Bắc Giang: Chế biến nông sản "kén" doanh nghiệp, thủ phủ vải thiều làm gì để kích cầu?

Nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp

Để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, Nhà nước và tỉnh Bắc Giang đã có rất nhiều chính sách nhằm khuyến khích "kích cầu", nhưng số lượng doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực chế biến nông sản vẫn còn rất ít. Điều này cho thấy lĩnh vực chế biến nông sản rất "kén" doanh nghiệp và thực tế đòi hỏi phải có những chính sách tạo bước đột phá hơn nữa trong lĩnh vực này.

Thấu hiểu những khó khăn trên, nhằm thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, tỉnh Bắc Giang đã có các chính sách như: Đẩy mạnh chương trình tín dụng hỗ trợ lãi suất vốn vay mua máy móc, thiết bị phục vụ phát triển nông nghiệp theo Quyết định 68/2013/QĐ-TTg ngày 14.11.2013 của Thủ tướng Chính phủ; hỗ trợ khuyến khích dồn điền, đổi thửa....

Những ưu đãi từ chính sách trên bước đầu đã thu hút được một số doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực nông nghiệp. Đơn cử như Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Toàn Cầu đầu tư hơn 4 triệu USD xây dựng nhà máy, lắp đặt dây chuyền chế biến nông sản tại xã Phượng Sơn (Lục Ngạn). 

Nhà máy đi vào hoạt động hơn hai năm qua, sản xuất các sản phẩm chuyên sâu như: Hàng đóng hộp, đóng lon, nước cốt, đông lạnh. Năm 2019, Công ty chế biến 300 tấn vải thiều thành cùi vải đóng hộp, nước ép vải; cam ép đóng lon, cam nguyên chất và ngô ngọt đóng lon. Trong đó, nước cam chủ yếu tiêu thụ nội địa khoảng 20 nghìn thùng/tháng. Vải thiều chế biến đã xuất khẩu sang Đức, Úc, Pháp. 

Ông Đỗ Hoàng Phương - Giám đốc Công ty cho biết: "Vụ vải này, Công ty đã đàm phán, ký kết đơn hàng xuất khẩu sang Nhật Bản 100 tấn vải đông lạnh và 100 tấn vải chế biến sang thị trường châu Âu. Hiện nay, Công ty đang cùng đơn vị chuyên môn của huyện lựa chọn vườn, bảo đảm nguồn cung cho đối tác".

Công ty TNHH Thương mại Kim Ngân cũng thành công trong việc chế biến giấm từ vải thiều. Ban đầu chỉ có vài sản phẩm, qua nhiều năm nghiên cứu, Công ty đã cho ra nhiều dòng giấm từ vải như: Giấm vải, giấm tỏi ớt chuyên trộn rau, salad. Ngoài ra, Công ty còn xây dựng quy trình pha giấm để dùng như một thức uống. Mỗi tháng sản xuất 15 nghìn lít giấm cung cấp cho thị trường. 

Trung bình mỗi năm Công ty tiêu thụ 50- 60 tấn cùi vải để sản xuất giấm. Các sản phẩm của Công ty đã xuất hiện tại một số siêu thị lớn như Vinmart, Aeon, Fivimart. Thời gian tới, Công ty tiếp tục mở rộng thị trường, đưa sản phẩm ra nước ngoài để quảng bá nông sản Việt. 

Trên thực tế, số doanh nghiệp chế biến như hai công ty trên vẫn còn khiêm tốn. Thống kê của cơ quan chuyên môn, toàn tỉnh Bắc Giang có khoảng 200 doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, hoạt động cung ứng vật tư còn doanh nghiệp chế biến nông sản chỉ đạt khoảng 5% tổng số DN.

Doanh nghiệp "gặp khó" trong lĩnh vực chế biến nông sản

Cơ chế chính sách của Nhà nước đã có, nhưng doanh đầu tư vào nông nghiệp nói chung, lĩnh vực chế biến nói riêng vẫn rất khiêm tốn. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Trước hết, sản xuất nông nghiệp thường xuyên đối mặt với thiên tai, dịch bệnh; thị trường tiêu thụ sản phẩm không ổn định. Mối liên kết nông dân và doanh nghiệp trong chuỗi giá trị sản xuất chưa chặt chẽ. 

Bên cạnh đó, doanh nghiệp còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận đất đai. Cụ thể, Công ty TNHH Dịch vụ thương mại Hoàn Mỹ (Hà Nội) đã nhiều lần đàm phán, thỏa thuận thuê 50ha đất tại xã Cảnh Thụy (Yên Dũng) để trồng chuối chế biến xuất khẩu, nhưng vẫn chưa được người dân chấp nhận. Một số hộ dân đòi giá thuê quá cao, doanh nghiệp không đáp ứng được nên đành hoãn lại.

Kinh nghiệm của các nước phát triển cho thấy, chế biến nông sản là xu thế tất yếu. Chỉ có chế biến thì sản phẩm mới mở rộng thị trường, vào kênh phân phối cao hơn, hướng tới xuất khẩu, góp phần cho sản xuất hiệu quả hơn. 

Nhận thức rõ điều này, ngày 11.7.2019, HĐND tỉnh Bắc Giang đã ban hành Nghị quyết 07/2019/NQ-HĐND về chính sách đặc thù nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Theo đó, doanh nghiệp có dự án đầu tư cơ sở chế biến sản phẩm từ rau, vải, cam, bưởi, nhãn, thịt lợn, thịt gà được hỗ trợ. 

Hỗ trợ 50% chi phí đầu tư và không quá 3 tỷ đồng/dự án để xây dựng cơ sở hạ tầng về xử lý chất thải, giao thông, điện, nước, nhà xưởng và mua thiết bị trong hàng rào dự án. Điều kiện hỗ trợ là công suất cơ sở chế biến sản phẩm từ rau, vải, cam, bưởi, nhãn đạt tối thiểu 5 tấn sản phẩm/ngày; chế biến sản phẩm từ thịt lợn đạt tối thiểu 7 tấn sản phẩm/ngày; chế biến sản phẩm từ thịt gà đạt tối thiểu 3 tấn sản phẩm/ngày. 

Giá trị sản phẩm sau chế biến tăng ít nhất 1,25 lần so với giá trị nguyên liệu thô ban đầu. Bước đầu, Sở NNPTNT Bắc Giang đã giới thiệu một số doanh nghiệp, kỳ vọng sẽ thu hút được tập đoàn có tiềm lực lớn đầu tư vào địa bàn.

Bà Nguyễn Thị Tâm - Giám đốc Công ty cổ phần Chế biến gia cầm Giang Sơn (xã Đồng Tâm, huyện Yên Thế) – đơn vị duy nhất tại huyện chế biến gà cho biết: Nhờ những chính sách hỗ trợ của tỉnh và để bảo đảm nguồn cung, Công ty đã liên kết với 80 hộ chăn nuôi trên địa bàn tiêu thụ, chế biến gà. Trong đó, gà thịt sẵn khoảng 200 tấn, giò gà hơn chục tấn và gà lông gần một nghìn tấn mỗi năm.

×