Con don là con gì mà nhiều chị em ở xã Ngư Lộc bắt lên bán rồi nấu với lá vang vang thành đặc sản?

Săn con don trên bãi cát dài

Theo chân những người phụ nữ xã Ngư Lộc, Đa Lộc…(huyện Hậu Lộc), săn con don trên bãi cát dài gần cửa biển, phóng viên Dân Việt bất ngờ với cách bắt đơn giản nhưng lại hiệu quả này.

Con don giống con trai, hến,…vỏ mỏng, hình dáng dài nhọn chỉ tầm 1cm. Thịt con don rất nhỏ có màu trắng hơi vàng, có xúc tua bao quanh vị ngọt thanh.

Bà Nguyễn Thị Hường (xã Ngư Lộc) có nhiều năm đi bắt con don tâm sự: "Nghề bắt con don cũng không vất vả lắm, nhưng muốn bắt được nhiều phải dựa vào kinh nghiệm và độ kiên trì cao. Thường phải ngồi nhiều giờ trên bãi cát để đào con don, và khi nước lên thì mọi người cũng kết thúc công việc".

Cũng theo bà Hường, dụng cụ bắt con don chỉ cần một cái bay, con dao và túi đựng…Có người đào nhanh, đi đúng hướng con don trú ẩn, ngày cũng thu hoạch được 5-7 kg. Hiện, giá bán con don giao động từ 15.000-20.000 đồng/kg.

Tìm hiểu của phóng viên Dân Việt, con don thường sống các sông có vị trí giáp ranh với biển. Mùa con don bắt đầu sau các tháng mùa xuân, kéo dài từ tháng 4 đến tháng 7 âm lịch hằng năm.

Bà Bốn (xã Ngư Lộc) chia sẻ bí quyết săn con don: "Để săn được nhiều con don đòi hỏi phải nhanh tay, mắt và phán đoán đúng nơi con don hay trú ẩn...Thưởng con don xuất hiện nhiều dưới các lớp lá, đá nhỏ, có ít cát phía dưới".

Quan sát con don thường vùi sống dưới lớp bùn, cát từ 5-7 cm, được những người phụ nữ Ngư Lộc sử dụng con dao, bay đào rất nhẹ nhàng, nếu đào quá mạnh sẽ làm vỡ vỏ don, giảm giá trị khi bán.

Món canh don ai từng ăn sẽ nhớ mãi

Hầu như người dân các xã ven biển huyện Hậu Lộc (tỉnh Thanh Hóa), ai cũng biết đến con don, và món canh don. Đây là món ăn tinh thần cũng là đặc sản của vùng biển này, những ai đã được thưởng thức chắc chắn sẽ nhớ mãi.

Con don mua về rửa sạch, cho vào nồi đun sôi khoảng 2 phút (mở nắp vung để tránh don sủi bọt tràn ra ngoài). Nước don tiết ra để lắng, gạn lấy nước trong (bỏ phần cát dưới đáy).

Tiếp đến vớt con don ra ngoài để nguội, tách lấy thịt. Thông thường để lấy thịt don, có thể tách tay khô tuy cách này khá mất thời gian nhưng ngon nhất.

Ngoài ra, có thể đãi như hến hoặc cho cả con don đã luộc vào nước, dùng đũa khuấy đều, thịt don sẽ tự rời khỏi vỏ, và chỉ là gắp lấy vỏ don và mang ruột rửa sạch.

Thịt don sau khi tách cho vào nồi nước luộc, thêm nước và cà chua bổ múi cau, sấu chua,…Đun đến khi sấu mềm thì bỏ ra dằm nát và khuấy với nước canh.

Canh chín cho hành lá, rau răm, thêm một chút mì chính cho mềm nước và múc ra tô. Canh don nấu chua ăn nóng rất ngọt và thơm