Chủ tịch nước: Tiền không được thất thoát qua trung gian

Chiều 6/1, Quốc hội thảo luận tại tổ về chủ trương đầu tư dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025.

Phát biểu tại tổ 2, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc (đại biểu Quốc hội Đoàn TP.HCM) cho biết: Dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông đã làm được nhiều đoạn. Đó là các đoạn Hà Nội- Bắc Ninh, Bắc Giang, Lạng Sơn; đoạn Hà Nội – Ninh Bình – Thanh Hóa và một số đoạn khác đang triển khai.

Theo báo cáo của Chính phủ, tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông theo quy hoạch dài 2.063 km, đã đưa vào khai thác 478 km, đang đầu tư 829 km, còn lại 756 km chưa đầu tư.

Để dự án này triển khai làm tốt những đoạn còn lại, Chủ tịch nước đề nghị cần tập trung một số việc.

Thứ nhất, làm tốt công tác chuẩn bị đầu tư. Ở các nước việc chuẩn bị đầu tư cho dự án từ 3-5 năm. Còn nước ta, do công tác quy hoạch, quản lý, kế hoạch trung hạn, dài hạn và nhiều vấn đề khác nên công tác chuẩn bị đầu tư nói chung là gấp gáp, dẫn tới quá trình thi công gặp trở ngại.

Theo Chủ tịch nước, chuẩn bị tốt đầu tư chính là ở khâu giải phóng mặt bằng. Đối với dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông, việc giải phóng mặt bằng giao cho chính quyền địa phương đảm nhận.

"Dưới góc độ Quốc hội, chúng ta bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân, trước hết làm tốt tái định cư cho người dân bị thu hồi đất, để người dân khi đến nơi ở mới có điều kiện bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Giải phóng mặt bằng phải đi liền với tái định cư, quyền lợi người dân phải được đảm bảo", Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Vấn đề thứ hai là chống thất thoát, lãng phí. Theo Chủ tịch nước, không thể để lãng phí, thất thoát lớn trên các tuyến giao thông như  cao tốc Bắc – Nam phía Đông. Phải tìm những đơn vị thi công có năng lực để thực hiện, đ cùng với đó phải chấm dứt tình trạng bán thầu.

Theo Chủ tịch nước, nhiều đơn vị, nhờ quan hệ nên trúng thầu, sau đó bán thầu lại cho B, B'….như vậy qua nhiều bước trung gian.

Chủ tịch nước đã nhắc tới dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi. Dự án này nói chung trên toàn tuyến là tốt nhưng có một số gói bán thầu nên định mức vật tư, rồi những việc khác bị ảnh hưởng, dẫn tới chất lượng công trình bị ảnh hưởng.

"Đây là kinh nghiệm hết sức sâu sắc trong quá trình chỉ đạo xây dựng cao tốc Bắc- Nam", Chủ tịch nước nói.

Chủ tịch nước nhấn mạnh thêm, phải làm tốt hơn nữa trong công tác kiểm toán, giám sát, thanh tra, kiểm tra của các đơn vị chức năng, không được buông lỏng. Dự án khi triển khai phải đảm bảo làm đúng yêu cầu, đúng thiết kế, tránh thất thoát, lãng phí. Đưa kiểm toán vào ngay từ đầu để tránh chuyện nâng giá, thay đổi định mức.

"Việc đấu thầu đơn vị thi công phải chọn lựa đơn vị tốt nhất, tránh tình trạng thất thoát thông qua chỉ định thầu. Những vấn đề khác có thể tạo điều kiện triển khai như tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế, có thể triển khai chỉ định thầu trên cơ sở giảm giá dự toán bao nhiêu % nhằm nhanh chóng có đơn vị thiết kế, thẩm định", Chủ tịch nước nói.

Theo Chủ tịch nước, với một khối lượng công trình lớn như dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông, cần có phát động thi đua trong ngành Giao thông vận tải, các địa phương có liên quan để thúc đẩy mạnh mẽ nhất, đảm bảo tốc độ, chất lượng và sớm hoàn thành dự án để phục vụ kinh tế- xã hội, phát triển đất nước.

Vẫn theo Chủ tịch nước, tiền đầu tư vào dự án phải huy hiệu quả, đảm bảo chất lượng, phát huy tác dụng. Tiền mà thất thoát qua trung gian, qua doanh nghiệp không trực tiếp đóng góp thì rất khó khăn.