Diễn đàn Lắng nghe nông dân nói: Cát tặc hút ở đâu, đất lở ở đó, một nông dân bị mất 60ha chuối xuất khẩu "khóc ròng"

Trao đổi với PV Dân Việt, anh Hà Văn Tú, Giám đốc Công ty TNHH thương mại dịch vụ Biển Xanh (khu 3, xã Vĩnh Chân, tỉnh Phú Thọ) cho biết, anh trồng chuối xuất khẩu sang Trung Quốc từ hơn 10 năm nay. Tính đến đầu tháng 10/2025, anh Tú có gần 60ha chuối trồng tại vùng đất bãi ven sông Hồng và đã được cấp mã số vùng trồng xuất khẩu.

Ngoài diện tích này, anh Tú còn liên kết với các hộ dân khác để thu mua chuối xuất khẩu, với tổng diện tích khoảng hơn 100ha. Các diện tích này hầu hết trồng ở đất bãi ven sông Hồng và cũng đã được cấp mã số vùng trồng xuất khẩu.

Mặc dù đã tự xây dựng được thương hiệu và được đối tác quốc tế nhận diện về chất lượng sản phẩm, nhưng gần đây, công việc xuất khẩu chuối của anh Tú bị đình trệ nghiêm trọng.

"Vấn đề nằm ở chính sách. Trước đây chuối tây và chuối tiêu được gộp chung mã hàng thì hiện nay, chuối tây (mặt hàng chủ lực của miền Bắc) lại bị tách ra thành một mã hàng mới và phải đàm phán lại từ đầu. Kết quả là hoạt động xuất khẩu mặt hàng này đã bị đóng cửa hơn một năm", anh Tú nói.

Anh Tú cho biết, dù các đối tác nước ngoài (Trung Quốc) cũng đang rất sốt ruột và thúc giục chính phủ họ tháo gỡ, song câu trả lời mà doanh nghiệp nhận được chỉ là "chờ Trung Quốc thôi". Điều này khiến việc thu mua chuối tại Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Biển Xanh bị ảnh hưởng rất lớn, đặc biệt khi vụ mùa cuối năm sắp tới.

Do đó, anh Tú bày tỏ mong muốn Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cùng các cơ quan, bộ ngành liên quan sớm có giải pháp xúc tiến mở cửa thị trường bền vững, cụ thể là cho quả chuối tây.

Điều đáng buồn là trong khi chờ đợi ngành chức năng tìm giải pháp cho xuất khẩu quả chuối tây thì ngay những ngày đầu tháng 10 vừa qua, gần như toàn bộ diện tích anh Tú trồng chuối đang cho thu hoạch đã bị Hà bá nuốt chửng.

"Qua kiểm đếm, diện tích đất đang trồng chuối bị lở xuống sông của tôi lên tới hơn 50ha. Hiện tôi chỉ còn hơn 5ha và cũng đang có nguy cơ bị lở tiếp xuống sông. Tính cả các hộ khác thì diện tích bị lở lên tới hàng trăm hecta", anh Tú than thở.

Nguyên nhân, theo anh Tú, một phần do đợt mưa lũ vừa qua dâng cao, làm ngập khu vực trồng chuối, nhưng nguyên nhân chính là do bàn tay con người.

"Tình trạng khai thác cát bừa bãi dưới lòng sông đã làm thay đổi luồng chảy, làm sạt lở đất canh tác nông nghiệp của chúng tôi", anh Tú chua chát nói.

Anh Tú cho biết, khu vực đất bãi anh và các hộ đang trồng chuối được hình thành bởi phù sa từ hàng trăm năm nay. Trước kia, khu vực này chưa bao giờ xảy ra sạt lở nghiêm trọng như vậy nên bà con đã phát triển thành vùng trồng chuối chuyên canh xuất khẩu. Tuy nhiên, không hiểu vì sao ngành chức năng địa phương lại cho 2 đơn vị cùng khai thác cát ở cả 2 bên bãi là Công ty Đại Minh và Công ty Anh Khoa.

Tình trạng hút cát rầm rộ ngày này qua ngày khác đã khiến dòng chảy bị thay đổi. "Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị lên chính quyền địa phương, tuy nhiên cứ có đoàn kiểm tra đến thì các đơn vị khai thác cát lại ngừng hoạt động, hoặc di chuyển đi nơi khác. Đoàn kiểm tra rời đi, họ lại chạy máy hút cát ầm ầm", anh Tú nói.

Điều đáng nói, kể cả trong những ngày mưa lũ vừa qua, các công ty này vẫn tiến hành hút cát, sử dụng thiết bị có công suất lớn nên càng làm trầm trọng thêm tình trạng sạt lở các bãi bồi và dọc bờ sông Hồng.

Theo phản ánh của anh Hà Văn Tú, từ nhiều năm nay, Công ty TNHH Đại Minh thường xuyên thực hiện khai thác cát vượt mốc giới khiến đời sống của người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

"Vì lợi nhuận cao, các đơn vị này "rút ruột" lòng sông bất kể ngày đêm và hút cả trong mùa mưa lũ. Chúng tôi nhìn thấy cả trăm hecta đất bãi bị lở ùm ùm xuống sông ngay trước mắt mà bất lực không làm gì được. Sự thực là chỉ sau một đêm, bao công sức làm lụng của bà con đã bị Hà bá nuốt chửng, chúng tôi chỉ biết than ông trời", anh Tú bức xúc nói.

Trước thềm Diễn đàn Chủ tịch Hội NDVN và Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường lắng nghe nông dân nói, anh Hà Văn Tú kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường, chính quyền địa phương và ngành tài nguyên môi trường sớm tiến hành kiểm tra, rà soát các đơn vị được cấp phép khai thác cát trên sông Hồng; xử phạt nghiêm minh các đơn vị vi phạm, khai thác không đúng vị trí và vượt quá công suất cho phép; nghiêm cấm khai thác cát vào mùa mưa lũ, làm trầm trọng thêm tình trạng sạt lở đất nông nghiệp của bà con...

Bên cạnh đó, người dân cũng đề nghị tỉnh Phú Thọ và TP Hà Nội có quy chế phối hợp giữa hai địa phương trong công tác quản lý, bảo vệ cát sỏi lòng sông tại các khu vực giáp ranh và để phòng ngừa, giảm thiểu tác động của hoạt động khai thác cát đến lòng bờ, bãi sông...

×