Cà phê Việt Nam có cán cân cung cầu chênh lệch lớn ở doanh nghiệp, tại sao nói giá cà phê vẫn cao?

Đồng Real Brazil sụt giảm, giá cà phê sụt theo 

Giá Robusta và Arabica trên hai sàn giao dịch thế giới hôm nay đảo chiều sụt giảm. Các đại lý đang tập trung vào vụ thu hoạch tại nước trồng hàng đầu – Brazil, cùng với những lo ngại về chất lượng cà phê cũng như kích cỡ hạt nhỏ hơn.

Cụ thể, trên thị trường thế giới, giá Robusta kỳ hạn tháng 9/2024 trên sàn London đảo chiều giảm 1,6% chốt ở 3.994 USD/tấn. Giá Arabica giao cùng kỳ hạn trên sàn New York giảm 1,05 cent, tương đương 0,5% chốt mức 226,25 US cent/lb.

Như vậy Robusta đã giảm xuống mức thấp nhất trong 2 tuần rưỡi qua. Sự suy yếu của đồng Real Brazil xuống mức thấp nhất trong 17 tháng so với đồng USD vào hôm qua đã khuyến khích việc bán xuất khẩu từ các nhà sản xuất cà phê Brazil.

Báo cáo COT về vị thế của những nhà giao dịch mới nhất từ thị trường cà phê Arabica cho biết các công ty quản lý quỹ đã giảm nhẹ vị thế mua ròng của họ xuống 0,60% tính đến thứ ba, ngày 11 tháng 6, để đăng ký vị thế mua mới ở mức 61.650 lô. Các nguồn quỹ đầu cơ chỉ số thị trường cũng đã giảm vị thế mua ròng của họ xuống 3,37%, để đăng ký vị thế mua ròng mới là 48.444 lô.

Trong cùng thời gian, những nhà đầu cơ phi thương mại cũng giảm vị thế mua ròng của họ xuống 3,55% để đăng ký vị thế mua ròng mới là 44.939 lô, tương đương với 12.740.007 bao. Như vậy cả ba thành phần quan trọng của thị trường hiện vẫn đang còn nắm một lượng vị thế mua khá lớn, hứa hẹn việc tiếp tục phải thanh lý vị thế mua của họ (tức là phải bán ra) sẽ làm chao đảo thị trường trong thời gian còn lại của tháng 7.

Cán cân cung - cầu cà phê của doanh nghiệp Việt chênh lệch lớn, khó khăn còn nhiều...

Trong nước, giá cà phê hôm nay quay đầu giảm 1.200 đồng/kg tại các địa phương. Giá cà phê trong nước hôm nay giao dịch quanh mức 118.800 – 120.000 đồng/kg.

Cụ thể, tỉnh Lâm Đồng điều chỉnh giao dịch về mức thấp nhất là 118.800 đồng/kg. Cao hơn ở mức 119.800 đồng/kg là giá thu mua cà phê tại hai tỉnh Đắk Lắk và Gia Lai. Thương lái tại Đắk Nông hiện giao dịch cà phê với giá cao nhất ở mốc 120.000 đồng/kg.

Theo nhận định của một số chuyên gia ngành hàng, trong thời gian tới, giá cà phê nhiều khả năng sẽ ít có biến động mạnh như những tháng vừa qua, nhưng vẫn duy trì mức cao, trong bối cảnh Brazil đang vào vụ thu hoạch rộ và sau đó, đến tháng 10 lại vào vụ thu hoạch ở Việt Nam.

Theo VICOFA, giá cà phê trong nước hiện vẫn là cao nhưng nguồn hàng đã cạn dần, tồn kho của doanh nghiệp và nông dân không nhiều, nên lượng xuất khẩu từ nay đến cuối vụ (tháng 9/2024) sẽ giảm.

Bằng chứng là xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong tháng 5/2024 đạt 95.000 tấn, đã xác lập tháng giảm thứ 4 liên tiếp về lượng xuất khẩu. Tính chung 8 tháng đầu niên vụ 2023/2024 (tháng 10/2023 đến tháng 5/2024) Việt Nam đã xuất khẩu gần 1,2 triệu tấn cà phê, tương đương 80% sản lượng của niên vụ hiện tại và giảm 7% so với cùng kỳ niên vụ trước. Điều này cho thấy nguồn cung cà phê trong nước từ nay đến khi vào niên vụ mới hiện không còn nhiều.

Hai doanh nghiệp dẫn đầu xuất khẩu cà phê nhân sống là Công ty TNHH Vĩnh Hiệp (tỉnh Gia Lai) và Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu 2/9 Đắk Lắk (Simexco Daklak) đều cho biết lượng hàng trong kho chỉ bán đủ đến khoảng tháng 6/2024 này, không thể kéo đến vụ thu hoạch mới.

Ông Thái Như Hiệp, Giám đốc Công ty TNHH Vĩnh Hiệp, cho biết nhờ có kế hoạch mua hàng từ khi thu hoạch và bán ra dần, thay vì "bán khống" nên doanh nghiệp không bị thua lỗ. Doanh nghiệp thua lỗ chủ yếu do không dự báo được xu hướng giá tăng vì cho rằng nguồn cung cà phê Việt Nam vẫn dồi dào và giá sẽ hạ. Nhưng thực tế, với giá cà phê thấp suốt 20 năm qua, nông dân đã bỏ cây cà phê rất nhiều. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu cũng khiến năng suất cây cà phê thấp hơn.

Còn theo ông Lê Đức Huy, Tổng Giám đốc Simexco Daklak, trong tháng 3, doanh nghiệp này đã xuất khẩu sản lượng cà phê kỷ lục là 19.464 tấn. Chi phí tài chính để trữ cà phê hiện nay khá lớn nên doanh nghiệp đẩy mạnh bán hàng để giảm áp lực.

Ông Huy cho biết thêm, hiện nay giá cà phê tăng cao là do thị trường đang bị thiếu hụt cục bộ nguồn cung tại Việt Nam. Khó khăn vụ cũ chưa qua những khó khăn của vụ mới vẫn đang tiếp tục, do hiệu ứng El Nino khiến nhiệt độ ở Tây Nguyên rất cao dẫn đến tình trạng khô hạn nghiêm trọng, nước trên bề mặt đã cạn kiệt không đủ lượng nước tưới cho các vườn cà phê, mưa hiện nay vẫn chưa đủ, nếu không đảm bảo đủ nước tưới sẽ rất khó đảm bảo được sản lượng cà phê của vụ mới. 

Hiện nay chưa thể thống kê được nhưng chắc chắn sản lượng cà phê niên vụ 2024 - 2025 sẽ không bằng niên vụ cũ, vì vậy ngành cà phê Việt Nam cần phải chuẩn bị các kịch bản phòng thủ hơn nữa và kiểm soát rủi ro tốt hơn nữa trong niên vụ cà phê mới.