Gã khổng lồ Internet Yandex của Nga sắp cạn kiệt công nghệ quan trọng trong một năm tới

Công ty Internet khổng lồ của Nga Yandex là công ty Internet có nhiều người dùng nhất ở Nga, và là một trong mười công ty công cụ tìm kiếm hàng đầu trên thế giới. Công ty có mặt khắp nơi ở Nga, tạo ra các sản phẩm từ công cụ tìm kiếm thống trị của đất nước đến dịch vụ gọi xe lớn nhất nước Nga, nhưng họ đang đối mặt với tình trạng thiếu phần cứng ngày càng tăng, khi các lệnh trừng phạt của Mỹ trừng phạt Tổng thống Vladimir Putin vì tấn công Ukraine.

Trong động thái thái mới nhất, Yandex có thể thiếu chất bán dẫn cần thiết cho các máy chủ mà công ty sử dụng để cung cấp năng lượng cho hoạt động kinh doanh của mình trong vòng một năm (12 tháng) đến 18 tháng tới, vì các hạn chế nhập khẩu, hai người thuộc Yandex hiểu biết về vấn đề này cho biết, nhưng yêu cầu không được lộ tên. Họ cho biết, các lệnh trừng phạt đối với công nghệ lưỡng dụng, được sử dụng trong quân sự và thương mại đã ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng đến đơn vị xe tự lái của công ty.

Người phát ngôn của Yandex đã không phản hồi ngay lập tức nào về sự cố mới này.

Thực tế, Yandex đã rơi vào khủng hoảng kể từ khi Putin bắt đầu cuộc chiến từ ngày 24 tháng 2, mắc kẹt giữa sự kiểm duyệt internet ngày càng khắc nghiệt của Điện Kremlin, và chịu phản ứng dữ dội tại các thị trường nước ngoài quan trọng của họ. Các mối quan hệ đối tác quốc tế của công ty đang sụp đổ, hai thành viên hội đồng quản trị từ chức và giám đốc điều hành số hai, Tigran Khudaverdyan buộc phải từ chức sau khi bị Liên minh châu Âu trừng phạt. Giá trị thị trường của công ty đã giảm từ mức kỷ lục 31 tỷ đô la vào tháng 11/2021 xuống còn 6,8 tỷ đô la sau khi cuộc xâm lược bắt đầu.

Thực tế, việc thiếu máy chủ tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến mọi thứ, từ công cụ tìm kiếm và kinh doanh đám mây của Yandex, đến dịch vụ phát trực tuyến Yandex Music và cửa hàng trực tuyến Yandex Market. Năm nay, các doanh nghiệp này có thể củng cố vị trí của mình trong số các công ty hàng đầu trong nước trong phân khúc của họ, trong thời kỳ sụt giảm sắp tới mà Bloomberg Economics dự báo sẽ giảm khoảng 9% GDP của Nga trong năm nay. 

Yandex đang tìm cách tái hợp nhất với tư cách là quan hệ đối tác để giảm bớt các biện pháp trừng phạt đối với nhân viên của mình, mặc dù các chi tiết của cấu trúc mới vẫn chưa được hoàn thiện. Yandex cũng đang đàm phán với VK do nhà nước kiểm soát, điều hành mạng xã hội lớn nhất của Nga để bán bộ phận tin tức và nền tảng truyền thông xã hội Zen của công ty. Yandex cho biết còn có một lựa chọn khác là loại bỏ đơn vị tự lái sử dụng nhiều công nghệ.

Các phương tiện tự lái của Yandex Self-Driving Group đã chạy được hơn 10 triệu dặm, với đội xe taxi của họ đã có chỗ đứng ở Mỹ, và robot của họ giao thức ăn tại một số trường đại học ở Hoa Kỳ. Nhưng thương hiệu này đã tạm dừng các hoạt động ở Hoa Kỳ, bao gồm cả quan hệ đối tác với Grubhub vào tháng 3/2022.

EU cho biết, họ nhắm mục tiêu vào Khudaverdyan vì đã tham dự một cuộc họp tại Điện Kremlin vào ngày xảy ra cuộc xâm lược, và vì các hành động của trang tổng hợp tin tức của Yandex. Công ty đã bị chỉ trích vì đàn áp các tin tức độc lập vì nó tuân thủ luật pháp của Nga cấm coi đây là cuộc chiến tranh, mà chỉ là một "hoạt động quân sự đặc biệt", còn không sẽ bị phạt tiền và phạt tù lên đến 15 năm.

Cái giá cho việc phớt lờ mệnh lệnh của Điện Kremlin là rất lớn. Nga cấm các dịch vụ Facebook và Instagram của Meta Platforms Inc. và gắn nhãn hoạt động của họ là "cực đoan" sau khi họ từ chối xóa nội dung. Google của Alphabet Inc đã chuyển nhân viên ra khỏi Nga.

Nga có thể chuyển sang Trung Quốc, nhà sản xuất vi mạch lớn cho chất bán dẫn và phần cứng công nghệ khác như một phần của nỗ lực làm dịu tác động của các lệnh trừng phạt. Tuy nhiên, cho đến nay, Trung Quốc cho thấy rất ít dấu hiệu rằng họ sẵn sàng lách các lệnh trừng phạt quốc tế, ngay cả khi họ chỉ trích các biện pháp này gây tổn hại cho quan hệ thương mại với đối tác ngoại giao quan trọng của mình.

Thực thi các biện pháp trừng phạt

Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Gina Raimondo đầu tháng này tuyên bố sẽ thực thi mạnh mẽ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với Nga và cho biết Mỹ sẽ đề phòng các công ty bán dẫn Trung Quốc có thể tìm cách lách các lệnh trừng phạt, mặc dù bà cho biết cho đến nay không có bằng chứng cho thấy bất kỳ ai đang tìm cách làm vậy.

Trong bối cảnh các nhà đầu tư từ chối rộng rãi các công ty Nga sau cuộc tấn công, cổ phiếu của Yandex tại Mỹ đã bị đóng băng kể từ đầu tháng 3. Một vấn đề khác là việc tạm ngừng giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán New York và Nasdaq đã ảnh hưởng đến các công ty Nga. Chính vì vậy, Yandex buộc phải thuê tư vấn đàm phán với các trái chủ: sau khi tạm ngừng giao dịch, nhà đầu tư nhận được quyền yêu cầu hoàn trả đầy đủ, nhưng công ty không có 1,25 tỷ USD để đáp ứng các yêu cầu này.

Cuối cùng, Yandex sẽ phải làm gì đó để giải quyết tình trạng chảy máu chất xám. Chảy máu chất xám là một yếu tố phức tạp khác khi các nhân viên công nghệ Nga ngày càng muốn chuyển ra nước ngoài để thoát khỏi sự cô lập kinh tế ngày càng sâu sắc của đất nước.

Interfax đưa tin vào tuần trước, từ 70.000 đến 100.000 chuyên gia CNTT có thể đã di cư vào tháng 4, trích dẫn ước tính từ Hiệp hội Truyền thông Điện tử Nga, tiếp nối làn sóng đầu tiên từ 50.000 đến 70.000 lập trình viên đã rời khỏi đất nước.