25 năm lai tạo giống lúa, nữ Phó Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL trở thành Nhà khoa học của nhà nông 2025

Nhà khoa học của nhà nông có 25 năm tham gia lai tạo giống lúa

Đến nay, bà Tiên đã có 25 năm tham gia lai tạo giống lúa, góp phần đưa khoa học đến với đồng ruộng.

Cụ thể, từ năm 2001, ngay sau khi nhận bằng tốt nghiệp Đại học Cần Thơ, bà đã được nhận vào làm việc tại Viện lúa ĐBSCL với vai trò trợ lý nghiên cứu của Bộ môn Công nghệ sinh học. Tuy là trợ lý nghiên cứu nhưng lúc này bà đã tự thiết kế, thực hiện các thí nghiệm trên đồng ruộng.

Không lâu sau đó, bà Tiên chính thức tham gia công việc tạo giống lúa và một số cây màu khác. Đến năm 2013, bà được bổ nhiệm làm Phó Viện trưởng Viện lúa ĐBSCL, trở thành Phó Viện trưởng trẻ nhất của viện từ trước đến nay.

Khi là Phó Viện trưởng, ngoài việc làm tốt công tác quản lý, bà Tiên vẫn trực tiếp tham gia nghiên cứu chọn tạo giống lúa.

Theo thống kê, bà Tiên là đồng tác giả, tác giả chính nhiều giống lúa đã được công nhận lưu hành như: OM 355, OM 20, OM 429, OM 375, OM 402, OM 461, OM 8, OM 468…

Sau khi được công nhận lưu hành, các giống trên đã được chuyển giao cho các doanh nghiệp để tổ chức nhân giống và phân phối đến nông dân như Tập đoàn Lộc Trời, Tập đoàn Giống cây trồng Thái Bình (Thái Bình Seed), Công ty TNHH lúa gạo Việt Nam Vinarice, Công ty Giống cây trồng Miền Nam và một số trung tâm dịch vụ giống cây trồng các tỉnh vùng ĐBSCL...

Căn cứ vào sản lượng giống do các doanh nghiệp cung ứng, quy mô sản xuất của các giống lúa này ước tính đạt trên 10.000 ha kể từ thời điểm được công nhận lưu hành.

"Giống lúa được ứng dụng trong dân nhiều nhất là OM429, bởi phẩm chất tương đương với giống OM5451 trước đó, nhưng mang gen chống chịu mặn. Kế đến là giống OM8, OM468 cho năng suất cao, chất lượng tốt" - bà Tiên nói.

Không chỉ dừng lại ở việc lai tạo giống, bà cùng các cộng sự đã xây dựng quy trình công nghệ cơ giới hóa sạ hàng kết hợp vùi phân bón, giúp nông dân tiết kiệm chi phí, giảm lượng phân bón, nâng cao năng suất và tăng lợi nhuận cho người sản xuất. Đây là một bước tiến quan trọng trong hướng tới sản xuất lúa bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu.

Nữ Phó Viện trưởng Viện lúa ĐBSCL không tự mãn với kết quả đạt được

Theo bà Tiên, lịch sử của vùng ĐBSCL ban đầu là lúa mùa, rồi chuyển sang lúa cao sản với mong muốn của nông dân có năng suất cao là được.

Giai đoạn tiếp theo là giống lúa phải chống chịu được sâu bệnh, điều kiện bất lợi môi trường, tiếp đến là phẩm chất cao.

Sau này, giống lúa không chỉ yêu cầu phẩm chất tốt mà phải đáp ứng các phân khúc của thị trường về hàm lượng dinh dưỡng, yêu cầu nông nghiệp bền vững, giảm phát thải…

Với diễn biến trên cho thấy, giống lúa đòi hỏi ngày càng cao và mỗi giai đoạn, nhà khoa học có một sứ mệnh khác nhau.

Vì vậy, theo bà Tiên, người làm công tác nghiên cứu chọn tạo giống lúa không nên tự mãn mà phải có tư duy cao hơn, làm sao ngày càng bắt kịp yêu cầu của sản xuất và thị trường trong và ngoài nước.

"Chính điều này không cho phép các nhà khoa học hài lòng với kết quả nghiên cứu của mình mà phải luôn luôn động não, cập nhật nhiệm vụ mới đưa vào nghiên cứu, để những sản phẩm sau này lúc nào cũng bắt kịp nhu cầu" - bà Tiên chia sẻ.

Bà Tiên còn nhấn mạnh, không có gì là dễ dàng trong công tác nghiên cứu, nhưng chính đó là điều kiện rèn luyện để bản thân phát triển hơn về kỹ năng, trình độ.

Được biết, nhiều năm qua, bà Tiên còn là chủ nhiệm của nhiều đề tài cấp bộ, cấp nhà nước, đề tài hợp tác quốc tế về kỹ thuật công nghệ trong việc chọn tạo giống lúa, giống lúa chịu mặn, chống chịu sâu bệnh hại đã được nghiệm thu.

Trong 5 năm qua, Viện lúa ĐBSCL đã triển khai 449 nhiệm vụ khoa học và công nghệ, công bố hơn 80 công trình khoa học trong và ngoài nước, đồng thời được cấp 29 bằng bảo hộ giống lúa.

Với những cống hiến bền bỉ, Tiến sĩ Nguyễn Thúy Kiều Tiên đã nhiều lần đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua cơ sở liên tiếp từ năm 2006 đến 2024, cùng nhiều giấy khen, bằng khen, giải thưởng của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (cũ), Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, các tổ chức trong và ngoài nước.

Mới đây nhất, bà Nguyễn Thúy Kiều Tiên được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam công nhận là “Nhà khoa học của nhà nông 2025”.

×