Trồng điều chỉ thấy lá, quả lác đác, giá hạt điều giảm, nông dân Đắk Nông buồn như trấu cắn

Gia đình bà Đặng Thị Luyện, thôn 6, xã Đắk Ha (Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông), có 1 ha điều trồng xen với cà phê. Hàng năm, gia đình thực hiện chăm sóc, bón phân đầy đủ cho cây trồng. Tuy nhiên, năm nay vườn điều vẫn mất mùa.

Bà Luyện cho rằng, do ảnh hưởng của thời tiết bất thường, nhất là việc xuất hiện những cơn mưa trái mùa vào khoảng đầu năm âm lịch, nên điều rất ít quả.

"Các cơn mưa bất thường vào đầu mùa khô, rồi sương muối, nên cây điều ra hoa nhiều đợt, đậu quả ít, có những lứa hoa bị thối đen", bà Luyện cho biết.

Những năm được mùa, vườn điều của gia đình bà Luyện cho thu hơn 1 tấn hạt tươi. Thế nhưng năm nay, bà ước lượng chỉ được khoảng 4 tạ, tức thất thu khoảng 60% so với năm ngoái.

Gia đình ông Lê Hữu Bính, thôn 4, xã Nhân Cơ (Đắk R’lấp) có 1 ha điều trồng thuần. Theo ông Bính, năm nay, vườn điều của ông cũng giảm năng suất khoảng 40% so với mọi năm, ước khoảng 1,2 tấn hạt điều tươi/ha.

Theo nhiều bà con nông dân khác, năm nay, năng suất, chất lượng hạt điều đều giảm. Nguyên nhân là do ảnh hưởng thời tiết, các bệnh thán thư, bọ xít, muỗi...phát triển mạnh trên cây điều. Từ đó, đã gây hại, làm cho hoa thối, rụng nhiều, nên điều rất khó đậu quả. Bên cạnh đó, hạt điều bị cong, méo, vỏ xù xì, không bảo đảm chất lượng.

Không chỉ mất mùa, giá điều năm nay cũng xuống thấp, nên người trồng điều chịu “thất bại kép”. Cụ thể, hiện các nhà vườn bán ra với giá khoảng 21.000 - 23.000 đồng/kg điều tươi. Mức giá này thấp hơn cùng kỳ năm ngoái khoảng 1.000 - 3.000 đồng/kg.

Theo tính toán của bà con, mức thu nhập từ sản xuất điều năm nay đạt khoảng 22-25 triệu đồng/ha. Nếu trừ chi phí chăm sóc, phân bón, hầu như bà con không có lãi.

Theo ông Kiều Phương Đông, Giám đốc Công ty TNHH MTV Kiều Phương Đông (huyện Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông), đơn vị chuyên thu mua, chế biến hạt điều trong thời gian qua. Riêng năm nay, cả sản lượng và chất lượng điều đều rất thấp. Mức giá hạt điều loại I, Công ty mua vào là 23.000 đồng/kg, thấp hơn năm ngoái khoảng 2.000 - 3.000 đồng/kg tùy thời điểm. Số lượng hạt điều tươi loại I của bà con năm nay cũng rất ít.

Còn bà Trịnh Thị Ngọc Vân, Giám đốc Công ty TNHH MTV Nông sản Hà Vân, xã Tâm Thắng (Cư Jút) cho biết, sản lượng điều hiện vẫn bảo đảm cho công ty chế biến.

Thế nhưng, chất lượng hạt điều năm nay đã kém đi. "Hạt điều của bà con không đồng đều về kích cỡ, hạt sâu, lép nhiều, nên khó có được mức giá cạnh tranh", bà Vân cho biết.

Theo các chủ doanh nghiệp, nguyên nhân làm giá hạt điều năm nay xuống thấp là do hoạt động xuất khẩu gặp khó khăn, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, khiến chi phí vận chuyển tăng.

Lãnh đạo Sở NNPTNT tỉnh Đắk Nông cho biết, điều là một trong những cây trồng chủ lực của Đắk Nông. Những năm qua, các cấp, ngành, đoàn thể, người dân đã triển khai một số hoạt động để nâng cao chất lượng vườn điều.

Tuy nhiên, vườn điều của bà con vẫn chưa được cải thiện nhiều cả về năng suất, chất lượng sản phẩm, nhất là trước những tác động của biến đổi khí hậu.

Do đó, việc giúp nhà nông canh tác tốt bằng các giống điều ưu việt, hình thành các vùng hàng hóa tập trung, liên kết sản xuất theo chuỗi là cần thiết hiện nay.

Năm 2021, tỉnh Đắk Nông có trên 15.800 ha điều, sản lượng ước đạt 19.500 tấn, đạt gần 90% so với kế hoạch. Năm 2022, ngành Nông nghiệp đưa ra kế hoạch tăng diện tích điều lên 16.139 ha, sản lượng ước khoảng 21.800 tấn.