Bình luận
0
Sẽ nhiều người ngạc nhiên nếu so sánh Tương Dực với Thánh Tông Thuần Hoàng đế. Như chúng ta biết, Lê Thánh Tông là vị vua vĩ đại hàng đầu nước ta với thành tích võ công văn trị đều khiến cả nước thái bình thịnh trị, lân bang nể sợ trong suốt thời gian dài. Trong khi đó, Lê Tương Dực lại bị coi là một hôn quân và khiến nhà Hậu Lê sụp đổ. Có thể coi, Lê Tương Dực là vua Lê có thực quyền cuối cùng vì dù sau này các vua thời Lê Trung Hưng có ngồi trên ngai vàng thì cũng chỉ là hư danh chứ quyền lực đã nằm trong tay chúa Trịnh.
Như vậy xét ra thì Lê Thánh Tông là vị vua sáng bậc nhất nhà hậu Lê còn Lê Tương Dực lại là vị vua tối nhất nhà Hậu Lê. Nhưng phân tích các sự kiện thì xuất phát điểm của Lê Thánh Tông và Lê Tương Dực khá giống nhau. Thậm chí, Lê Tương Dực khi mới giành ngôi đã coi ông nội Lê Thánh Tông như tấm gương để noi theo.
Vua Lê Thánh Tông rất coi trọng việc giáo dục.
Trước hết cả Lê Thánh Tông và Lê Tương Dực đều không phải người được tiên quân chỉ định lên làm vua. Lê Tương Dực thì như chúng ta đã biết không phải người được chọn kế nhiệm mà chỉ được phong chức Giản Tu Công. Cha của Lê Tương Dực là Lê Tân, con thứ 5 của Lê Thánh Tông và được phong là Kiến Vương. Người được nối tập phong vương của Lê Tân là con trưởng của Lê Tân tức Cẩm Giàng vương Lê Sùng. Còn Lê Tương Dực chỉ là con thứ 2 của Lê Tân nên tuy là cháu nội của Lê Thánh Tông nhưng cũng chỉ được phong chức Công mà thôi. Vì Lê Uy mục bạo ngược nên lên Lê Tương Dực mấy dấy binh mà giành được ngôi vua.
Còn Lê Thánh Tông chỉ là con thứ 4 của Lê Thái Tông. Nhưng do người anh Lê Nhân Tông khi đang ở ngôi vua thì bị người anh khác là Lê Nghi Dân sát hại nên các quan đón Lê Thánh Tông lên ngôi. Sự việc này có thể tóm tắt như sau:
Ngày 3 tháng 10 âm lịch năm 1459, con trưởng của Lê Thái Tông là Lê Nghi Dân vốn là thái tử đã bị phế thành Lạng Sơn vương đang đêm bắc thang lên tường thành, rồi chia làm ba đường lẻn vào cung cấm làm binh biến. Vua Lê Nhân Tông (con thứ 3 của Lê Thái Tông) và Hoàng thái hậu Nguyễn Thị Anh bị giết, Lê Nghi Dân lên ngôi hoàng đế. Để vỗ về nhân tâm, Lê Nghi Dân phong Bình Nguyên vương Tư Thành (con thứ 4 của Thái Tông) làm Gia vương.
Vua Lê Nghi Dân lên ngôi, tin dùng các nịnh thần, sát hại bề tôi cũ và thay đổi pháp chế, cho nên không được lòng dân và các đại thần văn võ. Một nhóm các trọng thần là Lê Ê, Lê Thụ, Đỗ Bí, Lê Ngang muốn binh biến lật đổ Lê Nghi Dân nhưng việc bị bại lộ, tất cả đều bị giết.
Sau đó, các huân hựu đại thần gồm Thái phó Á quận hầu Nguyễn Xí, Đinh Liệt, Nhập nội kiểm hiệu Á thượng hầu Lê Lăng, Tư mã tham dự triều chính Đình thượng hầu Lê Niệm, Tổng tri ngự tiền hậu quân Á hầu Lê Nhân Thuận, Tổng tri ngự tiền trung quân Quan nội hầu Lê Nhân Khoái, Tổng tri ngự tiền thiện trạo doanh quân Quan phục hầu Trịnh Văn Sái, Thiêm tri Bắc đạo quân dân bạ tịch Trịnh Đạc, Điện tiền ty đô chỉ huy Nguyễn Đức Trung, Thiết đột tả quân đại đội trưởng Nguyễn Yên, Nhập nội đại hành khiển Lê Vĩnh Trường,... cùng bàn với nhau làm binh biến, lật đổ Lê Nghi Dân.
Ban đầu họ định lập người con thứ 2 của Thái Tông là Lê Khắc Xương lên ngôi nhưng Khắc Xương thấy loạn lạc, 2 người anh cùng cha khác mẹ của mình đều bị giết nên từ chối. Ngày 7 tháng 6 Canh Thìn (1460), Lê Lăng cùng triều thần đến đón Cung vương Lê Khắc Xương tôn lập hoàng đế, nhưng Lê Khắc Xương đã một mực từ chối. Nhờ vậy, triều thần mới tôn lập Gia vương Lê Tư Thành (con thứ 4 của Thái Tông) lên ngôi tức Lê Thánh Tông.
Như vậy nếu xem ra thì cách Tương Dực lên ngôi còn oai phong hơn cả Lê Thánh Tông. Dù sao, Tương Dực cũng tự mình cầm đầu quân binh để đánh Lê Uy Mục còn Lê Thánh Tông là lên ngôi theo tình huống mà lại là “tình huống dự bị” khi tình huống chính thức là Lê Khắc Xương từ chối nối ngôi. Hơn nữa, Lê Thánh Tông lúc nhận ngôi đã 18 tuổi, đủ trưởng thành còn lúc Tương Dực vượt ngục dấy binh thì mới 14 tuổi thì đủ thấy lá gan lớn cỡ nào.
Tuy là lên ngôi theo tình huống nhưng Lê Thánh Tông đã trở thành một vị thánh quân với niên hiệu Hồng Đức đáng gọi là sáng chói trong lịch sử. Thực ra thời kỳ đầu lên ngôi, Lê Thánh Tông chọn niên hiệu Quang Thuận suốt gần 10 năm (1460-1469) với ý nghĩa mình lên ngôi rất thuận và sáng. Gần 30 năm sau, triều đại Lê Thánh Tông gắn liền với niên hiệu Hồng Đức (1470 - 1497) nhằm tỏ ý Đức của Thánh Tông soi sáng muôn nơi như mặt trời.
Lê Tương Dực khi lên ngôi, quý vị độc giả có biết ông chọn niên hiệu gì không? Đó là Hồng Thuận. Hồng Thuận có gì đặc biệt? Một mặt nó thể hiện sự đồng thuận của nhân dân giống như đón nắng mặt trời còn mặt khác là sự kết hợp giữa Quang Thuận và Hồng Đức. Tương Dực đế đã chọn niên hiệu Hồng Thuận để vừa tỏ ý mình lên ngôi được người dân đồng thuận mà lại vừa nối theo cái chí của ông nội Thánh Tông. Về sau, có giai thoại nhà Thanh lúc suy cũng tính đặt niên hiệu là Khang Càn để hưởng cái lộc thời Khang Hy - Càn Long nhưng rồi không dùng vì sợ vậy thì người trong nước lại bàn chuyện sao không nhắc gì Ung Chính.
Chưa hết, Lê Thánh Tông tự xung làm Thiên Nam động chủ. Cái tên xưng này cũng rất hay vì nó tỏ ý Lê Thánh Tông là người làm chủ trời nam, ngang hàng với triều đình phương Bắc chứ chẳng chịu nhún nhường. Còn cháu nội của ông là Lê Tương Dực xưng là Nhân Hải động chủ để tỏ ý mình được lòng người bao la như biển.
Trong những năm tháng Lê Thánh Tông cai trị thì giáo dục là một điểm sáng và bản thân Lê Tương Dực những năm đầu lên ngôi cũng rất chú ý đến vực dậy nền giáo dục. Năm 1511, ông tổ chức kỳ thi Hội, đến kỳ thi Đình thì ông đích thân ra đề văn hỏi về đạo trị quốc. Ông cho trùng tu Quốc Tử Giám, dựng lại bia tiến sĩ tỏ rõ sự khuyến khích hiền tài. Ngay cả các học sĩ khi ấy cũng nhìn Tương Dực có dáng dấp của Thánh Tông. Chúng ta có thể thấy điều này qua bài ký mà Đông các đại học sĩ Đỗ Nhạc đã soạn ở Quốc Tử giám ca ngợi công đức của Tương Dực Đế như sau:
“Hoàng đế thông minh xứng đáng bậc chí tôn, sáng suốt làm gương cả nước, khôi phục quy mô xây dựng cơ nghiệp của Thái Tổ Cao Hoàng, mở rộng nền móng văn giáo thịnh trị của Thánh Tông Thuần Hoàng. Sáng vầng sao Khuê, ngang trời dọc đất thì có tập Bảo thiên thanh hạ; mở gương trị giáo mẫu mực xưa nay thì có tập Quang thiên thanh hạ. Thánh học ngày càng cao minh, thánh đức ngày càng thuần tuý. Hơn nữa, đến nhà Thái Học hỏi về đạo trị nước, ra nơi điện đình thi chọn bọn học trò, then máy cổ võ lại càng chu đáo lắm. Đã sai quan chọn bọn học trò, then máy cổ võ lại càng chu đáo lắm. Đã sai quan trùng tu Quốc tử giám và làm mới nhà bia, lại nghĩ tới hai khoa Ất Sửu, Mậu Thìn chưa có dựng bia, liền sai quan khắc bia soạn ký để dựng lên. Như vậy có thể thấy được cái ý tôn sùng đạo học, khuyến khích hiền tài sâu sắc dường nào!”
Đương nhiên Đỗ Nhạc phải nhắc đến người lập cơ nghiệp là Thái Tổ Lê Lợi nhưng sao không nhắc thêm về Thái Tông, Nhân Tông hay cả Túc Tông, Hiến Tông cũng là vua sáng sau này mà chỉ nhắc mỗi Thánh Tông? Đó là bởi Tương Dực có cái chí và suy nghĩ ban đầu như Thánh Tông. Chỉ tiếc là sau này Tương Dực lại ham hưởng lạc, lạm dụng sức dân, nhất là trong việc xây dựng những công trình xa hoa để đến nỗi mất nước và không thể trở thành Lê Thánh Tông. Đáng tiếc lắm thay.
SEA Games 33 khép lại theo kịch bản không ai ngờ với bóng đá Thái Lan, khi “Voi chiến” mất trắng cả 4 HCV bóng đá. Truyền thông xứ Chùa Vàng lập tức dậy sóng, chỉ trích thẳng thắn FAT và Madam Pang.
Chia sẻ
Chiều ngày 20/12, Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia (NDA), Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam chính thức ra mắt nền tảng Visit Vietnam. Đây không chỉ là một nền tảng công nghệ, mà là “hạ tầng mềm” cho ngành du lịch
Chia sẻ
Xã Mường Chà, tỉnh Điện Biên là địa phương có quỹ đất tự nhiên lớn, song phần lớn diện tích là đồi núi dốc, manh mún, điều kiện canh tác còn nhiều khó khăn. Người dân chủ yếu trồng cây lúa nương, cây ngô, những loại cây truyền thống cho thu nhập thấp, bấp bênh, phụ thuộc nhiều vào thời tiết.
Chia sẻ
Trước thềm xóa bỏ thuế khoán từ năm 2026, Thuế TP Hà Nội ra mắt hệ thống AI hỗ trợ khai thuế cho hộ kinh doanh. Với khả năng hỗ trợ khai thuế và tư vấn thời gian thực, công cụ này đánh dấu bước chuyển từ quản lý thủ công sang quản trị thuế số, giảm chi phí tuân thủ và nâng chuẩn minh bạch.
Chia sẻ
Việc phò mã "sống thử" như vợ chồng với người phụ nữ này không những là bắt buộc mà còn do chính hoàng hậu chỉ định ở thời nhà Thanh.
Chia sẻ
Sau sáp nhập, phường Đông Hòa (TP.HCM) đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ với trọng tâm là chỉnh trang đô thị, cải thiện hạ tầng và không gian sống, hướng đến mục tiêu phục vụ người dân ngày càng tốt hơn, bền vững hơn.
Chia sẻ
Michael Lang - học trò của danh ca Ngọc Sơn vừa ra mắt ca khúc "Bà con ơi năm nay được mùa được giá" cổ vũ người nông dân vượt qua khó khăn.
Chia sẻ
Trong học kỳ I năm học 2025-2026, Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ có 4 học sinh đạt điểm SAT tuyệt đối 1600/1600
Chia sẻ
Xây dựng nông thôn mới (NTM) không chỉ là thay đổi diện mạo hạ tầng, mà là quá trình nâng cao toàn diện đời sống vật chất và tinh thần cho người nông dân. Trong giai đoạn 2025-2030, Hội Nông dân TP.HCM xác định vai trò "chủ thể, trung tâm" là kim chỉ nam để đưa nông thôn Thành phố tiến tới chuẩn NTM nâng cao và kiểu mẫu.
Chia sẻ
Lực lượng Phòng vệ Ukraine đã phá hủy một cụm lớn xe bọc thép của quân đội Nga gần khu vực Pokrovsk, nơi đối phương dự định sử dụng số phương tiện này để mở các đợt tấn công lớn vào thành phố chiến lược này, theo Defence.
Chia sẻ
Hậu vệ Trương Tiến Anh vừa chia tay Thể Công Viettel để chuyển sang đầu quân cho Ninh Bình FC cách đây ít ngày.
Chia sẻ
Mặc dù đã rút đơn kháng cáo nhưng ông Phạm Thái Hà, cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, cựu trợ lý nguyên Chủ tịch Quốc hội vẫn được VKS đề nghị HĐXX phúc thẩm giảm 6-9 tháng tù. Việc này căn cứ theo quy định nào?
Chia sẻ
Trải qua gần 2 thế kỷ hình thành và phát triển, gốm Lái Thiêu - Thuận An (TP.HCM) không chỉ là một ngành sản xuất thủ công, công nghiệp đặc trưng của vùng đất Nam Bộ mà còn đặt ra nhiều vấn đề về môi trường sản xuất gốm trong từng giai đoạn lịch sử.
Chia sẻ
Công an tỉnh Đắk Lắk vừa khởi tố vụ án, khởi tố 7 bị can liên quan đến mâu thuẫn hàng xóm dẫn đến đánh nhau, gây rối trật tự công cộng và làm mất an ninh trật tự tại địa phương.
Chia sẻ
Công an tỉnh Hưng Yên vừa khám phá nhanh vụ “Cố ý gây thương tích” do mâu thuẫn tình cảm, xảy ra trên địa bàn phường Đường Hào (Hưng Yên).
Chia sẻ
Theo ông Y Thanh Hà Niê Kđăm – Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng, Cao nguyên Di Linh đang được định hình thành một cực tăng trưởng mới, có khả năng lan tỏa và dẫn dắt phát triển, giữ vai trò then chốt trong cấu trúc phát triển tổng thể của tỉnh.
Chia sẻ
Cô Trần Thị Thanh Vân là nữ Giáo sư trẻ nhất Việt Nam và cũng là nữ Giáo sư duy nhất của ngành Vật lý năm 2025.
Chia sẻ
Với vai trò là ngân hàng thương mại chủ lực của nền kinh tế, Agribank tự hào là một trong những đơn vị tiên phong đồng hành cùng Chính phủ trong triển khai Đề án 06. Thông qua việc đẩy mạnh kết nối, khai thác và làm giàu dữ liệu, Agribank đã góp phần quan trọng vào thành công 4 năm triển khai Đề án 06, khẳng định thông điệp “Kết nối dữ liệu – Kiến tạo tương lai” gắn với chuyển đổi số quốc gia và phát triển bền vững.
Chia sẻ
Sở Nông nghiệp và Môi trường Khánh Hòa vừa tổ chức hội nghị công bố Quyết định số 1752 của UBND tỉnh Ninh Thuận (nay là tỉnh Khánh Hòa) về việc phê duyệt Đề án Quản lý và Phát triển vùng nuôi biển tỉnh Ninh Thuận (nay là khu vực Nam Khánh Hòa) đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Chia sẻ
Tại Diễn đàn quốc gia phát triển Kinh tế số và xã hội số lần thứ ba với “Phát triển kinh tế số, xã hội số toàn diện, bao trùm - Đạt mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số giai đoạn 2026 - 2030”, ngày 20/12, lãnh đạo Tập đoàn Viettel và FPT chia sẻ về mục tiêu trong mảng thiết kế, sản xuất các sản phẩm chip cũng như cách sử dụng AI để thúc đẩy tăng trưởng đột phá của Việt Nam.
Chia sẻ
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Xuân Sang yêu cầu Cục Đăng kiểm cần chú trọng công tác phòng, chống tham nhũng, phát huy đoàn kết nội bộ, nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu trong ngăn ngừa, kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý các vi phạm.
Chia sẻ
U23 Việt Nam chính là đội U22 Việt Nam vừa giành HCV môn bóng đá nam SEA Games 33 và sẽ chỉ có vài ngày nghỉ ngơi trước khi tập trung cho mục tiêu tiếp theo là VCK U23 châu Á 2206.
Chia sẻ
Sự hình thành KCN Tân Đức ở Lâm Đồng đang đảo chiều dòng di cư lao động từng kéo dài nhiều năm. Từ công nhân thuê trọ ở TP.HCM, nhiều gia đình chọn trở về quê lập nghiệp, khi hạ tầng công nghiệp, việc làm và sinh kế dần hiện hữu ngay tại nơi từng bị xem là “vùng trũng” kinh tế.
Chia sẻ
Tháng 12/2025, hưởng ứng lời kêu gọi của Chính phủ và các tổ chức báo chí, xã hội, Tập đoàn Mavin phối hợp cùng Công ty Kemin – đối tác toàn cầu trong ngành dinh dưỡng chăn nuôi đã triển khai chương trình hỗ trợ đồng bào miền Trung – Tây Nguyên vượt qua thiên tai, khôi phục cuộc sống và sản xuất.
Chia sẻ
Châu Âu lại vừa khiến Ukraine thất vọng thêm một lần nữa. Trong khi các nhà lãnh đạo EU tiếp tục khẳng định ủng hộ Kiev đến cùng, những quyết định mới nhất tại Brussels cho thấy sự do dự, tính toán lợi ích và nỗi lo tài chính đang lấn át cam kết chính trị đối với cuộc chiến sinh tử của Ukraine, theo Telegraph.
Chia sẻ
Theo Đại tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, trong 5 năm qua, công tác phụ nữ và phong trào phụ nữ trong Quân đội đạt được nhiều kết quả đột phá; có 3 nữ sĩ quan được thăng quân hàm cấp tướng; 5 đơn vị trực thuộc Quân uỷ Trung ương, Bộ Quốc phòng có cán bộ nữ giữ cương vị chỉ huy, quản lý.
Chia sẻ
Giữa nhịp sống hối hả của thành phố năng động, tại ấp đảo Thiềng Liềng, xã Thạnh An, TP.HCM tiếng đờn kìm, tiếng tài tử ca vẫn vang lên đều đặn mỗi đêm trăng rằm. Không chỉ là một câu lạc bộ văn nghệ, CLB Đờn ca tài tử Thiềng Liềng đã trở thành một “điểm sáng” văn hóa, góp phần quan trọng vào việc xây dựng đời sống tinh thần trong tiến trình xây dựng nông thôn mới tại địa phương.
Chia sẻ
VinFast của tỷ phú Phạm Nhật Vượng đang tăng tốc nội địa hóa sản xuất, làm chủ các công nghệ lõi như pin, động cơ, thân vỏ. Từ mức khoảng 60% hiện nay, hãng đặt mục tiêu nâng tỷ lệ nội địa hóa lên 84% vào năm 2026, qua đó khẳng định tham vọng xây dựng ngành công nghiệp xe điện “Make in Vietnam” và vai trò tiên phong của doanh nghiệp tư nhân trong chiến lược Net Zero của Việt Nam.
Chia sẻ
Không chỉ xuất hiện trong bữa cơm gia đình của người dân địa phương, loài cá này còn góp mặt trong thực đơn của nhiều nhà hàng đặc sản, trở thành món ăn vừa dân dã vừa có giá trị ẩm thực riêng.
Chia sẻ
Tây du ký không chỉ là câu chuyện hành trình thỉnh kinh đầy gian nan của thầy trò Đường Tăng, mà còn ẩn chứa vô vàn chi tiết sâu sắc về nhân tình thế thái.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Anh Tú
