Đằng sau quyết định lịch sử cứu 342.000 dân Gia Lai, giữa trận "siêu" cuồng phong của cơn bão số 13- Kalmeagi

"Cưỡng chế"… nhưng dân biết ơn

Từ “cưỡng chế” thường gợi lên hình ảnh áp lực, căng thẳng. Nhưng ở Gia Lai, hai chữ ấy đang mang một ý nghĩa khác, đó là cưỡng chế để cứu người.

Trong những ngày gấp rút trước bão, khi loa phường kêu gọi di dời, nhiều người dân vẫn chần chừ vì tiếc tài sản, phần vì chủ quan. Chính quyền buộc phải ra quyết định cưỡng chế ở một số nơi. Thế nhưng, khi bão đi qua, người dân cảm ơn.

“Cưỡng chế mà dân mừng”, nghe có vẻ lạ, nhưng lại thể hiện đúng tinh thần nhân văn của quản trị rủi ro. Bởi giữa thiên tai, bảo vệ tính mạng luôn là ưu tiên cao nhất.

Ở Gia Lai, cưỡng chế không phải là áp đặt, mà là trách nhiệm của "người cầm quyền", trước sinh mạng cộng đồng.

Nó chỉ có thể được người dân đồng thuận khi chính quyền thực sự ở bên họ, cùng chạy bão, cùng cứu hộ, cùng dọn dẹp sau bão. Khi cán bộ, công an, quân đội... chạy bão cùng dân, mệnh lệnh hành chính trở thành hành động của niềm tin.

Bởi trong thiên tai, sự chậm trễ có thể đổi bằng mạng người, còn quyết liệt đúng lúc lại cứu được sinh mạng.

Đánh giá về công tác chủ động ứng phó với bão số 13 của Gia Lai, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đã ghi nhận và biểu dương: "Gia Lai đã rất quyết liệt, đây là bài học quý cho các địa phương khác".

Điều đáng chú ý hơn cả, là cách Gia Lai ứng phó. Tỉnh không đợi bão đến mới lo, mà chuẩn bị từ trước. Họ đã phòng chống “từ sớm, từ xa”, “4 tại chỗ”, thành lập sở chỉ huy tiền phương, cử 13 tổ công tác bám địa bàn, giám sát hồ đập.

Giữa cơn cuồng nộ của gió giật và mưa xối, hơn 30.000 cán bộ, chiến sĩ, công an, dân quân, y tế… đã túc trực 24/24, ở vùng trọng yếu. Đêm lẫn ngày, lãnh đạo tỉnh vừa dứt cuộc họp lại về với dân, bất kể giờ giấc.

Sự “vào cuộc toàn hệ thống” không chỉ để chống bão, mà còn củng cố niềm tin, rằng chính quyền thực sự ở bên dân trong hoạn nạn.

Kết quả, dù bão mạnh và di chuyển nhanh, thiệt hại về người chỉ dừng ở 2 người chết, 6 người bị thương, con số ít đến mức đáng ngạc nhiên trong một trận "siêu" cuồng phong, giật cấp 15.

Kinh nghiệm này cho thấy, hiệu quả quản trị thiên tai không nằm ở sức người chống bão, mà ở sự chuẩn bị, tổ chức và kỷ luật hành động. Đó là sự chuyển dịch cần thiết, từ “phản ứng thụ động” sang “chủ động quản trị rủi ro”.

Không dung thứ cho thái độ "vô trách nhiệm"

Giữa bão, lãnh đạo Gia Lai tuyên bố: Nếu hạ du ngập lụt mà thủy điện xả lũ dồn dập, sẽ xem xét như “hành vi giết người”.

Câu nói thẳng thắn, nhưng cần thiết. Bởi nhiều thảm họa trong quá khứ không đến từ bão, mà từ bàn tay con người vô trách nhiệm.

Thiên nhiên có thể khắc nghiệt, nhưng hậu quả lớn nhất thường bắt nguồn từ sự chậm trễ, chủ quan hay lợi ích cục bộ.

Đặt lợi nhuận trên mạng người là điều không thể chấp nhận. Ở điểm này, Gia Lai đã dám nói rõ và dám hành động dứt khoát.

Trong căn nhà đổ nát, trơ mái ở ven đầm Thị Nại, bà Nguyễn Thị Lan - người mẹ đơn thân chỉ kịp nói: “Giữ được mạng sống là mừng rồi”. Còn cụ Võ Thị Sinh, 85 tuổi, xúc động khi được giúp dọn nhà đổ: “Dân được kề cạnh lúc nguy nan, còn quý hơn cả tiền vàng”.

Những lời nói mộc mạc ấy, phản chiếu điều quý giá nhất mà Gia Lai đạt được sau trận "siêu" cuồng phong, là niềm tin của dân với chính quyền. Giữa hoạn nạn, chính quyền đã lo cho dân trước, bảo vệ dân giữa bão và ở lại cùng dân sau bão.

Bão số 13 là cơn bão lớn cuối mùa đã gây ảnh hưởng nặng nề cho các tỉnh ven biển khu vực duyên hải miền Trung, gồm Phú Yên cũ (nay là Đắk Lắk), Quảng Ngãi, Bình Định cũ (nay là Gia Lai). Hiện người dân các tỉnh đang tích cực công tác khắc phục thiệt hại do bão gây nên để sớm ổn định cuộc sống và khôi phục sản xuất nông lâm ngư nghiệp.

×