Vụ vệt nước màu đỏ: "Quá ít mẫu nên không thể kết luận"

Theo kết quả Bộ TNMT công bố, các mẫu nước biển được lấy tại vùng biển huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh) ở nhiều vị trí khác nhau: cách bờ khoảng 10m nơi tập trung các vệt nước màu đỏ hồng kết thành mảng và nhiều bọt biển xuất hiện; cách bờ khoảng 600m nơi nước biển có xuất hiện các vệt nước màu đỏ hồng nhưng nhạt hơn trong bờ; cách bờ khoảng 650m tại khu vực nước biển không có vệt màu đỏ.

Vệt nước đỏ xuất hiện ở vùng biển Kỳ Anh (Hà Tĩnh) trong nhiều ngày qua được Bộ TNMT công bố là tảo độc. (Ảnh IT)

Kết quả phân tích mẫu nước biển, so sánh với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước biển ven bờ (QCVN 10-MT:2015/BTNMT) cho thấy, thông số Amoni vượt nhiều lần so với quy chuẩn cho phép. Kết quả phân tích thực vật phù du trong mẫu nước tại Cảng Vũng Áng thấy có sự xuất hiện mật độ rất cao của tảo Noctiluca scintillans (còn được gọi với tên khác là Noctiluca miliaris). Càng gần bờ và tại vị trí nước có màu đỏ thì mật độ tảo càng cao. Vệt nước màu hồng tại cảng Vũng Áng mật độ đạt khoảng 46 tế bào/1ml (khoảng 46.000 tế bào/1 lít nước biển) và vệt nước màu đỏ tại Cảng Sơn Dương mật độ đạt khoảng 135.000 tế bào/1 lít nước biển. Sự bùng nổ số lượng lớn Noctiluca scintillans, được gọi là "thủy triều đỏ" với màu nước đỏ như máu.

Hiện tượng bùng phát mật độ rất cao của tảo Noctiluca scintillans tại khu vực vùng biển huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh) cũng xảy ra tương tự ở khu vực biển Chân Mây - Lăng Cô (tỉnh Thừa Thiên Huế).

Được biết Viện Tài nguyên và Môi trường biển phối hợp với các bộ ngành địa phương tìm hiểu sự xuất hiện dải nước màu đỏ ở một số vùng biển các tỉnh miền Trung, Bộ TNMT vừa công bố kết quả phân tích, ông có bình luận gì về kết quả này?

- Chúng tôi cũng chỉ nói được những gì như Bộ TNMT công bố, ngoài ra không thể nói gì sâu hơn được. Bởi vì chúng tôi không trực tiếp đến các vùng biển đó để lấy mẫu, vì vậy việc phân tích hiện trường, phân tích điều kiện môi trường, điều kiện thời tiết hoàn toàn không được làm. Chúng tôi chỉ được Bộ TNMT gửi vài mẫu và yêu cầu phân tích một số thông số từ các mẫu. Theo yêu cầu đó, chúng tôi phối hợp phân tích mẫu và gửi kết quả về Bộ TNMT.

Theo kết quả mà Bộ TNMT công bố, dải nước màu đỏ là tảo độc, vậy nguyên nhân vì sao tảo độc lại xuất hiện ở vùng biển miền Trung, thưa ông?

- Tôi không thể nói được nguyên nhân vì không đủ thông tin dữ kiện để phân tích nguyên nhân. Bởi với một vài mẫu mà Bộ TNMT gửi thì quá ít và không thể nói được nhiều điều. Như tôi nói nếu không được đi thực địa thì không thể phân tích sâu và không thể bình luận được sự việc, không thể nói được điều gì cả.

Nói nguyên nhân phải có nghiên cứu cụ thể chứ với vài ba mẫu phân tích mà nói được thì tài quá. Làm khoa học phải cẩn thận, chúng tôi không đủ thông tin, không đủ các dữ kiện thì không nói được gì nhiều.

Với kết quả mà Bộ TNMT công bố, sự xuất hiện của dải nước màu đỏ đó có ảnh hưởng xuất như thế nào đến hệ sinh thái biển, môi trường và đời sống xã hội?

- Nếu mà nói được những điều đó thì chúng tôi phải làm từ đầu, phải có đầy đủ thông tin. Chứ đem cho chúng tôi vài ba mẫu để phân tích thì chúng tôi cũng chỉ phân tích được đến chừng đó thôi.

Vậy tại sao Viện Tài nguyên và môi trường biển không đến hiện trường lấy mẫu để có những phân tích sâu hơn, cụ thể hơn về hiện tượng này?

- Anh hỏi câu đó thì tôi chịu không thể trả lời được, tại sao tôi không được đi cái đó phải hỏi Bộ TNMT, chúng tôi chỉ là đơn vị phối hợp, có thể có những đơn vị khác họ làm công việc đó.

Đợt tìm hiểu nguyên nhân ô nhiễm vùng biển 4 tỉnh miền Trung sau này kết luận là do Formosa gây ra, các nhà khoa học của  Viện Tài nguyên và môi trường cũng ngồi nhà phân tích như thế này?

- Đợt đó, chúng tôi được đến trực tiếp các vùng biển 4 tỉnh miền Trung để đi lấy mẫu theo sự phân công từ trên. Chúng tôi làm từ đầu, thực hiện lấy mẫu, ghi lại điều kiện môi trường, điều kiện thời tiết… lúc đó chúng tôi mới trả được kết quả và nói được có cái gì ở trong đó.

Xin cảm ơn ông!