Cám cảnh bé lớp 5 chăm em lớp 3 để chị yên tâm đi học

Chị cả nghỉ học ở nhà chăm hai em nhỏ

Từ UBND xã Hiệp Lực, huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn, chúng tôi vượt hơn 8km đường đèo để đến thôn Khuổi Luông, nơi 100% đồng bào Mông sinh sống.

Dốc núi hun hút, phía dưới là vực, sâu dễ đến vài trăm mét, đó là cung đường cô bé Vương Thị Loan, học sinh lớp 6 Trường PTDT Bán trú THCS Lãng Ngâm hằng tuần phải cuốc bộ để về với hai em nhỏ.

Hoàn cảnh ba chị em Loan khá đặc biệt. Mẹ đi làm công nhân rồi không liên lạc về nhà, bố nghiện rượu, đi làm mướn thỉnh thoảng mới về. Gia tài của ba chị em Loan là ngôi nhà sắp sập, một cái nồi, hai cái bát nhựa cùng ít ngô trên gác đã mốc, mọt phân nửa.

Đầu năm học 2022-2023, Loan không đi học. Cô giáo đến nhà vận động đã không cầm được nước mắt khi chứng kiến hoàn cảnh đặc biệt khó khăn của ba chị em Loan. Cô giáo càng ngỡ ngàng hơn khi biết lý do không đến lớp là vì Loan sợ em thứ hai chưa biết chăm em nhỏ, nếu Loan đi học phải đến cuối tuần mới được về.

Thôn Khuổi Luông biệt lập, hơn 150 hộ dân nhưng nhìn mãi mới thấy đôi ba nóc nhà. Đồng bào Mông nơi đây sống khá phân tán, mỗi hộ bám một sườn non mà phát nương, làm rẫy; 100% các hộ dân nơi đây thuộc diện hộ nghèo.

Cô Bế Thị Xuân - Phó Hiệu trưởng Trường PTDT Bán trú THCS Lãng Ngâm, cho biết, đầu năm học không thấy em Loan đến trường, cô Phó hiệu trưởng cùng cô Hiệu trưởng đã lên tận thôn Khuổi Luông để vận động Loan đi học.

"Đến nơi, chứng kiến hoàn cảnh của ba chị em Loan mà chúng tôi không biết nói gì. Rất buồn, rất xót xa. Hai em nhỏ của Loan, một em học lớp 5, một em học lớp 3 sẽ thế nào nếu Loan đi học? Điều này khiến chúng tôi rất băn khoăn. Các cháu còn nhỏ quá, đã biết tự chăm sóc bản thân đâu.

Giờ hai em nhỏ ở nhà tự chăm nhau, cuối tuần Loan lại cuốc bộ hơn 13km về với các em. Chúng tôi cũng rất trăn trở nên đã nghĩ nhiều cách để giúp Loan cũng như động viên em hằng ngày" - cô Xuân chia sẻ.

Là giáo viên chủ nhiệm em Vương Thị Nguyên (em gái Loan, học sinh lớp 5 tại điểm trường Khuổi Luông), thầy giáo Bế Văn Độ cho hay: "Để cho em Loan yên tâm đi học, chúng tôi cùng các giáo viên nơi em Loan học đã bàn nhau quyên góp thức ăn cho các cháu hằng ngày.

Đồ quyên góp được, chúng tôi phải giữ lại trường để bảo quản giúp vì để ở nhà các em không yên tâm. Các em tan học chúng tôi mới cho gạo, thức ăn đủ để hai chị em dùng, mang về nấu. Hiện nay, chúng tôi lo nhất là sự an toàn của các em. Nhà không ra nhà, phên vách thì hư hỏng hết cả rồi" - thầy Độ thở dài.

Bé lớp 5 gánh vác việc nhà cho chị cả yên tâm đi học

Nhà ba chị em Nguyên hôm nay có khách đường xa, có lẽ lâu lắm rồi Nguyên mới thấy nhiều người lạ đến vậy nên cô bé rụt rè nép mãi sau phên liếp. Cán bộ xã cùng các thầy cô hôm nay mua thức ăn và mang gạo vào nấu cho hai chị em Nguyên.

Có lẽ thường xuyên phải tách, xay ngô để khuấy ăn nên Nguyên khá lạ và rất chăm chú vào nồi cơm trên bếp lửa. Đũa cả trên tay Nguyên khoắng liên hồi khiến chị cán bộ xã đi cùng chúng tôi phải nhắc em dừng tay, kẻo không sẽ thành nồi cháo.

Trong ngôi nhà xập xệ của mấy chị em Nguyên, trên chạn bát có đặt một mẹt bột ngô, dưới nền là nửa quả bí chừng nắm tay người lớn đã gọt sẵn. Bữa thường ngày của hai chị em Nguyên là bột ngô chan canh bí hoặc chỉ đơn giản là bột ngô khuấy lên sền sệt.

Nguyên bảo, chị Loan không đi học vì sợ Nguyên chưa biết chăm em. Bố thì hay say rượu, cũng không ở nhà. Trước thì có ba chị em ở cùng nhau, giờ chị đi học xa chỉ còn em với em Ngân ở với nhau thôi.

"Cháu bảo chị cứ đi học, cháu chăm được em, chị mới chịu đi học đấy" - khi đã quen hơn, Nguyên lí nhí kể.

Nhà ba chị em Nguyên đúng là không thể xập xệ hơn được nữa. Ngồi trong nhà có thể nhìn được cả bốn xung quanh. Thứ nhiều hơn cả trong ngôi nhà này là gió bởi vách liếp đều đã mục nát.

Anh bạn đi cùng chúng tôi mua từ thành phố tấm đệm cho các em, loay hoay mãi không biết xếp vào đâu bởi trong nhà không có giường để đặt. Anh tặc lưỡi, thôi để tạm rồi tuần sau mang lên cho các em cái giường.

Ngoài nhà, lúc này Nguyên đang được cô giáo dạy rửa bát. Bảo Ngân - em gái út, từ lúc tan học về, thấy nhà có khách nên nép mãi sau liếp phên, không dám bước vào.

Thật khó có thể hình dung hai đứa trẻ nhỏ thó này đã tự chăm sóc nhau từ nhiều tháng nay để chị cả Vương Thị Loan yên tâm xuống núi học chữ.

Đêm đến, gió đưa sương luồn vào buốt lạnh, một tiếng chim kêu thôi cũng đủ khiến hai đứa nhỏ thon thót giật mình.

Học bán trú, chị cả Loan có điều kiện tốt hơn hai em ở nhà. Thương các em vất vả, lo và nhớ các em, có lần Loan lặng lẽ bỏ trường, ngược núi về thăm khiến các thầy cô được phen hoảng hốt kiếm tìm.

Đôi mắt Loan khi nào cũng đượm buồn da diết. Như một phản xạ có điều kiện, thỉnh thoảng Loan lại ngước nhìn về hướng núi, nơi mà hai em của Loan đang phải tự chăm sóc nhau mỗi ngày rồi lặng lẽ buông tiếng thở dài...