Dân tái nghèo vì “có ruộng cũng như không”: Doanh nghiệp nói gì?

Trước đó, Dân Việt đã phản ánh Bắc Kạn: Dân tái nghèo vì “có ruộng cũng như không”. Theo đó, hoạt động khai khoáng của Công ty TNHH khai khoáng Bắc Kạn tại mỏ chì kẽm Nà Lẹng – Nà Cà đã khiến cho nhiều nghìn m² ruộng của người dân ở tổ 3A và 3B, thôn Nà Cà phải bỏ hoang, không thể trồng cấy do ảnh hưởng bồi lấp đất đá từ các mỏ gây ra.

Hơn 5000m² ruộng trên cánh đồng Nà Bây này không thể canh tác do đất đá tràn xuống làm ruộng mất màu.

Mỗi khi mưa, chị Hoàng Thị Đào lại lặng lẽ khơi dòng để đất đá khỏi tràn xuống ruộng song việc làm này chẳng khác nào muối bỏ bể.

Cụ thể tại tổ 3B, cánh đồng Nà Bây có hơn 5000m² đất ruộng không thể cấy trồng. Sau nhiều lần phản ánh, chờ đợi phía công ty khắc phục, có người không còn kiên nhẫn đành bỏ tiền tự khắc phục lấy, điển hình là hộ ông Phùng Văn Thượng.

Bà  Hoàng Thị Đào - người có hơn 1.300m² đất ruộng ở cánh đồng Nà Bây bị đất đá từ khu vực mỏ Xam Tai tràn vào cho biết: "Khi quặng chưa vào, nhà tôi còn có cái ăn, quặng vào rồi thành hộ nghèo. Hai mẹ con phải đi ăn nhờ nhà em cậu và bà ngoại vì ruộng bị đất đá từ mỏ quặng tràn xuống, không cấy hái được gì, có ruộng cũng như không".

"Tôi đã làm đơn từ năm 2018, họ hứa đền bù và cải tạo lại đất nhưng không thấy làm. Tháng 3/2019, đại diện công ty đã xuống làm việc nhưng họ tính đền bù theo mức thiệt hại do thiên tai, tôi không đồng ý với cách tính của họ," bà Đào cho biết.

Tại tổ 3A cũng có nhiều diện tích ruộng không thể cấy trồng do đất đá từ mỏ Tô Lô cách đó khoảng 300m tràn xuống lấp mương thủy lợi và tràn vào ruộng dân. Bà Hoàng Thị Ngân bức xúc: "Tôi có mảnh ruộng hơn 600m² bị ảnh hưởng, đã làm đơn, kiến nghị, yêu cầu phía công ty phải khắc phục hậu quả nhưng đất đá hiện nay vẫn chưa được múc đi."

Thửa ruộng này của bà Lương Thị Lên cũng phải bỏ phân nửa do đất đá từ mỏ Tô Lô tràn vào, không thể canh tác.

Mương thủy lợi đã bị đất đá từ mỏ Tô Lô phủ kín không còn vết tích.

Cùng tình cảnh với bà Ngân, bà Lương Thị Lên, tổ 3A Nà Cà cũng có mảnh ruộng hơn 600m² bị ảnh hưởng trực tiếp do đất đá, còn 900m² ruộng khác cũng bị đất đá từ mỏ tràn xuống, lấp sạch con mương thoát nước, nước tràn vào ruộng rửa trôi đất màu. Cũng theo bà Lên, lượng đất đá tràn xuống quá nhiều, người dân không tài nào khơi kịp.

Hoạt động khai khoáng của Công ty TNHH khai khoáng Bắc Kạn không chỉ khiến người dân "có ruộng cũng như không" mà còn khiến người dân có nước cũng không dám dùng. Dù nước được dẫn về bể nước trung tâm của thôn nhưng không ai dám dùng bởi cửa mỏ khai khoáng đặt nơi đầu nguồn nước.

Dù công trình nước sạch đã dẫn nước về bể của thôn nhưng nhiều hộ gia đình vẫn phải mua nước về đun nấu vì mỏ quặng được đặt ngay trên nguồn nước.

Ông Phùng Văn Thượng - Phó Chủ tịch HĐND xã Sỹ Bình, huyện Bạch Thông thông tin với PV, năm 2017 chính quyền địa phương cũng đã phối hợp với đơn vị để khắc phục nhưng cũng chỉ mang tính chất tạm thời, chưa được triệt để.

“Đất đá ở thượng nguồn còn rất là nhiều, nên cứ mưa là đất đá lại trôi xuống hạ nguồn. Để khắc phục việc này, công ty phải xây dựng đào đường rãnh thoát nước, khơi thông dòng chảy. Vừa rồi gia đình tôi đã phải tự thuê máy về múc đất đá ở ruộng đi," ông Thượng nói.

Công ty TNHH khai khoáng Bắc Kạn im lìm đóng cửa đợi ngày hoạt động trở lại.

Liên quan đến vấn đề này, ông Lục Văn Trưởng, Tổng Giám đốc Công ty TNHH khai khoáng Bắc Kạn cho biết, đúng là hoạt động khoan thăm dò quặng, quá trình làm đường lên khu văn phòng, mỏ… có ảnh hưởng đến ruộng và nguồn nước của người dân.

"Chúng tôi cũng đã kịp thời có hỗ trợ cho bà con. Còn việc đền bù thiệt hại cho hộ bà Hoàng Thị Đào, hiện nay phía công ty và phía gia đình bà Đào vẫn chưa đi đến thống nhất. Chúng tôi mong muốn bà con hiểu và cảm thông. Hiện tại công ty đang gặp nhiều khó khăn, thực tế hiện nay các mỏ của chúng tôi trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn đều đang dừng hoạt đông," ông Trưởng cho biết.

"Việc khắc phục hậu quả do đất, đá trong quá trình khoan thăm dò, mở đường lên mỏ, xây dựng khu văn phòng… theo mưa lũ tràn xuống ruộng một số hộ dân tại tổ 3A và 3B, thôn Nà Cà sẽ được công ty khắc phục trước ngày 10.7", ông Trưởng khẳng định.