Bị nhà thầu kiện đòi gần 4.000 tỷ, metro số 1 có vận hành đúng như đã hẹn?

Metro số 1 sắp chạy, nhưng bị kiện đòi 4.000 tỷ đồng

Mới đây, Ban Quản lý Đường sắt đô thị (MAUR) đã có văn bản gửi Sở Ngoại vụ TP.HCM về dự thảo công văn báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ Ngoại giao đề xuất biện pháp giải quyết vướng mắc nhằm đưa tuyến metro số 1 vào vận hành.

MAUR cho biết đang gặp khó khăn trong giai đoạn chạy nước rút. Cụ thể Nhà thầu Hitachi của tuyến metro số 1 đang đòi chi phí phát sinh gần 4.000 tỉ đồng do kéo dài thời gian hoàn thành tuyến.

Theo MAUR, trước đó theo sự chỉ đạo của UBND TP.HCM, đơn vị đã hoàn thành và gửi Sở Ngoại vụ nội dung dự thảo báo cáo để có ý kiến, hoàn thiện báo cáo cấp Chính phủ các nội dung liên quan nhằm thúc đẩy tiến độ hoàn thành dự án.

Theo báo cáo của MAUR, các khó khăn vướng mắc kéo dài trong nhiều năm qua của tuyến metro số 1 (Bến Thành-Suối Tiên) hầu hết đã được giải quyết.

Tuy nhiên, trong giai đoạn cuối của tuyến vẫn còn một số vướng mắc, chủ yếu liên quan đến cách diễn giải về mặt hợp đồng và sự phối hợp về mặt giao diện giữa Liên danh Tư vấn NJPT và các nhà thầu Nhật Bản. Những vướng mắc này đã và đang làm chậm tiến độ hoàn thành của tuyến metro số 1.

Cụ thể, về các công tác liên quan tới đào tạo, chạy thử, vận hành, dù đã được quy định trong hợp đồng nhưng các nội dung phải trải qua thời gian kéo dài do những tranh cãi và thoái thác về phạm vi công việc của nhà thầu Hitachi. Đến nay, các nội dung này vẫn chưa được các bên thống nhất.

Đối với đề xuất dự thảo và tiến đến hoàn thiện, ký kết hợp đồng 5 năm cho công tác vận hành và bảo dưỡng, nhà thầu Hitachi có trách nhiệm trình nộp dự thảo phạm vi công việc đối với hợp đồng phụ giữa hai bên cho công tác bảo trì, bảo dưỡng chậm nhất 6 tháng trước thời điểm vận hành dự án.

Các chi phí cho việc thực hiện gói thầu đã được tính toán trong quá trình mời thầu, thương thảo đàm phán, thống nhất và ký kết trong hợp đồng (trong phần chi phí tạm tính). Tuy nhiên, Nhà thầu Hitachi không đồng ý thực hiện và cho rằng khoản kinh phí này là tạm tính từ thời điểm ký hợp đồng năm 2013 và không đủ để thực hiện công việc hiện tại của dự án.

Metro số 1 vướng 3 vụ kiện

Hiện, nhà thầu Hitachi đã đơn phương yêu cầu các chi phí phát sinh cho việc gia hạn thời gian hoàn thành. Tính đến hiện tại, các khiếu nại chi tiết tạm thời mà nhà thầu đệ trình có tổng chi phí vào khoảng 23,721 tỉ Yên (tương đương khoảng gần 4.000 tỉ VNĐ).

Tuy nhiên MAUR cho rằng các chi phí này không phản ảnh được những chậm trễ do nhà thầu gây ra. Đồng thời dự án metro số 1 trải dài qua nhiều thời kì và giai đoạn, dẫn đến các tồn đọng kéo dài theo các năm mà chưa được giải quyết một cách dứt điểm.

Hiện, tuyến metro số 1 đã chính thức hình thành 3 vụ kiện tranh chấp giữa chủ đầu tư là MAUR (bị đơn) với các nhà thầu chính (nguyên đơn) bao gồm 2 vụ kiện với Liên danh Sumitomo – Cienco 6 (Liên danh SCC) và 1 vụ kiện với Nhà thầu Hitachi.

Tổng số khiếu nại của các nhà thầu khoảng 300 khiếu nại với tổng giá trị khiếu nại khoảng hơn 30 ngàn tỉ đồng, chiếm khoảng 70% giá trị tổng mức đầu tư điều chỉnh.

Nhằm giải quyết các vấn đề, UBND TP đã chấp thuận chủ trương và biện pháp cần thiết và giao MAUR tiến hành giải quyết với các Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) và thực hiện những hành động, biện pháp có thể trong phạm vi thẩm quyền và chủ trương được Ban Cán sự đảng UBND TP.HCM chấp thuận.