Bộ trưởng Bộ Công an: Không cấm buôn bán sẽ hình thành "chợ đen" dữ liệu cá nhân

Sáng 24/5, thảo luận về dự án luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ nhất trí với sự cần thiết ban hành luật.

Thông tin dữ liệu sai sự thật, xuyên tạc lịch sử rất nguy hiểm

Đại biểu Trần Kim Yến (Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TP.HCM) nhận định, chế tài xử phạt vi phạm về quyền riêng tư và xâm phạm dữ liệu cá nhân ở Việt Nam còn thấp so với quốc gia khác, chưa tương xứng với mức độ nghiêm trọng. Vì vậy bà đề nghị Chính phủ bổ sung chế tài nghiêm khắc hơn, đặc biệt về trách nhiệm bồi thường thiệt hại của tổ chức cá nhân vi phạm.

Đồng tình với việc cấm mua bán dữ liệu cá nhân, nữ đại biểu mong muốn Bộ Công an nghiên cứu, đề xuất chế tài hình sự với các tội vi phạm về bảo vệ dữ liệu cá nhân; mua bán dữ liệu cá nhân. Đây là nội dung cần sớm sửa đổi.

Trong nền kinh tế số và xã hội số hiện nay, dữ liệu cá nhân trở thành nguồn tài nguyên quan trọng. "Chế tài xử phạt nghiêm minh không chỉ là giúp cho bảo vệ người dân mà còn tạo ra môi trường pháp lý minh bạch thúc đẩy kinh tế phát triển bền vững", bà Yên nói.

Đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Kon Tum) đánh giá cao nỗ lực của Ban soạn thảo đã bám sát và thể chế hoá quan điểm của Đảng về vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân, cụ thể hoá các quy định của Hiến pháp năm 2013 về bảo vệ quyền con người, quyền công dân, tán thành việc ban hành luật với những cơ sở lý luận, chính trị pháp lý, thực tiễn mà Tờ trình của Chính phủ đưa ra.

Về các hành vi bị nghiêm cấm, ông nhận thấy có những hành vi tạo ra thông tin dữ liệu sai sự thật, xuyên tạc lịch sử, có khi xuyên tạc sai sự thật những thông tin, dữ liệu của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước.

"Như thế là rất nguy hiểm, tạo ra sự sai lệch, xuyên tạc so với thực tế; những thông tin sai lệch, xuyên tạc về lịch sử để chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Cho nên, nên bổ sung thêm hành vi này nữa vào khoản 1 cho rõ hơn", đại biểu góp ý.

Cho phép mua bán dữ liệu cá nhân là cho phép mua bán quyền con người

Giải trình với các đại biểu về dự thảo luật, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, việc sớm ban hành luật là rất cần thiết, do đó, Chính phủ đã đề xuất Quốc hội xem xét ban hành thông qua tại một kỳ họp.

Theo Đại tướng Lương Tam Quang, hiện có khoảng 150 nước trên thế giới có quy định về dữ liệu cá nhân. Trong bối cảnh chuyển đổi số sâu rộng, ảnh hưởng tới mỗi cá nhân trên không gian mạng, quyền nhân thân, quyền riêng tư và đối mặt nguy cơ xâm hại gia tăng sẽ đe dọa đến an ninh con người.

"Mục tiêu của luật phải điều chỉnh được các vấn đề xâm phạm dữ liệu cá nhân đang nhức nhối trong thực tiễn. Đồng thời, cũng mang tính dự báo, bao quát các công nghệ mới để bảo vệ dữ liệu cá nhân toàn diện nhất", Bộ trưởng Lương Tam Quang nói.

Theo lãnh đạo Bộ Công an, từ thực tiễn công tác đấu tranh với hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân, Chính phủ cũng đã trình Quốc hội dự thảo luật quy định các hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến dữ liệu cá nhân, trong đó có mua bán dữ liệu cá nhân.

Ông cho hay, nhận thức bảo vệ dữ liệu cá nhân của nhiều tổ chức, cá nhân còn hạn chế, tạo ra "vùng xám" trong bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Theo đó, dữ liệu cá nhân gắn liền với quyền con người, quyền nhân thân riêng tư, không thể xem là hàng hóa, tài sản của của doanh nghiệp. Dữ liệu cá nhân là tài nguyên đặc biệt, yêu cầu khai thác phải đi đôi với bảo vệ ở mức cao nhất.

"Cho phép mua bán dữ liệu cá nhân là cho phép mua bán quyền con người, quyền định đoạt thông tin của người khác", Bộ trưởng Lương Tam Quang nói và cho biết, đây cũng là quan điểm phù hợp với thông lệ quốc tế, xác định ranh giới giữa sử dụng và định đoạt.

Ưu tiên phát triển nhưng phải đi đôi với bảo vệ, thiết lập các cơ sở bảo vệ dữ liệu cá nhân nhưng không vi phạm các nguyên tắc bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ Công an, thực tế trong các vụ lừa đảo, chiếm đoạt tài sản với quy mô lớn mà thời gian qua Bộ Công an đã đấu tranh và triệt phá thì yếu tố lộ lọt mua bán dữ liệu cá nhân là nguyên nhân chính khiến các đối tượng thực hiện hành vi phạm tội.

Do vậy, việc mua bán dữ liệu cá nhân như hàng hóa diễn ra với số lượng dữ liệu rất lớn, bán nhiều lần cho nhiều đối tượng. Các đối tượng xây dựng kịch bản lừa đảo, tiếp cận nạn nhân chính xác, dễ dàng.

Trong khi đó, nhiều tổ chức thiếu quy định, chính sách quản lý chưa chặt chẽ, phân quyền xử lý dữ liệu cá nhân khiến nhân viên lấy thông tin khách hàng với tính chính xác rất cao và cập nhật theo thời gian thực và bán cho các đối tượng lừa đảo.

Theo ông Quang, đây cũng là vấn đề đã được nhiều đại biểu nêu về lừa đảo trong các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, viễn thông, điện lực, bảo hiểm và vận chuyển (ship) hàng.

"Chính phủ nhận thấy nếu không cấm buôn bán dữ liệu cá nhân như hàng hóa thông thường và có chế tài xử lý nghiêm minh, sẽ phát sinh trong thực tiễn rất nhiều phương thức thủ đoạn để hình thành "chợ đen" về dữ liệu cá nhân gây hậu quả, thiệt hại rất lớn và nỗi bất an cho người dân", Bộ trưởng Bộ Công an nêu.

×