Dự án cao tốc TP.HCM – Mộc Bài khẩn trương chọn nhà đầu tư, tháng 3/2026 khởi công

Ngày 29/10, thông tin từ UBND TP.HCM cho hay, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP.HCM (Ban Giao thông) được UBND TP.HCM ủy quyền làm chủ đầu tư, tiến hành tiếp nhận các hồ sơ từ các nhà đầu tư quan tâm đến dự án cao tốc TP.HCM – Mộc Bài.

2 Trung Quốc, 1 Việt Nam, nhà đầu tư nào sẽ được chọn ?

Dự án dài khoảng 51km, bắt đầu từ Củ Chi (TP.HCM), đi cạnh căn cứ quân sự của Bộ Tư lệnh Sư đoàn 9 bộ binh – Quân khu 7 và kết thúc tại cửa khẩu Mộc Bài (Tây Ninh), kết nối với đất bạn Campuchia. Tới thời điểm nay, có 3 nhà đầu tư quan tâm đến dự án cao tốc TP.HCM – Mộc Bài. Trong đó, có 2 nhà đầu tư/liên danh có yếu tố Trung Quốc, 1 là liên danh của Việt Nam.

Các nhà đầu tư trên gồm: Liên danh Công ty cổ phần Tổng Công ty Đầu tư Xây dựng 194 và Công ty cổ phần Lizen (Việt Nam); Liên danh Tổng Công ty Cầu đường Trung Quốc – Tập đoàn CT (China Road and Bridge Corporation và Công ty cổ phần Đầu tư Metro Star, Việt Nam); và Công ty China Harbour Engineering Company Limited (Bắc Kinh, Trung Quốc).

Các nhà đầu tư này đã hoàn tất gởi hồ sơ quan tâm đến chủ đầu tư hồi giữa tháng 9/2025. Chủ đầu tư đã thẩm định và yêu cầu các bên bổ sung các thông tin quan trọng liên quan. Đến nay, liên danh nhà đầu tư Công ty 194 – Lizen (Việt Nam) đã hoàn tất phần bổ sung theo yêu cầu ngay từ lần 1.

Trong khi đó, một trong hai nhà đầu tư Trung Quốc đang được Ban giao thông gia hạn thời gian bổ sung thông tin. Có ý kiến cho rằng việc gia hạn này là không công bằng với những nhà đầu tư đã hoàn tất việc gia hạn bổ sung đúng thời hạn và hy vọng việc gia hạn này không ảnh hưởng đến tiến độ của dự án (dự kiến đấu thầu trong tháng 12/2025; lựa chọn nhà đầu tư trong tháng 1/2026 và khởi công vào tháng 3/2026).

Dự án cao tốc TP.HCM – Mộc Bài có tổng vốn đầu từ 19.617 tỉ đồng (trong đó, 50% là vốn Nhà nước cho giải phóng mặt bằng và các chi phí khác), thời gian thực hiện từ năm 2024-2027. Trong đó, vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư BOT là 1.491 tỷ đồng; vốn vay và các nguồn vốn hợp pháp khác của nhà đầu tư là 8.452 tỷ đồng. Vốn nhà nước trong dự án (nếu có) khoảng 478 tỷ đồng; vốn ngân sách Trung ương và thành phố là 9.674 tỷ đồng. Dự án không có nguồn vốn nước ngoài (ODA).

Dự án có quy mô 6 làn xe. Trong giai đoạn 1, đầu tư 4 làn xe tiêu chuẩn và 2 làn dừng khẩn cấp liên tục. Giải phóng mặt bằng một lần theo quy mô 6 làn xe trên toàn tuyến. Đến nay, toàn bộ 4 dự án thành phần của cao tốc TP.HCM – Mộc Bài đều đã được phê duyệt dự án đầu tư và đang được triển khai theo lộ trình. Trong đó, DATP 1 đang khảo sát, đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư; dự kiến khởi công vào tháng 3/2026. DATP 2 đã khởi công gói thầu đầu tiên vào ngày 19/8, các gói thầu còn lại khởi công trong năm 2025.

Lần đầu tiên, PPP có yếu tố "nước ngoài"

Góp ý cho dự án cao tốc TP.HCM – Mộc Bài, PGS.TS Trần Chủng - Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư hạ tầng giao thông Việt Nam (VARSI) - nói: “Tới thời điểm hiện tại, hầu như chưa có dự án giao thông đường bộ nào ở Việt Nam áp dụng phương thức đối tác công tư (PPP), thông qua hình thức hợp đồng BOT mà nhà đầu tư là nước ngoài. Có thể, trong một số dự án cảng, sân bay có sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài nhưng chỉ là cổ đông không chi phối”.

Ông Trần Chủng cho rằng phương thức đối tác công tư (PPP) được hiểu là nhà nước và các nhà đầu tư tư nhân cùng ký hợp đồng để phân chia lợi ích, rủi ro cũng như trách nhiệm của mỗi bên trong việc xây dựng công trình hay cung cấp một dịch vụ công nào đó.

Hình thức hợp tác công tư ở nước ta thời gian vừa qua được áp dụng nhiều nhất trong lĩnh vực GTVT, cụ thể trong lĩnh vực đường bộ là hình thức hợp đồng Xây dựng - Kinh doanh - Chuyển giao (BOT: Build - Operate -Transfer), là mô hình mà ở đó, nhà đầu tư tư nhân đứng ra xây dựng và vận hành công trình, sau một thời gian nhất định, nhà đầu tư tư nhân chuyển giao toàn bộ cho Nhà nước.

Quyền và nghĩa vụ của các chủ thể (cơ quan có thẩm quyền và nhà đầu tư) được điều chỉnh bởi Luật PPP và các luật khác có liên quan của Việt Nam. Và như vậy, khi xảy ra tranh chấp giữa hai đối tác, việc xử lý tranh chấp áp dụng theo pháp luật Việt Nam. Điều khoản này cần phải được các bên đưa vào trong nội dung của hợp đồng.

Tuy nhiên, theo ông, để tránh những tranh chấp phát sinh, nhất là trong trường hợp đối tác của Nhà nước trong hợp đồng BOT là nhà đầu tư có yếu tố nước ngoài, hợp đồng BOT phải thương thảo rất chi tiết để các bên thống nhất lựa chọn trọng tài (trong nước hoặc quốc tế). Và, khi kết quả trọng tài không đạt được mong muốn (có thể của một bên) thì có quyền kiện lên tòa án. Và đã lên tới tòa án, theo ông, chắc chắn sẽ phải do Tòa án Việt Nam thực hiện.

Nhiều ý kiến cho rằng, dự án cao tốc TP.HCM – Mộc Bài là dự án trọng điểm của TP.HCM nhưng chỉ là dự án nhỏ trong tổng thể các dự án cao tốc đã và đang triển khai hiện nay. Dự án này chỉ dài gần 51km, đi qua địa hình bằng phẳng, không núi đồi, không phải làm hầm (như ở miền Trung và phía Bắc); không đi qua nền đất yếu (như cao tốc đi qua Đồng bằng sông Cửu Long).

Hiện nay, cả nước đã hoàn thành trên 2.000km đường cao tốc và đến cuối 2025, sẽ có 3.000km đường cao tốc hoàn thành, nối liền một dải từ Nam chí Bắc. Nhiều đoạn cao tốc được thi công trong điều kiện kỹ thuật rất khó (làm hầm qua núi, làm cầu cạn cao trên 50m, xử lý nền đất yếu…) và các nhà đầu tư, nhà thầu Việt Nam đều làm chủ được kỹ thuật thi công, thì 51km cao tốc TP.HCM – Mộc Bài là trong tầm tay.

Trong khi đó, ông Nguyễn Công Trung – cựu chiến binh, Chủ nhiệm CLB Trái tim người lính miền Tây – cho rằng: "Cao tốc TP.HCM – Mộc Bài là con đường chiến lược nối kết TP.HCM với nước bạn Campuchia. Không chỉ mang ý nghĩa giao thương, phát triển kinh tế giữa 2 quốc gia, cao tốc TP.HCM – Mộc Bài còn mang ý nghĩa an ninh – quốc phòng, thì việc đầu tư nên ưu tiên cho doanh nghiệp trong nước".

Về phía Ban Giao thông thì cho rằng, việc lựa chọn nhà đầu tư Dự án cao tốc TP.HCM – Mộc Bài sẽ được thực hiện nghiêm túc, đúng quy định nhà nước. Mọi vướng mắc sẽ được Ban Giao thông báo cáo UBND TP.HCM để tháo gỡ.

×