Credit Suisse - Một ngân hàng lớn thế giới sụp đổ và châm ngòi cuộc khủng hoảng tàn khốc

Ngân hàng cho vay đang gặp khó khăn của Thụy Sĩ - đã chứng kiến giá cổ phiếu của mình giảm 60% trong năm qua xuống mức thấp kỷ lục gần như sau một chuỗi các vụ bê bối và thua lỗ nghiêm trọng

Sự rơi tự do của Credit Suisse tiếp tục với việc cổ phiếu chạm mức thấp kỷ lục mới, sau khi CEO ngân hàng cố gắng trấn an thị trường về sự ổn định tài chính của họ, nhưng nó chỉ làm tăng thêm cảm giác hỗn loạn. Điều này xuất hiện trong bối cảnh có tin đồn rằng, ngân hàng số 2 Thụy Sĩ và là một trong những ngân hàng đầu tư lớn nhất toàn cầu đang trên đà sụp đổ.

Cụ thể, chi phí bảo hiểm trái phiếu của ngân hàng để bảo vệ cho trường hợp vỡ nợ đã tăng khoảng 15% vào cuối tuần trước, đẩy giá giao dịch CDS (Credit Default Swap) của Credit Suisse lên mức cao chưa từng thấy kể từ năm 2009, cho thấy các nhà đầu tư đang lo lắng về sức khỏe tài chính của Credit Suisse.

Được biết, CDS là công cụ hợp đồng phái sinh về tín dụng giữa hai đối tác, được xem như một công vụ phòng vệ rủi ro tài chính, giống như các loại hợp đồng bảo hiểm. Bên mua trả phí bảo vệ rủi ro để được bồi thường một khoản tiền cố định nếu sự cố thực sự xảy ra.

Tuy nhiên, Credit Suisse đã vấp phải từ khủng hoảng này đến khủng hoảng khác - nhưng cơn hoảng loạn mới có thể đã quá trớn. Ngân hàng cho vay đang gặp khó khăn của Thụy Sĩ - đã chứng kiến giá cổ phiếu của mình giảm 60% trong năm qua xuống mức thấp kỷ lục gần như sau một chuỗi các vụ bê bối và thua lỗ nghiêm trọng.

Kể từ khi thành lập vào năm 1856, Credit Suisse đã đóng một vai trò trung tâm trong lịch sử và sự phát triển của Thụy Sĩ và trở thành một trong những ngân hàng lớn nhất ở Châu Âu. Nhưng một chuỗi các thua lỗ, thất bại trong quản lý rủi ro cao và sự thay đổi của lãnh đạo cao nhất đã thu hút sự giám sát của các nhà đầu tư đối với ngân hàng này.

Đầu tiên là vụ bê bối gián điệp của Credit Suisse cách đây ba năm, trong đó ngân hàng bị cáo buộc thuê thám tử tư sau khi một trong những giám đốc điều hành cũ của họ đào tẩu sang một đối thủ khác.

Ngay sau đó, Credit Suisse đã mất 5,5 tỷ USD do tiếp xúc với nhà quản lý quỹ đầu cơ Archegos Capital bị sụp đổ, đồng thời cũng chịu thiệt hại liên quan đến sự sụp đổ của tập đoàn tài chính chuỗi cung ứng Greensill Capital.

Những cú sụp hố khác bao gồm một loạt các khoản tiền phạt phát sinh, vì không ngăn chặn được hoạt động rửa tiền của những kẻ buôn bán ma túy người Bulgaria từ năm 2004 đến năm 2008.

Sau những thất bại khác nhau đó, Credit Suisse dường như đã dẫn đến một cuộc đảo chính đáng kể khi vào tháng 4 năm 2021, công ty đã thuê Antonio Horta-Osorio, cựu giám đốc điều hành được đánh giá cao của Lloyds Banking Group, trở thành chủ tịch mới của mình. Các nhà đầu tư rất vui mừng khi ông hứa sẽ gây dựng lại danh tiếng của Credit Suisse.

Thật không may, vào tháng 1 năm nay, ông đã buộc phải từ chức sau khi một cuộc điều tra nội bộ cho thấy, ông đã vi phạm quy tắc cách ly COVID-19 để tham dự giải vô địch quần vợt Wimbledon và cũng đã sử dụng máy bay riêng của ngân hàng để đi nghỉ ở Maldives.

Tiếp sau đó, giám đốc điều hành Thomas Gottstein cũng rời khỏi ngân hàng vào tháng 7 năm nay, người đã từ chức vì những gì ông mô tả là "những cân nhắc lý do cá nhân và liên quan đến sức khỏe".

Người kế nhiệm của ông là Ulrich Korner, giám đốc điều hành thứ tư của ngân hàng, mới đây đã hứa sẽ đưa ra một thông báo tái cơ cấu lớn trước cuối tháng này, với nỗ lực cắt giảm chi phí và ngăn chặn dòng chảy "mực đỏ" đã dẫn đến các kết quả gần đây.

Thậm chí, ngân hàng đã báo cáo khoản lỗ trong năm trong số bảy quý gần đây và trong ba quý gần nhất, chủ yếu là do các vấn đề trong bộ phận ngân hàng đầu tư của mình. Khoản lỗ của Credit Suisse đã lên tới gần 4 tỷ franc Thụy Sĩ (4 tỷ USD) chỉ trong ba quý vừa qua, trong khi chi phí tài chính của ngân hàng đã tăng lên trong bối cảnh xếp hạng uy tín lại bị hạ cấp.

Nhưng những vụ bê bối cứ liên tục ập đến. Một thời gian ngắn trước khi ông Gottstein từ chức, ngân hàng này đã trở thành công ty cho vay nội địa Thụy Sĩ đầu tiên bị phạt vì tội liên quan đến việc không ngăn chặn được hoạt động rửa tiền của những kẻ buôn bán ma túy người Bulgaria từ năm 2004 đến năm 2008.

Credit Suisse, có đại sứ là siêu sao quần vợt Roger Federer, là 1 trong 30 doanh nghiệp cho vay đa quốc gia thúc đẩy sự ổn định tài chính toàn cầu trong danh sách 'Các ngân hàng quan trọng có hệ thống toàn cầu' được xuất bản bởi Financial Stability Board.

Đồng thời, Credit Suisse cũng là một nhà tuyển dụng lớn ở Anh. Trong số hơn 50.000 nhân viên của ngân hàng trên toàn cầu, khoảng 6.000 nhân viên đang ở đây, phần lớn làm việc tại các văn phòng ở Canary Wharf, đây cũng là nơi có bộ sưu tập nghệ thuật phản ánh sự bảo trợ xa hoa của ngân hàng đối với lĩnh vực này.

Vì thế mà, có vẻ như rất có khả năng là nếu kế hoạch tái cấu trúc của ông Korner là cấp tiến như những gì đang được đồn đại, thì ngân hàng có thể sẽ thuê ít người hơn ở cả London và New York trong tương lai gần.

Một năm trước, Credit Suisse có vốn hóa thị trường là 22,3 tỷ USD. Ngày nay, giá trị thị trường của ngân hàng chỉ là 10,4 tỷ USD và cổ phiếu đã giảm tổng thể tới 56,2%. Chi phí hoán đổi nợ tín dụng (CDS) của nó cũng đã đạt mức cao nhất kể từ năm 2009.

Ngân hàng Credit Suisse quan trọng như thế nào?

Kể từ khi thành lập vào năm 1856, Credit Suisse đã đóng một vai trò trung tâm trong lịch sử và sự phát triển của Thụy Sĩ. Nó được thành lập bởi chính trị gia Thụy Sĩ và doanh nhân Alfred Escher để tài trợ cho đường sắt của đất nước và hỗ trợ công nghiệp hóa.

Thông qua một loạt các vụ mua bán và sáp nhập, nó đã phát triển trở thành ngân hàng cho vay lớn thứ hai ở Thụy Sĩ và là một trong những ngân hàng lớn nhất ở châu Âu.Nó chỉ có hơn 50.000 nhân viên và 1,6 nghìn tỷ franc Thụy Sĩ (1,62 nghìn tỷ USD) tài sản được quản lý vào cuối năm 2021.

Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ đã chỉ định Credit Suisse là một trong những ngân hàng quan trọng toàn cầu nói chung cũng như đối với hệ thống tài chính của Thụy Sĩ nói riêng. Điều này đồng nghĩa sự thất bại của nó sẽ gây ra "tổn hại đáng kể cho nền kinh tế và hệ thống tài chính Thụy Sĩ".

Sau khi thông tin chi phí bảo hiểm trái phiếu của ngân hàng để bảo vệ cho trường hợp vỡ nợ đã tăng khoảng 15% vào cuối tuần trước, đẩy giá giao dịch CDS (Credit Default Swap) của Credit Suisse lên mức cao chưa từng thấy kể từ năm 2009, làm tăng thêm cảm giác hỗn loạn, các giám đốc điều hành cấp cao của Credit Suisse đã dành cuối tuần qua để trấn an các khách hàng lớn, đối tác và nhà đầu tư về tính thanh khoản và vị thế vốn của ngân hàng Thụy Sĩ trước những lo ngại về sức mạnh tài chính của ngân hàng này.

Các giám đốc điều hành đã gọi điện thoại sau khi chênh lệch về giao dịch hoán đổi nợ tín dụng của ngân hàng, giúp bảo vệ chống lại việc vỡ nợ.

"Các nhóm đang tích cực tương tác với các khách hàng và đối tác hàng đầu của chúng tôi vào cuối tuần qua", một giám đốc điều hành của Credit Suisse tham gia vào các cuộc thảo luận cho biết. "Chúng tôi cũng đang nhận được các cuộc gọi đến từ các nhà đầu tư hàng đầu của chúng tôi với thông điệp hỗ trợ cần thiết". Giám đốc điều hành Koerner phủ nhận các bài báo gần đây cho rằng, Credit Suisse đã chính thức tiếp cận các nhà đầu tư về khả năng huy động thêm vốn, nhưng thất bại vì giá cổ phiếu ở mức thấp kỷ lục và chi phí đi vay cao hơn do bị hạ xếp hạng uy tín.

Credit Suisse đã trao đổi với các giám đốc điều hành để trấn an các khách hàng quản lý tài sản. Bản ghi nhớ, được gửi vào cuối tuần qua và đã được DealBook xem xét, cho thấy ngân hàng thừa nhận sự sụt giảm cổ phiếu, nhưng nói thêm rằng ngân hàng có 100 tỷ USD để bù lỗ và có gần 238 tỷ USD tài sản lưu động chất lượng cao. "Việc suy đoán rằng chúng tôi gặp vấn đề về thanh khoản đơn giản là hoàn toàn sai lầm", theo bản ghi nhớ nội bộ nêu rõ.

Mặc dù thừa nhận rằng ngân hàng đang ở trong "thời điểm quan trọng", Koerner cam kết sẽ gửi cho nhân viên các bản cập nhật thường xuyên cho đến khi ngân hàng công bố kế hoạch chiến lược mới vào ngày 27 tháng 10. Đồng thời, Credit Suisse một lần nữa gửi các điểm trao đổi tới các giám đốc điều hành giao dịch với khách hàng.

Quan trọng nhất, ngày 27 tháng 10 được coi là ngày D-Day của ngân hàng, nơi CEO dự kiến sẽ trình bày một kế hoạch chiến lược để tránh nộp đơn xin phá sản. Điều này nên bao gồm việc thoái vốn các hoạt động ngân hàng đầu tư.

Nói cách khác, ngân hàng đang tìm cách thực hiện "các biện pháp để tăng cường nhượng quyền quản lý tài sản, chuyển đổi ngân hàng đầu tư thành một doanh nghiệp ngân hàng tư vấn vốn, dẫn dắt các thị trường tập trung hơn vào kinh doanh, đánh giá các lựa chọn chiến lược cho việc kinh doanh các sản phẩm chứng khoán hóa, trong đó bao gồm việc thu hút vốn của bên thứ ba, cũng như giảm cơ sở chi phí tuyệt đối của tập đoàn xuống dưới 15,5 tỷ franc (15,7 tỷ USD) trong trung hạn".

Nhưng các nhà phân tích ước tính Credit Suisse cần huy động 4 tỷ franc Thụy Sĩ (6,3 tỷ USD) ngay cả sau khi đã bán một số tài sản để tài trợ cho việc tái cơ cấu, nỗ lực tăng trưởng và bất kỳ điều gì chưa biết. Bởi các nhà quan sát không hoàn toàn tin rằng, ngân hàng này có đủ vốn làm bộ đệm chống lại các cơn sóng gió.

Credit Suisse sẽ bán tài sản như một phần của Chiến lược Mới

Credit Suisse Group AG cho biết, họ đang làm việc với khả năng bán tài sản kinh doanh, vì họ tìm cách giảm chi phí và khôi phục lợi nhuận theo một kế hoạch chiến lược sẽ được công bố vào cuối tháng này.

Trong khi Credit Suisse không đưa ra chi tiết về việc thoái vốn, Bloomberg báo cáo rằng các giám đốc điều hành đang cân nhắc việc bán các tài sản hoạt động ở Mỹ Latinh ngoại trừ Brazil. Ngân hàng cũng đang tìm kiếm các thỏa thuận để bán nhóm sản phẩm chứng khoán hóa của minh, và xem xét khôi phục thương hiệu First Boston Boston cũ, mà nó đã "nghỉ hưu" cách đây khoảng 17 năm khi cắt giảm đầu tư từ ngân hàng, những người quen thuộc với vấn đề này cho biết.

Credit Suisse cho biết khu vực Mỹ Latinh chiếm khoảng 100 tỷ USD giá trị tài sản và khoản vay của khách hàng vào tháng 6. Điều đó bao gồm hoạt động kinh doanh của họ ở Brazil, nơi cũng có các hoạt động ngân hàng đầu tư quan trọng.

Mặc dù chiến lược mới có thể mang lại những thay đổi cho hoạt động kinh doanh tài soản, nhưng ngân hàng đầu tư dự kiến sẽ có những thay đổi lớn hơn về cơ cấu. Lãnh đạo Credit Suisse đã nói chuyện với những người mua tiềm năng cho nhóm sản phẩm chứng khoán hóa của mình, một doanh nghiệp thương mại với tài sản 75 tỷ đô la. Đơn vị mua và bán chứng khoán được hỗ trợ bởi các khoản thế chấp và tài sản khác, chẳng hạn như các khoản vay mua ô tô và các khoản nợ thẻ tín dụng.

Apollo Global Management Inc và BNP Paribas SA là một trong những nhà đầu tư thể hiện sự quan tâm đến việc mua lại ít nhất một phần trong số đó, những người có kiến thức về vấn đề này cho biết.

Ngân hàng cũng đã đưa ra ý tưởng trao cho các nhà giao dịch một cổ phần trong đơn vị của họ, làm tăng khả năng xảy ra. Ngân hàng cho vay Thụy Sĩ sẽ đổi tên một số hoạt động ngân hàng đầu tư ở Hoa Kỳ.

Nếu được theo đuổi, việc đổi thương hiệu sẽ làm dấy lên suy đoán rằng, Credit Suisse cuối cùng có thể chia tách hoặc tách bộ phận ngân hàng đầu tư, mặc dù những người quen thuộc với vấn đề này cho biết không có kế hoạch ngay lập tức để tách bộ phận này ra. Credit Suisse đã từ chối một báo cáo rằng, họ đang tìm kiếm một lối thoát toàn diện khỏi Hoa Kỳ.

Các nhà phân tích của Citigroup bao gồm Andrew Coombs đã viết trong một lưu ý cho các nhà đầu tư: "Những dòng tin tức tiêu đề vẫn tiêu cực và chúng tôi nhận thấy rủi ro đáng kể trong bất kỳ kế hoạch chiến lược mới nào của Credit Suisse".

Còn Andreas Venditti, một nhà phân tích ngân hàng tại Vontobel, cho biết: "Bằng cách nào đó họ phải đưa ra một vài tỷ USD để trang trải chi phí tái cấu trúc; Ban lãnh đạo thì cố gắng bằng mọi giá để tránh một đợt phát hành cổ phiếu loãng".

Credit Suisse đã cho các nhà đầu tư lý do để lo lắng trong những năm qua

Nhưng Credit Suisse đã cho các nhà đầu tư lý do để lo lắng trong những năm qua. Về cơ bản, đó là một câu hỏi về quản lý rủi ro: Công ty này đã hứng chịu hậu quả từ sự sụp đổ của công ty đầu tư Archegos, công ty đầu tư trị giá 5,5 tỷ đô la và công ty cho vay Greensill, dẫn đến khoản lỗ 1,7 tỷ đô la khác. Cả hai vụ bê bối đều dẫn đến câu hỏi về việc quản lý rủi ro của Credit Suisse.

*Các kế hoạch xoay vòng vốn sẽ liên quan đến việc sa thải nhân viên và có khả năng chia ngân hàng đầu tư của mình ra làm ba

Các nhà đầu tư có những lo ngại khác, bao gồm khả năng cho vay đối với những người đi vay doanh nghiệp được đánh giá thấp hơn và sự yếu kém trong các lĩnh vực kinh doanh cốt lõi như thị trường vốn chủ sở hữu, vốn nợ và SPAC. Về cơ bản hơn, các cổ đông đã lo lắng rằng Credit Suisse không có khả năng cạnh tranh với những gã khổng lồ lớn hơn ở Phố Wall; Ngân hàng Thụy Sĩ này được cho là đang cân nhắc các kế hoạch xoay vòng vốn sẽ liên quan đến việc sa thải nhân viên, và có khả năng chia ngân hàng đầu tư của mình ra làm ba.

Khách hàng quản lý tài sản sợ hãi đang tìm cách chuyển tiền của họ đi nơi khác

Boaz Weinstein của quỹ đầu cơ Saba Capital đã viết dòng tweet vào ngày hôm qua rằng những suy đoán xung quanh Credit Suisse giống như "một nỗ lực phối hợp để hù dọa".

Nhưng mặc dù Credit Suisse đã ấn định ngày 27 tháng 10 là ngày chính thức tiết lộ kế hoạch quay vòng của mình - và nhắc lại lịch trình đó với tờ DealBook thì điều đó có thể còn lâu mới xảy ra. Trong khi đó, Credit Suisse có nguy cơ bị thiệt hại nặng, như những khách hàng quản lý tài sản sợ hãi đang tìm cách chuyển tiền của họ đi nơi khác.

Chuyến đi đầy sỏi đá của Credit Suisse vẫn tiếp tục

Cho tới hôm 2/10, Credit Suisse Group AG (CSGN.S) chứng kiến cổ phiếu của mình trượt tới 11,5% và trái phiếu của ngân hàng này đạt mức thấp kỷ lục. Tình huống này đã khiến cơ quan quản lý Thụy Sĩ FINMA và Ngân hàng Anh ở London, theo dõi những gì đang xảy ra và hợp tác chặt chẽ với nhau, một nguồn thạo tin cho biết.

Dù cho biết ngân hàng có đủ vốn và tiền mặt để đối phó với bất kỳ cuộc khủng hoảng nào, thì một nhà phân tích cho biết các nhà đầu tư lo ngại rằng tình trạng bất ổn của thị trường rộng hơn cũng có thể gây thêm lo lắng cho các nhà đầu tư. Bởi thị trường tài chính toàn cầu đặc biệt mong manh từ cuối năm nay, nơi lãi suất tăng nhanh, chính sách không nhất quán, lo ngại suy thoái và cuộc chiến ở Ukraine đã khiến các nhà đầu tư lo lắng.

Nhà phân tích Joost Beaumont của ABN AMRO viết: "Vấn đề quan trọng là khả năng tồn tại của ngân hàng này sau khi thực hiện đánh giá chiến lược sắp tới".

Trong khi đó, các nhà phân tích tại Citi cho rằng việc chi phí bảo hiểm trái phiếu của ngân hàng để bảo vệ cho trường hợp vỡ nợ đã tăng khoảng 15% vào cuối tuần trước, đẩy giá giao dịch CDS (Credit Default Swap) của Credit Suisse lên mức cao chưa từng thấy kể từ năm 2009, có thể làm trầm trọng thêm nỗi sợ hãi của thị trường và gây tổn hại đến niềm tin của các đối tác, cũng như đẩy chi phí tài trợ lên cao hơn.

Các nhà phân tích cho biết: "Về dài hạn, giá cổ phiếu càng giảm thì bất kỳ đợt huy động vốn nào của ngân hàng này cũng càng trở nên loãng hơn, điều này hạn chế mức độ hiệu quả cao của bất kỳ hoạt động tái cấu trúc ngân hàng đầu tư nào mà họ có thể thực hiện".

Đối với nhiều người, sự xáo trộn thị trường của Credit Suisse là một lời nhắc nhở đen tối về cuộc khủng hoảng Lehman Brothers, gây ra cuộc khủng hoảng toàn cầu vào năm 2008. Người ta suy đoán rằng, một kết quả tiêu cực có khả năng gây ra một cú sốc tương tự như vụ phá sản của ngân hàng Mỹ Lehman Brothers.

Bị chế nhạo gọi ngân hàng là "Debit Suisse"

Các nhà bình luận trực tuyến vẫn không bị thuyết phục, với người dùng Twitter chế nhạo gọi ngân hàng là "Debit Suisse". Bởi Deutsche Bank, ngân hàng đã chứng kiến giá cổ phiếu của mình giảm 60% trong năm qua, cũng được cho là đang gặp khó khăn, với các khoản hoán đổi vỡ nợ tín dụng cũng tăng lên trong những ngày gần đây khi các nhà phân tích đặt ra câu hỏi tương tự về sức khỏe tài chính của công ty cho vay Đức.

Cả Credit Suisse và Deutsche Bank đều được coi là những ngân hàng có hệ thống quan trọng toàn cầu (G-SIB), có nghĩa là cả hai đều có khả năng phải chịu các gói cứu trợ của chính phủ. Họ cùng nhau quản lý tài sản khoảng 2,8 nghìn tỷ USD (4,4 nghìn tỷ USD).

Huỳnh Dũng- Theo Reuters/Nytimes/Bloomberg/Livemint/Indianexpress