“Cô gái vàng" điền kinh Nguyễn Thị Oanh: Cô bé làng quê khiến cả Đông Nam Á “lắc đầu"

Trong dòng chảy lịch sử của điền kinh Đông Nam Á, không nhiều vận động viên có thể duy trì phong độ đỉnh cao và sự thống trị tuyệt đối suốt gần một thập kỷ như Nguyễn Thị Oanh. Khi ngọn đuốc SEA Games 33 chuẩn bị thắp sáng bầu trời Thái Lan vào tháng 12/2025, cũng là lúc hàng triệu người hâm mộ nước nhà hướng ánh mắt kỳ vọng về “cô gái vàng” Bắc Giang – người đã 4 kỳ liên tiếp thống trị các đường chạy trung bình – dài với tổng cộng 12 tấm HCV. Nhưng đằng sau ánh hào quang ấy là cả một câu chuyện dài về nghị lực, về những lựa chọn không dễ dàng, về hành trình của một cô bé nông thôn bước vào thể thao với tâm thế “chạy cho vui” để rồi trở thành biểu tượng lớn nhất của điền kinh Việt Nam hiện đại.

Nguyễn Thị Oanh và khởi đầu từ những bước chạy vô tư

Nguyễn Thị Oanh sinh ra và lớn lên ở một vùng quê yên bình của tỉnh Bắc Giang (cũ - nay là tỉnh Bắc Ninh). Với nhiều gia đình nông thôn, con gái thường được định hướng tìm một công việc ổn định, nhẹ nhàng. Bản thân Oanh cũng từng thừa nhận rằng bố mẹ ban đầu không mấy hào hứng khi cô được tuyển vào trường năng khiếu thể thao:

“Khi mà em được tuyển chọn vào trường năng khiếu của thể thao tỉnh, lúc đó bố mẹ em trước mắt cũng chưa đồng ý. Bởi vì con gái mà theo thể thao thì vất vả quá. Nhưng rồi anh họ em – cũng là thầy dạy chạy đầu tiên của em – cùng thầy cô đã đến động viên gia đình, và cuối cùng bố mẹ cũng đồng ý”.

Thế nhưng sự chấp thuận đó không phải là cái kết mà là khởi đầu cho những ngày tháng thử thách. Oanh kể lại, chỉ một tuần sau khi xa nhà xuống trường tập trung, cô bé lớp 9 khi ấy đã khóc đòi bố mẹ đón về. Nhưng rồi sự động viên của thầy cô, bạn bè, cùng tình thương thầm lặng của gia đình đã giúp cô bước qua nỗi nhớ nhà.

Những ngày đầu đến với chạy bộ, Nguyễn Thị Oanh không có hoài bão lớn. Cô nói rất hồn nhiên khi chia sẻ với FPT Play trước thềm SEA Games 33:

“Đối với em lúc đó thì chỉ là chạy cho vui, cho khỏe thôi. Chứ cũng chưa biết điền kinh là như thế nào và mình thích nó ra sao”.

Từ những buổi chạy hè theo chân các anh chị trong làng, cô gái nhỏ bén duyên với các giải phong trào – động lực tự nhiên, chân thật nhất. Đến lớp 8, Oanh có giải thi đấu đầu tiên; lớp 9, cô tham gia giải chạy báo Bắc Giang – nơi được xem là lò luyện nền tảng cho nhiều VĐV trung bình – dài sau này.

“Với những cơ duyên đầu tiên đó, tình yêu với chạy bộ dần lớn lên lúc nào không hay. Cho đến tận ngày hôm nay thì em vẫn luôn rất đam mê và nhiệt huyết với nó”.

Hành trình vượt lên thử thách – khi ý chí mạnh hơn mọi giới hạn

Với những người chỉ nhìn thấy Nguyễn Thị Oanh trên đường chạy SEA Games, có lẽ ít ai biết rằng đã có lúc cô từng suýt từ bỏ. Trong quá trình tập luyện và thi đấu, vận động viên nào cũng có những quãng trũng, nhưng với Oanh, đó là giai đoạn vừa khủng hoảng tinh thần, vừa tổn hại sức khỏe.

Cô kể:

“Có những thời điểm em nản lắm. Có những bài tập không đạt được ý muốn; có lúc em nghĩ mình không phù hợp với môn này. Rồi có một khoảng thời gian em bị bệnh, phải dừng hoàn toàn công việc và hoạt động. Lúc đó, em tự hỏi liệu mình có còn cơ duyên với điền kinh không”.

Đó không chỉ là sự yếu đuối nhất thời, mà là thử thách lớn nhất mà cô gái trẻ từng trải qua. Nhưng chính trong khoảng thời gian mệt mỏi và hụt hẫng ấy, Nguyễn Thị Oanh tìm thấy điểm tựa quan trọng nhất: tình cảm chân thành của những người xung quanh.

“Em may mắn vì những thời điểm yếu lòng ấy, bên cạnh em luôn có những sự quan tâm, những lời động viên rất chân thành. Những gì chân thành nhất thì sẽ chạm đến những chân thành nhất”.

Chính những sự yêu thương đó đã đưa Oanh trở lại mạnh mẽ hơn, bản lĩnh hơn. Cô nhìn lại con đường của mình, học cách trân trọng từng bước chạy và trưởng thành từ những thất bại.

Giới hạn là để phá vỡ – và Oanh đã làm điều ấy suốt 10 năm qua

Năm 2023 tại SEA Games 32 ở Campuchia, thế giới thể thao từng trầm trồ khi Nguyễn Thị Oanh hoàn thành hai nội dung 1.500m và 3.000m vượt chướng ngại vật chỉ cách nhau… 20 phút – một chuyện chưa từng có tiền lệ. Khoảnh khắc cô cắn răng bứt tốc về đích, gần như gục xuống vì kiệt sức, đã trở thành biểu tượng của ý chí Việt Nam.

Nhưng bước vào năm 2025, phong độ của cô còn đáng nể hơn.

Tại Giải Vô địch Quốc gia 2025, Oanh “đi một vòng” và mang về trọn bộ 4 HCV ở 1.500m, 5.000m, 10.000m và 3.000m vượt chướng ngại vật – bốn cự ly khắc nghiệt nhất của đường chạy. Giới chuyên môn đánh giá đây là dấu hiệu cho thấy cô đang ở điểm rơi phong độ cao hơn cả thời kỳ đỉnh cao 2019 – 2023.

HLV Trần Văn Sỹ, người thầy gắn bó lâu năm, cũng nhận định:

“Oanh có khả năng tự kiểm soát nhịp cơ thể rất tốt. Lịch thi đấu tại Thái Lan năm nay là lợi thế lớn, và cô ấy hoàn toàn đủ sức bảo vệ cả bốn HCV.”

Thật vậy, so với Campuchia – nơi Oanh phải thi đấu hai nội dung chỉ trong 20 phút – lịch thi đấu tại SEA Games 33 được trải đều trong 4 ngày:

+ 1.500m ngày 11/12

+ 5.000m ngày 13/12

+ 10.000m ngày 15/12

+ 3.000m vượt chướng ngại vật ngày 16/12

Khoảng cách hợp lý giúp cơ thể Oanh hồi phục glycogen, tái tạo năng lượng và duy trì phong độ ổn định nhất.

Song, dù có thuận lợi về lịch thi đấu, hành trình giành 4 HCV của Nguyễn Thị Oanh tại SEA Games 33 vẫn đầy thử thách. Thái Lan – chủ nhà của đại hội – đã trẻ hóa lực lượng và đặt quyết tâm đoạt lại vị thế số một khu vực. Những VĐV trẻ của Indonesia, Philippines cũng đang nổi lên mạnh mẽ ở cự ly 1.500m và 5.000m.

Bên cạnh đó, trách nhiệm trên vai Oanh cũng không nhỏ. Điền kinh Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển giao thế hệ, khi các gương mặt trẻ như Huỳnh Thị Mỹ Tiên cần thời gian tích lũy kinh nghiệm. Vì thế, Nguyễn Thị Oanh được xem là trụ cột, là “lá cờ đầu” để giúp đội tuyển hoàn thành chỉ tiêu 12–14 HCV.

Nếu thi đấu nội dung 1.500m trong ngày đầu tiên, tấm vàng của Oanh có thể trở thành liều “doping tinh thần” cho toàn đoàn Thể thao Việt Nam.

Giữ đam mê bằng sự bền bỉ và những điều giản dị nhất

Trong khi nhiều đồng đội cùng trang lứa đã giải nghệ, Nguyễn Thị Oanh vẫn miệt mài tập luyện. Thay vì đi tập huấn nước ngoài, cô chọn các địa điểm trong nước như Tam Đảo, Miếu Môn hay Trung tâm HLTTQG – những nơi có điều kiện tự nhiên phù hợp cho rèn luyện sức bền.

Bí quyết để duy trì phong độ? Oanh chia sẻ một cách khiêm tốn nhưng đầy chiều sâu:

“Trong cuộc sống có nhiều mệt mỏi, áp lực, nhưng mọi người đừng quên yêu thương bản thân. Khi chúng ta có những khoảng thời gian thư giãn, ta sẽ có thêm năng lượng để bền bỉ hơn.”

Phong trào chạy bộ ngày càng phát triển tại Việt Nam trong 5 năm qua, và nhiều người xem Nguyễn Thị Oanh là nguồn cảm hứng. Nhưng Oanh lại nói ngược:

“Mọi người thường nghĩ em là nguồn cảm hứng, nhưng em lại thấy chính hình ảnh tập luyện của mọi người mới là động lực của em. Từ các cô bác lớn tuổi đến những em bé xíu, hay các VĐV người khuyết tật – họ làm được thì mình cũng làm được.”

Đó là cách cô nhìn về cuộc đời – chân thật, giản dị và đầy biết ơn.

Từ cô bé làng quê đến biểu tượng thể thao – tương lai nào cho Nguyễn Thị Oanh?

Khi được hỏi về hình dung bản thân trong 5–10 năm tới, Nguyễn Thị Oanh không nói về thành tích, về huy chương, mà nói về con người:

“Dù ở bất kỳ công việc hay cương vị nào, bản thân em vẫn muốn cố gắng, nỗ lực và kiên trì theo đuổi mục tiêu. Em mong mình mãi là một cô gái kiên cường, mạnh mẽ, bản lĩnh và tận hưởng những khoảng thời gian đẹp đẽ của mình.”

Đó là lời tự sự của một vận động viên trưởng thành từ nỗ lực cá nhân, lớn lên từ yêu thương của gia đình, thầy cô, đồng đội và người hâm mộ.

SEA Games 33 - Nơi một biểu tượng tiếp tục viết lại lịch sử

Tháng 12/2025, Nguyễn Thị Oanh bước vào kỳ SEA Games thứ 5 trong sự nghiệp. Cô không chạy chỉ để giành chiến thắng – cô chạy vì niềm tin của bản thân, vì sự kỳ vọng của người hâm mộ, vì lá cờ đỏ sao vàng.

Và có lẽ, cô cũng chạy để trả lời cho chính mình: Rằng mọi nỗ lực, mọi giọt mồ hôi, mọi giây phút từng muốn bỏ cuộc… đều xứng đáng.

Dù kết quả tại Thái Lan có ra sao, hành trình của Nguyễn Thị Oanh đã là một cuốn sách đẹp – nơi từng trang là từng lần vượt lên nghịch cảnh, từng lần chiến thắng bản thân và từng lần chứng minh rằng: giới hạn là thứ để con người can đảm vượt qua.

×