Nghệ sĩ Nhân dân Đinh Bằng Phi – người dành cả cuộc đời giữ lửa hát bội qua đời

Nghệ sĩ Nhân dân Đinh Bằng Phi qua đời ở tuổi 88

Nghệ sĩ Nhân dân Đinh Bằng Phi sinh năm 1937 tại TP.HCM trong một gia đình có cha là công chức kho bạc, mẹ là người làm nội trợ. Gia đình không có ai theo hát bội nhưng vì mê say môn nghệ thuật này dù đã tốt nghiệp Trường sư phạm Quốc gia Sài Gòn năm 1959 và đã làm thầy giáo dạy văn, sử, địa nhưng bất chấp sự phản đối của gia đình, ông bỏ nghề giáo đi theo hát bội.

Nhờ quen biết các nghệ sĩ tài danh của nghệ thuật hát bội như: Ba Út, Năm Đồ, Hai Nhỏ, Năm Sa Đéc, Hữu Thoại, Minh Tơ, Thành Tôn… mà ông tiệm cận dần đến với môn nghệ thuật này. Ông khởi đầu nghiệp hát bằng việc viết kịch bản, chỉnh lý những tác phẩm hát bội xưa. Không chỉ là tác giả, ông còn học làm diễn viên rồi dàn dựng.

Khoảng năm 1969, Nghệ sĩ Nhân dân Đinh Bằng Phi được mời giảng dạy lớp hát bội tại Trường Quốc gia Âm nhạc và Kịch nghệ Sài Gòn. Ông là thư ký Hội Khuyến lệ cổ ca Sài Gòn, được nhiều trường đại học mời về giảng dạy nghệ thuật sân khấu cổ truyền.

Năm 1971, Nghệ sĩ Nhân dân Đinh Bằng Phi lập ban hát bội Đinh Bằng Phi, quy tụ nhiều nghệ sĩ trẻ như Kim Thanh, Ngọc Khanh, Ngọc Dung, Xuân Quan…

Từ năm 1977-2003, Nghệ sĩ Nhân dân Đinh Bằng Phi công tác tại Đoàn nghệ thuật hát bội TP.HCM với chức vụ phó đoàn, phụ trách chuyên môn. Ông nghiên cứu, viết quyển sách Nhìn về sân khấu hát bội Nam Bộ.

Rất nhiều vở tuồng của Nhà hát Nghệ thuật hát bội TP.HCM hôm nay đều có dấu ấn sáng tạo, nghiên cứu của Nghệ sĩ Nhân dân Đinh Bằng Phi. Một lớp thế hệ nối tiếp nơi này cũng nhờ sự dìu dắt, dạy dỗ của ông.

Nghệ sĩ Nhân dân Đinh Bằng Phi được giới chuyên môn và đồng nghiệp trân trọng gọi là bậc thầy của hát bội, một trong những người hiếm hoi am tường sâu sắc cả biểu diễn, lý luận và truyền dạy. Ông là chứng nhân của nhiều giai đoạn thăng trầm của hát bội Nam bộ, đồng thời cũng là người kiên trì trong công cuộc bảo tồn và truyền nối bộ môn nghệ thuật này giữa lòng đô thị hiện đại.

Ở Nghệ sĩ Nhân dân Đinh Bằng Phi, người ta luôn cảm nhận rõ phong thái mực thước, điềm đạm của một người thầy lớn. Ông nghiêm khắc với nghề nhưng nhân hậu với người. Ông truyền dạy không chỉ kỹ năng biểu diễn, cách ca - bộ - pháp - hình, mà còn truyền đạo làm nghề: tôn trọng tổ nghiệp, giữ kỷ cương sân khấu, không chạy theo hào nhoáng nhất thời.

Nhiều thế hệ nghệ sĩ hát bội phương Nam trưởng thành từ sự chỉ dẫn của ông, xem ông như cột mốc chuẩn mực để soi chiếu con đường nghệ thuật của mình. Giữa bối cảnh hát bội ngày càng đối diện nhiều thử thách, Nghệ sĩ Nhân dân Đinh Bằng Phi vẫn chọn ở lại với nghề, bền bỉ làm công việc truyền dạy, nghiên cứu, gìn giữ những giá trị căn bản.

Năm 2011, ông được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân - sự ghi nhận xứng đáng cho một đời cống hiến lặng lẽ nhưng bền bỉ.

Sự ra đi của Nghệ sĩ Nhân dân Đinh Bằng Phi ở tuổi 88 khép lại một đời người gắn bó trọn vẹn với nghệ thuật hát bội phương Nam - bộ môn sân khấu truyền thống mà ông không chỉ xem là nghề, mà là mạch sống, là căn cốt văn hóa cần được giữ gìn.

×