Vỡ đập ở Ukraine: Mối nguy hiểm chết người rình rập bên dưới biển nước mênh mông

Các bãi mìn bị ngập hoặc dịch chuyển gây rủi ro lớn cho dân thường

Theo Washingtonpost, các bãi mìn bị ngập do vỡ đập Ukraine đang gây ra rủi ro mới cho dân thường. Theo các chuyên gia và nhân viên rà phá bom mìn trên mặt đất, lũ lụt ở hạ lưu đập Kakhovka bị vỡ đã che khuất vị trí của các bãi mìn hoặc cuốn chúng đến những địa điểm không xác định, gây nguy hiểm nghiêm trọng cho người dân lẫn lực lượng quân sự.

Vụ vỡ đập hôm thứ Ba 6/6 đã khiến hàng nghìn người phải sơ tán và định hình lại chiến tuyến của cuộc chiến, ngay trước thềm Ukraine chuẩn bị phản công nhằm chiếm lại lãnh thổ từ Nga. Trước đó, cả hai bên tham chiến đã đặt hàng nghìn quả mìn trong thời gian chuẩn bị cho cuộc phản công.

Chính quyền Nga và Ukraine đều đã cảnh báo về rủi ro đến từ các bãi mìn bị nước lũ nhấn chìm. Cư dân trên bờ sông Dnieper do Nga kiểm soát, ở hạ lưu đập nên cảnh giác với các quả mìn bị nước lũ cuốn trôi, quan chức Nga Andrey Alekseenko viết trên Telegram.

Mìn và các chất nổ khác đang “trôi dọc theo sông Dnipro và tự phát nổ. Chúng cũng bị dạt vào bờ, gây ra mối đe dọa lớn cho người dân”, tuyên bố của dịch vụ cứu hộ quốc gia Ukraine cảnh báo.

Andy Duncan, điều phối viên về ô nhiễm vũ khí của Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế có trụ sở tại Kiev cho biết, hình ảnh vệ tinh cho thấy lớp đất mặt đã bị nước bào mòn và theo đó, mìn sẽ bị cuốn trôi ở hạ lưu, tạo ra những bãi mìn mới không xác định và chưa được đánh dấu cảnh báo trước đây.

Ngoài ra, nước sẽ đẩy cát và phù sa đến các khu vực mới, bao phủ lên các bãi mìn mới lắng đọng ở cửa sông hoặc bờ sông, sâu hơn và cách xa hơn so với vị trí ban đầu của chúng, khiến việc phát hiện các bãi mìn này trở nên khó khăn.

Ông Duncan cảnh báo, những người dân quay trở lại sau khi lũ lụt lắng xuống sẽ phải đối mặt với “rủi ro đáng kể”.

"Mìn có thể bị cuốn vào những khu vực an toàn trước đây. Và quan trọng hơn, nếu chúng tôi không thể nhìn thấy chúng vì chúng bị chôn vùi dưới 2 mét phù sa, thì làm sao chúng tôi tìm thấy chúng?”, ông Duncan nhấn mạnh.

Theo Simon Schlegel, một nhà phân tích cấp cao của Nhóm Khủng hoảng Quốc tế (ICRC), một tổ chức tư vấn tập trung vào xung đột cũng bình luận rằng, các vị trí của quân Nga bị nước lũ nhấn chìm có thể bao gồm đạn dược dự trữ trong nhiều tháng.

“Khi bị nước nhấn chìm và cuốn đi, một số chất nổ có thể phát nổ, hoặc bị cuốn trôi vào Biển Đen. Điều này sẽ khiến việc di chuyển trong khu vực trở nên nguy hiểm đối với binh lính cũng như dân thường, và có thể là trong một thời gian dài”, ông Schlegel nói.

Sau vụ vỡ đập, đã xuất hiện các video được chia sẻ trên mạng xã hội, chưa được xác minh độc lập dường như cho thấy các vụ nổ dưới nước tạo ra các cột hơi nước.

ICRC đang trong quá trình sử dụng hình ảnh vệ tinh để xác định vị trí các bãi mìn khả nghi có thể đã dịch chuyển.

Cách con đập hơn 45km về phía tây, bờ sông Inhulets hiện đã bị nước lũ nhấn chìm vốn từng bị đặt mìn dày đặc. Các thị trấn quanh sông, từng là tiền tuyến của cuộc xung đột, đã bị Ukraine chiếm lại vào tháng 11 năm ngoái sau 9 tháng nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Trong các bức ảnh được chia sẻ bởi HALO Trust, một tổ chức phi lợi nhuận rà phá bom mìn toàn cầu, có thể thấy các công nhân đang hối hả đánh dấu các bãi mìn bị ngập nước ở đó. Nhiều bãi mìn hiện đã bị nhấn chìm hoàn toàn.

Hoạt động rà phá bom mìn bị đình trệ

Jasmine Dann, giám đốc khu vực miền nam Ukraine của HALO Trust, cho biết hoạt động rà phá bom mìn của tổ chức này dọc theo sông Inhulets đang bị đình trệ. Sự chậm trễ này đồng nghĩa với nguy cơ thương tích hoặc tử vong tăng lên.

Các đội rà phá bom mìn trong khu vực đang tìm mìn chống phương tiện, mìn sát thương và đạn dược chưa nổ.

Louise Vaughan, người đứng đầu bộ phận truyền thông của tổ chức, nói rằng dân thường chạy trốn lũ lụt có thể phải băng qua những con đường bị chôn đầy bom mìn chưa nổ.

Mặc dù người dân địa phương có thể quen thuộc với việc bố trí mìn dọc theo những con đường đất hoặc trên cánh đồng, nhưng người sơ tán thì không.

Nhiều bãi mìn chồng lấn hoặc giáp ranh với các cánh đồng nông nghiệp. Đối với những người nông dân địa phương, việc hoạt động rà phá bom mìn bị đình trệ sẽ ngăn cản họ quay trở lại mọi hoạt động bình thường.

“Hàng ngày, nhiều người nông dân nói với chúng tôi về việc họ muốn có thể quay lại và trồng trọt trên những cánh đồng mà chúng tôi đang rà phá bom mìn. Vì vậy, bất kỳ sự chậm trễ nào trong việc đó đều khiến họ không thể quay lại làm việc nhanh chóng", ông Dann nói.