Nhận định trên được nhiều người chia sẻ tại tọa đàm do báo Thanh Niên tổ chức tại TP.HCM chiều nay 11/6.

Ông Lâm Hiếu Dũng, Phó Tổng biên tập báo Thanh Niên, nhấn mạnh: “Tôi biết có nhiều doanh nghiệp “kháng chiến trường kỳ” với hàng nhái, giả thương hiệu của mình nhưng bế tắc. Tôi biết khát vọng biến Việt Nam thành trung tâm mua sắm của khu vực của nhiều doanh nghiệp tâm huyết đang bị chậm lại bởi hàng gian lận thương mại, thậm chí hàng dỏm đội lốt hàng xách tay, hàng fake bày bán công khai”.

Hiện nay, đụng đâu cũng thấy hàng nhái, giả, hàng lậu, hàng kém chất lượng, ông Dũng cho biết thêm.

Khó chống hàng giả, hàng gian

Ông Huỳnh Đức Trọng, Giám đốc Công ty Yến sào Khánh Hòa chi nhánh TP.HCM, cho biết người tiêu dùng nói chung trong không ít trường hợp chưa thể biết được đâu là hàng giả và đâu là thật. Tuy nhiên, cũng có trường hợp người ta mua sản phẩm giả giống với hàng của Yến sào Khánh Hòa nhưng để làm quà tặng chứ không dùng vì giá mua rẻ hơn, nghĩa là ý thức chống hàng giả của người mua chưa có, dẫn tới việc hàng giả hàng nhái vẫn còn đất sống.

Thuốc men và dược phẩm giả thu hút nhiều quan tâm tại tọa đàm. Bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn Thực phẩm TP.HCM, người có chuyên ngành dược phẩm, cho biết phân biệt được thuốc giả và thuốc thật là điều rất khó cho người dân nói chung.

Theo bà Lan, người dân nên chọn những nhà thuốc “khó tính” với nghĩa: Họ tuân thủ việc bán thuốc theo toa hay thuốc không kê toa thay vì việc người mua muốn mua gì cũng có, nhất là các loại kháng sinh đặc trị. Nếu nhà thuốc nào yêu cầu toa thuốc bác sĩ mới bán các loại thuốc kê toa, đó có thể là nhà thuốc uy tín, chứ không phải nhà thuốc to là uy tín.

Theo thông tin từ Ban tổ chức tọa đàm, nằm đầu bảng trên danh sách các loại thuốc thường bị làm giả trên thế giới chính là kháng sinh; kháng sinh chiếm khoảng 28% tổng số thuốc giả toàn cầu và 5% thị trường thuốc kháng sinh toàn cầu.

Tiếp theo trong danh sách là thuốc chống sốt rét (chiếm khoảng 15-20% tổng số thuốc giả toàn cầu), thuốc điều trị HIV/AIDS, thuốc điều trị ung thư, các thuốc khác theo nhu cầu như thuốc điều trị rối loạn cương, rụng tóc hoặc giảm cân. Và cả thế giới vẫn đang nhức đầu với chuyện thuốc giả như thế.

Bà Phong Lan khuyên rằng hãy chọn nơi mua thuốc uy tín (nhà thuốc hay quầy thuốc có giấy phép hoạt động, có dược sĩ tư vấn); tránh mua tại chợ, mạng xã hội, vì khó xác minh nguồn gốc; hãy kiểm tra bao bì và thông tin thuốc, hạn dùng, nhà sản xuất; hãy quét mã vạch đối chiếu thông tin và lấy hóa đơn khi mua thuốc.

Hàng giả tàn phá thị trường

Ông Nguyễn Thuận Đạt, Giám đốc điều hành của Công ty Thời trang và mỹ phẩm Duy Anh (thuộc tập đoàn IPPG do doanh nhân Việt kiều Jonathan Hạnh Nguyễn sáng lập), bày tỏ hàng gian, hàng giả đang phá hoại thị trường Việt Nam.

Ông Đạt cho biết các thương hiệu xa xỉ như Rolex, Cartier, Franck Muller, Burberry, Ferragamo, Versace, D&G, Nike… đã và đang bị làm giả nghiêm trọng, và đồ giả các thương hiệu đắt tiền này được nhìn thấy công khai trên thị trường. Trên các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội, người tiêu dùng dễ dàng thấy hàng nhái được rao bán với giá chỉ bằng 10 - 30% giá trị thật, và người ta mua từ các sàn này.

Theo Báo cáo Notorious Markets 2024 của Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR), Việt Nam tiếp tục nằm trong danh sách các quốc gia có thị trường hàng giả nổi cộm, làm giảm mạnh độ tín nhiệm trong mắt nhà đầu tư nước ngoài.

Cuộc chiến chống hàng giả: Không cân sức

Bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn Thực phẩm TP.HCM, nhấn mạnh cuộc chiến chống hàng giả, hàng kém chất lượng rất cam go vì chính lòng tham của người làm ra hàng gian, hàng giả và việc mua máy móc thiết bị để làm hàng này khá dễ dàng, cứ có tiền là mua được máy để làm hàng giả.

Bà Lan nhấn mạnh rằng lực lượng chấp pháp trong cuộc chiến chống hàng gian, hàng giả phải được tăng cường vì đây là cuộc chiến không cân sức, và cán cân lệch hẳn về phía làm ra loại hàng này.

“Tỉnh Bình Dương hiện nay chỉ có 12 người làm công tác vệ sinh an toàn thực phẩm mà thôi, thì làm sao bảo đảm công tác trên địa bàn tỉnh rộng như vậy?”, bà Lan nêu thực tiễn. Trong khi đó, người dân vẫn còn mua hàng gian, hàng giả, nghĩa là khi thị trường có nhu cầu thì sẽ có người cung cấp.

Bà dùng một câu phổ biến để mô tả thực trạng hiện nay: “Đạo cao một thước, ma cao một trượng".

Đề xuất một số giải pháp chống hàng giả

Ông Nguyễn Thuận Đạt (Công ty Thời trang và mỹ phẩm Duy Anh) kiến nghị các đơn vị chức năng cần quy định rõ hàng xách tay không hóa đơn là hàng nhập lậu. Đồng thời, tăng cường kiểm soát chặt chẽ tại sân bay, cửa khẩu, đặc biệt đối với hàng hóa không khai báo; thanh tra mạnh và thường xuyên các kênh bán hàng online, đặc biệt là livestream và hội nhóm mạng xã hội. Song song, tuyên truyền rộng rãi, nâng cao nhận thức cho người dân rằng mua hàng không chứng từ là tiếp tay cho hàng gian.

Hiện nay, các cơ quan quản lý đang khuyến khích các doanh nghiệp sử dụng các chương trình bán hàng điện tử và thanh toán bằng chuyển khoản với mục tiêu là tạo môi trường minh bạch, thuận tiện, thân thiện với ngân hàng và người tiêu dùng. Nếu làm được như vậy, ông Đạt cho rằng đây sẽ là một trong những công cụ hiệu quả giúp kiểm soát hàng hóa nhập đầu vào và đầu ra rõ ràng, tránh gian lận thương mại và hàng gian hàng giả. 

Ông Phan Minh Thông, Chủ tịch HĐQT Phúc Sinh Group (sản xuất cà phê thương hiệu K-Coffee) cho biết công ty ông xuất khẩu tới 98% sản phẩm cà phê và chỉ dành 2% cho thị trường nội địa. Nhưng ông thừa nhận công ty gặp vô vàn thách thức khi sản xuất cà phê nguyên chất mà không được thị trường nội địa ủng hộ do người ta quen uống cà phê có pha với đậu nành và bắp…

Điều đó có nghĩa là cuộc chiến chống hàng gian, hàng giả phải được góp sức từ người tiêu dùng. Bởi vì chỉ một mình các cơ quan chức năng thì cuộc chiến không cân sức này còn kéo dài.

×