chặt quản lý, thì môi trường TMĐT sẽ mất dần tính minh bạch, bền vững và sẽ ảnh hưởng rất lớn đến ngành sản xuất trong nước.

Ông Tuấn kiến nghị, Chính phủ chỉ đạo ban hành quy định với các nội dung chặt chẻ hơn “bắt buộc các sàn TMĐT phải xác thực danh tính người bán” bằng mã số thuế, CCCD và chịu trách nhiệm liên đới nếu để hàng giả tồn tại quá 24h sau khi có cảnh báo.

Hoặc có hình thức xử lý mức phạt cao đối với các sàn TMĐT cố tình cho tồn tại các gian hàng có hàng hoá vi phạm, nhưng gian hàng đó vẫn tồn tại bằng võ bọc mới, với số lượt bán loại hàng hoá đó vẫn duy trì.

Đồng thời, phải tăng cường thanh tra, kiểm tra chuyên đề, đặc biệt tại các nhóm ngành có nguy cơ làm giả cao.

Về ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo - AI, đại biểu đề xuất, Chính phủ chỉ đạo triển khai quy định về “Ứng dụng AI để phát hiện dấu hiệu bất thường” về giá, hình ảnh, mô tả sản phẩm. Áp dụng mã QR truy xuất nguồn gốc trên toàn hệ thống, nhất là với sản phẩm nông nghiệp, thực phẩm, thực phẩm chức năng, hàng tiêu dùng nhanh.

Theo ông Tuấn, sàn TMĐT Shopee Singapore, từ năm 2023 đã áp dụng hệ thống AI quét ảnh, tên sản phẩm, từ khóa mô tả….. việc ứng dụng này đã giảm hơn 40% đơn khiếu nại hàng giả, xử lý vi phạm trong vòng 12 giờ.

Hoặc sàn TMĐT Alibaba (Trung Quốc) đã dùng công nghệ AI quét 2 tỷ dữ liệu/ngày để khóa shop có dấu hiệu bất thường, việc ứng dụng công nghệ này đã giúp phát hiện và chặn 96% hàng giả trước khi lên sàn.

Hay một ví dụ khác, sàn TMĐT Amazon (Hoa Kỳ), họ đã kết hợp công nghệ AI với mã định danh kỹ thuật số, giúp thu hồi hơn 6 triệu sản phẩm vi phạm trong năm 2023.

Từ những mô hình úng dụng công nghệ này cho thấy, công nghệ AI có khả năng hỗ trợ cơ quan quản lý và doanh nghiệp phát hiện, loại trừ hàng giả rất hiệu quả nếu được triển khai đúng cách.

×