Bình luận
0
Có rất nhiều những ghi chép khác nhau về vị Trạng Nguyên đầu tiên của nước Việt: ví như Lê Văn Thịnh được gọi là Khai khoa Đại Việt khi nhà Lý – Năm Ất Mão – 1075 niên hiệu Thí Ninh thứ 4 đời Vua Lý Nhân Tông – mở khoa thi nho học Tam trường đầu tiên trong lịch sử của nền học vấn Đại Việt.
Tuy nhiên, kì thi đó chưa lấy đậu Trạng Nguyên mà chỉ gọi là Nhất giáp. Vì thế, trong danh sách 47 vị Trạng Nguyên treo ở Văn Miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã ghi danh Nguyễn Quán Quang là vị Trạng Nguyên đầu tiên vì ông đỗ đầu khoa thi "Tiến sĩ" năm 1246.
Nguyễn Quán Quang là người xã Tam Sơn, huyện Đông Ngàn, Kinh Bắc, nay là xã Tam Sơn, Thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Sinh ra trong một gia đình nghèo không có tiền theo học nên lúc bé thường lân la ngoài cửa lớp nghe thầy dạy bọn học trò trong làng học sách Tam tự kinh rồi dùng gạch non viết lên nền gạch. Vì thế mà dân gian gọi ông là "Thần đồng" học lỏm.
Hiền tài là nguyên khí quốc gia – Top 10 Trạng nguyên nổi tiếng sử Việt- Ảnh: nghiencuulichsu.org.
Năm Đinh Mùi (1247), chính thức thấy sách Đại Việt sử ký toàn thư có chép: " Ban cho Nguyễn Hiền (12 tuổi) đỗ Trạng Nguyên, Lê Văn Hưu (17 tuổi) đỗ Bảng nhãn, Đặng Ma La (14 tuổi) đỗ Thám hoa" và Trạng nguyên của kỳ thi Tam khôi đầu tiên này là Nguyễn Hiền. Nhưng cũng vì trước đó 1 năm đã có Nguyễn Quán Quang đỗ khoa thi " Tiến sĩ" nên được coi là vị Trạng nguyên đầu tiên trong lịch sử. Do đó, Nguyễn Hiền là vị Trạng nguyên trẻ nhất trong lịch sử khoa bảng Việt Nam – năm đó ông mới 12 tuổi.
Mạc Đĩnh Chi – người làng Lũng Động, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương ngày nay. Nhà nghèo, cha mất sớm, ông sống bằng nghề kiếm củi nuôi thân. Vốn là người có tư chất thông minh, linh lợi, ông sớm nhận ra rằng chỉ có con đường học tập thành tài mới thoát khỏi cảnh nghèo khó đó. Chính vì thế mà ông ra sức học tập. Đến năm Giáp Thìn 1304, ông đỗ Trạng Nguyên.
Nhưng chỉ vì tướng mạo xấu xí mà vua không muốn cho ông đỗ đầu. Ông đã làm bài phú bằng chữ Hán để nói rõ nỗi niềm của người có chí khí " Ngọc tỉnh liên phú" (Sen trong giếng ngọc). Vua mến phục người tài cho vào bệ kiến giúp vua làm rạng ranh đất nước. Ông giữ chức từ Hàn lâm học sĩ đến chức Thượng thư và sau làm Tể tướng.
Lương Thế Vinh có tên tự là Cảnh Nghị, tên hiệu là Thụy Hiên, sinh ra trong một gia đình nông dân có học ở làng Cao Hương, huyện Thiên Bản, nay là huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Từ nhỏ, ông đã nổi tiếng là thần đồng, vốn đã thông minh lại lắm tài. Lớn lên, ông càng học giỏi trong khi vẫn thả diều, đá bóng, câu cá, bẫy chim. Còn các bạn thì ngày đêm dùi mài kinh sử quên ăn quên ngủ. Bởi lẽ, ông có phương pháp học và học đến đâu nhớ được ngay đến đó. Chưa đầy hai mươi tuổi, tài học của ông đã nổi tiếng khắp vùng Sơn Nam. Năm 23 tuổi, ông đỗ Trạng Nguyên khoa Quý Mùi (1463), đời vua Lê Thánh Tông.
Giả nam đi thi và đỗ Trạng nguyên – Nguyễn Thị Duệ đã là người phụ nữ duy nhất trong lịch sử khoa bảng thời kì phong kiến Việt Nam.
Nguyễn Thị Duệ tên thật là Nguyễn Thị Ngọc Toàn sinh năm 1574 trong một gia đình nhà nho nghèo ở huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Từ nhỏ, bà đã nổi tiếng xinh đẹp, tài hoa, giỏi văn chương, ca hát, nhiều người mến mộ tài sắc. Nhưng giáo dục Việt Nam thời đó chưa tạo điều kiện cho phụ nữ đi thi nên Bà đành giả trai để đi thi và đỗ Trạng nguyên đời nhà Mạc.
Vua Mạc Kính Cung cũng bất ngờ khi biết tân khoa Trạng nguyên lại là nữ. Dù rất mến người tài, không trách tội nhưng bà cũng không được mang danh Trạng nguyên để theo đúng phép tắc thời bấy giờ. Nhưng bà lại được vua cho phép ở lại trong triều phụ trách việc dạy học cho các phi tần. Sau, vua Mạc Kính Cung lập bà làm phi, ban hiệu Tinh Phi hay Bà chúa Sao.
6. Trạng nguyên với những lời sấm truyền ứng nghiệm – Nguyễn Bỉnh Khiêm
Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491–1585), tên huý là Nguyễn Văn Đạt, tên tự là Hanh Phủ, hiệu là Bạch Vân cư sĩ, được các môn sinh tôn là Tuyết Giang phu tử, là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất của lịch sử cũng như văn hóa Việt Nam trong thế kỷ 16. Ông được biết đến nhiều vì tư cách đạo đức, tài thơ văn của một nhà giáo có tiếng thời kỳ Nam-Bắc triều (Lê-Mạc phân tranh) cũng như tài tiên tri các tiến triển của lịch sử Việt Nam.
Sau khi đậu Trạng nguyên khoa thi Ất Mùi (1535) và làm quan dưới triều Mạc, ông được phong tước Trình Tuyền Hầu rồi thăng tới Trình Quốc Công mà dân gian quen gọi ông là Trạng Trình. Đạo Cao Đài sau này đã phong thánh cho ông và suy tôn ông là Thanh Sơn Đạo sĩ hay Thanh Sơn chân nhân.
Người đời coi ông là nhà tiên tri số một trong lịch sử Việt Nam đồng thời lưu truyền nhiều câu sấm ký được cho là bắt nguồn từ ông và gọi chung là Sấm Trạng Trình. Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng được coi là người đầu tiên trong lịch sử nhắc đến hai chữ Việt Nam một cách có ý thức nhất thông qua các văn tự của ông còn lưu lại đến ngày nay.
7. Người Việt đỗ Trạng Nguyên đất Trung Hoa – Khương Công Phụ
Theo "Đại Việt sử ký toàn thư", Khương Công Phụ sinh năm 731 và mất năm 805, tự là Đức Văn, người làng Sơn Ổi, xã Cổ Hiển (nay là làng Tường Vân, xã Định Thành, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa). Ngay từ khi còn nhỏ, ông đã nổi tiếng thông minh, học hành chẳng bao lâu đã thuộc làu kinh sách.
Dưới thời nhà Đường, mỗi năm đất An Nam được chọn 8 người sang thi tiến sỹ và Khương Công Phụ và Khương Công Phục là 2 trong 8 người được chọn dự thi khoa tiến sỹ ở Trường An vào năm 758.
Tại kỳ thi đình ở Trường An- kinh đô nhà Đường, với tài năng xuất chúng của mình, Khương Công Phụ đã vượt qua nhiều sỹ tử và đỗ đầu kỳ thi ấy.
8. Trạng nguyên- Nguyễn Trực
Nguyễn Trực (1417 – 1473). Năm Thiệu Bình thứ nhất (1434), ở tuổi 17, Nguyễn Trực dự kỳ thi Hương và đỗ đầu (Giải nguyên). Năm Nhâm Tuất niên hiệu Đại Bảo thứ ba (1442), 25 tuổi, dự thi Đình, đỗ Đệ nhất giáp tiến sĩ cập đệ đệ nhất danh (Trạng nguyên). Ông được nhà vua ban sắc "Quốc Tử Giám Thi thư" và thưởng Á Liệt Khanh, đứng đầu trong 33 vị Tiến sĩ cùng khoa.
Sau ông được vua cử làm Chánh sứ sang nhà Minh, gặp kỳ thi Đình, Trạng nguyên Nguyễn Trực cùng với Phó sứ là Trịnh Thiết Trường muốn cho nhà Minh biết đến tài học của dân ta, nên xin dự thi được vua Minh chấp nhận cho phép dự thi, khi vào thi cũng phải chấp hành nội quy trường thi như các thí sinh khác, khi chấm thi xong, khớp phách kết quả: Nguyễn Trực đậu Trạng nguyên, Trịnh Thiết Trường đậu Bảng nhãn, vua nhà Minh phải khen ngợi: "Đất nào cũng có nhân tài" và phong cho Nguyễn Trực là "Lưỡng quốc Trạng nguyên".
9. Trạng lợn – Nguyễn Nghiêu Tư
Nguyễn Nghiêu Tư đỗ trạng nguyên khoa thi Mậu Thìn niên hiệu Thái Hòa 6 (1448), đời vua Lê Nhân Tông. Bằng tài năng của mình, ông khiến nhà Minh nể phục khi đi sứ. Theo sử liệu và tư liệu của thôn Hiền Lương, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh, trạng nguyên Nguyễn Nghiêu Tư có tên húy là Nguyễn Trư, hiệu là Tùng Khê, người thôn Minh Lương, nay là thôn Hiền Lương, xã Phù Lương, huyện Quế Võ.
Vì sinh năm Hợi và vốn xuất thân trong gia đình có cha làm nghề mổ lợn ở Bắc Ninh, lúc nhỏ đi ở nhờ, làm nghề chăn lợn cho người khác, lại có tên là Trư (lợn) nên dân gian quen gọi ông là Trạng Lợn.
Ngày ấy, ở Trung Quốc hạn hán kéo dài, nhân có Trạng Lợn sang thăm, vua Minh mời Trạng cầu đảo để thử tài. Trạng Lợn nhận lời, yêu cầu dựng đàn uy nghiêm để ông cầu đảo. Mục đích là để kéo dài thời gian. Khi thấy cỏ gà lang, Trạng bèn lên đàn làm lễ, ông khấn theo cách nói lái: Hường binh, hòa binh, tam tinh, kẹo tinh, bát tinh, linh tinh tinh… Vua Minh nghe thấy khiếp đảm, bái phục Trạng Lợn uyên thâm, tỏ tường thiên văn, thuộc hết ngôi thứ các vị tinh tú trên trời. Khóa lễ vừa xong, lập tức mưa như trút nước, khiến vua Minh đã phục lại càng phục hơn.
10. Trạng nguyên cuối cùng – Trịnh Huệ
Theo "Trịnh Vương ngọc phả" thì Trịnh Huệ thuở nhỏ rất thông minh và chịu khó học hành, liếc mắt qua một lượt thuộc ngay mười hàng chữ, chục năm sau có thể đọc lại vanh vách. Năm 1723 Trịnh Huệ thi Hương và đỗ ngay Hương cống (tức đỗ đầu), được chúa Trịnh Giang mời vào cung Tân Nhân giao cho chức phó Tri Hình Phiên. Tại khoa thi năm Bính Thìn (1736), ông đỗ đầu kỳ thi Hội, vào đến thi Đình ông cũng lại đỗ đầu, trở thành Trạng nguyên.
"Hiền tài là nguyên khí quốc gia" – điều này đã được minh chứng như một định đề bất biếntrong lịch sử Việt Nam. Dân gian vẫn hay quan niệm rằng còn người là còn tất cả. Vì lẽ vậy thiết nghĩ từ góc độ gia đình xã hội hay quốc gia nên lấy việc dạy người làm trọng. Có vậy đời sống mới dài lâu, tiếng tăm mới lưu danh thiên cổ. Tất nhiên trong giáo dục đạo đức vẫn luôn luôn đứng đầu.
Hành trình của ĐT nữ Việt Nam tại SEA Games 33 đã chính thức khép lại, và thầy trò HLV Mai Đức Chung xứng đáng được tưởng thưởng sau những cống hiến hết mình.
Chia sẻ
HĐND TP Đà Nẵng vừa ban hành nghị quyết quy định mức thu mới lệ phí cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn TP, trong đó miễn thu lệ phí đối với các hồ sơ thực hiện qua dịch vụ công trực tuyến, chính thức áp dụng từ ngày 21/12/2025.
Chia sẻ
Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa tiến hành đình chỉ lưu hành, thu hồi trên toàn quốc lô sản phẩm nước tắm gội trẻ em Amibebe Pro - Hộp 1 chai 400 ml do chứa Methylparaben và Propylparaben không có trong thành phần công thức sản phẩm đã được cấp số tiếp nhận Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm.
Chia sẻ
Chung kết bóng đá nữ SEA Games 33 giữa ĐT nữ Việt Nam và ĐT nữ Philippines khép lại trong tranh cãi khi trọng tài biên Chanthavong Phutsvan căng cờ báo việt vị, từ chối bàn thắng hợp lệ của Bích Thùy. Quyết định này làm dấy lên làn sóng phản ứng dữ dội từ người hâm mộ Việt Nam.
Chia sẻ
Ngày 18/12, UBND phường Ngũ Hành Sơn (TP Đà Nẵng) cho biết, đang khẩn trương xây dựng lộ trình di dời các cơ sở sản xuất điêu khắc đá mỹ nghệ Non Nước vào các cụm công nghiệp có hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường, nhằm xử lý tình trạng ô nhiễm kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân.
Chia sẻ
Trước tình hình vẫn còn nhiều tranh cãi về chất lượng, số lượng suất ăn bán trú tại Trường THPT Trưng Vương (TP.HCM), ban đại diện cha mẹ phụ huynh đã trực tiếp đến kiểm tra chất lượng suất ăn tại trường.
Chia sẻ
UBND TP Huế ban hành lệnh xây dựng công trình khẩn cấp với kinh phí khoảng 2,2 tỷ đồng nhằm khắc phục sự cố sập đổ đoạn tường Hoàng thành Huế do mưa lũ.
Chia sẻ
Bích Thùy và các đồng đội không kìm được nước mắt khi bước lên bục nhận giải sau trận thua đầy tranh cãi trước ĐT nữ Philippines. Dù thất bại, ĐT nữ Việt Nam vẫn để lại hình ảnh chiến đấu kiên cường và nỗ lực đến phút cuối.
Chia sẻ
Tôi bước ra ban công, tay run nhẹ. Không phải vì tin nhắn, mà vì sự trớ trêu của nó.
Chia sẻ
TP.HCM đang từng bước nâng cao chất lượng xây dựng nông thôn mới thông qua đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực nông nghiệp công nghệ cao, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật. Thành phố muốn tạo động lực mới cho kinh tế nông thôn, xây dựng hạ tầng nông thôn mới bền vững.
Chia sẻ
Thủ tướng Italia Giorgia Meloni tuyên bố rằng kẻ thù thực sự của EU chính là sự bất lực trong việc đưa ra quyết định.
Chia sẻ
Tính từ khi triển khai đấu giá biển số xe (năm 2023) đến nay, tổng số tiền thu được đạt khoảng 9.600 tỷ đồng. Sắp tới, sẽ diễn ra phiên đấu giá trực tuyến biển số xe thứ 9, với quy mô lớn nhất từ trước đến nay, lên tới hơn 2,5 triệu biển số của ô tô và mô tô, xe gắn máy.
Chia sẻ
Dự án khu đô thị Hạ Long Xanh có tổng vốn đầu tư gần 18 tỷ USD, tương đương hơn 456.600 tỷ đồng. Đây là một trong những dự án tiêu biểu được khởi công vào ngày 19/12.
Chia sẻ
Cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) Nguyễn Thanh Phong và cựu Phó Cục trưởng, sau là Cục trưởng Trần Việt Nga bị cáo buộc lợi dụng kẽ hở trong quy định về công bố sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe, chỉ đạo cấp dưới thu tiền ngoài lệ phí để giải quyết hồ sơ “cấp phép nhanh”, qua đó hưởng lợi nhiều tỷ đồng.
Chia sẻ
Loại cây được nhắc tới chính là cây dổi xanh (gỗ dổi). Vài năm gần đây, cây dổi được trồng rất nhiều trên khắp cả nước. Cây dổi trồng truyền thống ở tỉnh Hòa Bình là giống cây dổi thực sinh (cây trồng từ hạt) cho hạt quý, còn cho gỗ quý.
Chia sẻ
Sau 14 ngày tranh tài sôi nổi, môn bóng đá nữ SEA Games 33 đã khép lại bằng tấm HCV cho ĐT nữ Philippines.
Chia sẻ
Giữa cái nắng gắt xen những cơn mưa bất chợt, cán bộ, chiến sĩ các lực lượng vũ trang vẫn miệt mài trên những công trường. Họ đang chạy đua với thời gian để dựng lại mái ấm cho người dân Gia Lai, sau đợt bão lũ lịch sử cuối tháng 11 vừa qua.
Chia sẻ
Cảnh sát xác định tài xế Hyundai Santa Fe dương tính với ma túy Morphin. Người này có 2 tiền sự, là đối tượng được quản lý sau cai nghiện ma túy tại nơi cư trú.
Chia sẻ
Nhiều người đàn ông thường phóng đại kích cỡ "cậu nhỏ" và nghĩ rằng "cậu nhỏ" của mình quá nhỏ, mong muốn làm lớn, kéo dài... Tuy nhiên có nhiều hiểu lầm về điều này.
Chia sẻ
Chiều 17/12, tại Hà Nội, Đảng bộ MTTQ, các đoàn thể Trung ương tổ chức Lễ Tổng kết và trao giải Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ I, năm 2025 trong Đảng bộ MTTQ, các đoàn thể Trung ương.
Chia sẻ
Bích Thùy, Huỳnh Như, Hoàng Thị Loan đều bày tỏ sự tiếc nuối sau khi thất bại trong trận Chung kết bóng đá nữ SEA Games 33, tuy vậy cho biết bản thân sẽ không dừng lại trước thử thách.
Chia sẻ
Ga Ngọc Hồi đã được Bộ Xây dựng và TP.Hà Nội thống nhất lựa chọn làm Tổ hợp đường sắt bao gồm ga đường sắt đầu mối của Hà Nội và nhà ga kết nối đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam vào trung tâm thành phố.
Chia sẻ
Lực lượng chức năng phường An Khánh, TP.HCM đã xác định và mời làm việc với nhóm người dùng hung khí rượt đuổi, đánh người ở gần cầu Ba Son.
Chia sẻ
Đây là năm thứ hai anh Lê Phước Lập, xã Phước Lý, tỉnh Tây Ninh (địa phận huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An trước đây) trồng nho trong chậu bán độc lạ bán chợ tết. Những chùm nho trĩu quả rủ xuống, xanh mướt hoặc tím sẫm, kết hợp với thân cây được uốn dáng gọn gàng, tạo nên sản phẩm vừa là cây cảnh vừa có thể thưởng thức trái tươi.
Chia sẻ
Theo kế hoạch, sáng 19/12, TP Hà Nội sẽ đồng loạt khởi công 7 “siêu dự án” hạ tầng, đô thị có ý nghĩa chiến lược quan trọng của Thủ đô, trong đó có dự án có tổng vốn sơ bộ 855.000 tỷ đồng, kỳ vọng tái thiết đô thị hai bờ sông và tạo “kỳ tích sông Hồng”.
Chia sẻ
Cục CSGT xác định bước đầu tài xế xe cứu thương chạy nhanh, không chú ý quan sát và không giảm tốc khi vào trạm dừng nghỉ, trong khi xe đầu kéo dừng đỗ sai quy định, dẫn đến vụ tai nạn trên cao tốc TP HCM – Long Thành – Dầu Giây làm 3 người tử vong.
Chia sẻ
Đêm Bắc Kinh thất thủ năm 1644, Sùng Trinh đế cầm súng chờ binh cứu viện nhưng đội quân Cẩm y vệ 150.000 người lại biến mất không một dấu vết.
Chia sẻ
Nhạc sĩ Tô Hiếu cảnh báo việc nhiều tài khoản mạng xã hội dựng chuyện kêu gọi quyên góp cho Thanh Tùng – con trai cố nghệ sĩ Thương Tín.
Chia sẻ
“Em bé US-HIFU” đầu tiên tại Việt Nam chào đời là dấu mốc mới của y tế nước nhà trong điều trị khối u không xâm lấn và hỗ trợ sinh sản.
Chia sẻ
Nguyễn Bích Thuỳ - ĐT bóng đá nữ Việt Nam từ người ghi bàn thắng quyết định đưa Việt Nam dự World Cup 2023 đến người bị “cướp” bàn thắng đầy oan ức tại SEA Games 33.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
PV
